Τώρα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, κατά πιθανότητα είστε καθισμένοι σε κάποια καρέκλα, σωστά; Αν ναι, τότε καλό θα ήταν να σηκωθείτε! Ο παρατεταμένος χρόνος καθιστικής στάσης μέσα στην ημέρα συνδέεται με πολλές ασθένειες.
Αυτή η ομάδα ασθενειών που συνδέονται με τον καθιστικό τρόπο ζωής έχει ονομαστεί καθιστική νόσος.
Έρευνες έχουν συνδέσει την καθιστική στάση για μεγάλες χρονικές περιόδους με μια σειρά από προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας και μεταβολικού συνδρόμου (ένα σύμπλεγμα επιμέρους παθήσεων που περιλαμβάνει την αυξημένη αρτηριακή πίεση, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, το υπερβολικό σωματικό λίπος γύρω από τη μέση και τα μη-φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης). Η καθιστική ζωή φαίνεται επίσης πως αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο και καρκίνο.
Μία μελέτη συνέκρινε ενήλικες που περνούσαν λιγότερο από δύο ώρες την ημέρα μπροστά από την τηλεόραση ή καθιστοί σε κάποιο γραφείο μπροστά από οθόνη με άλλους που περνούσαν περισσότερες από τέσσερις ώρες την ημέρα σε καθιστική δουλειά ή καθιστικό τρόπο αναψυχής (πχ τηλεόραση).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εκείνοι στην δεύτερη ομάδα είχαν:
- Περίπου 50% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία
- Περίπου 125% σε συμπτώματα που συνδέονται με την καρδιαγγειακή νόσο, όπως πόνος στο στήθος (στηθάγχη), ή καρδιακή προσβολή
Ο αυξημένος κίνδυνος από την καθιστική ζωή μελετήθηκε χωριστά από άλλους παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, όπως το κάπνισμα και η υπέρταση.
Η καθιστική νόσος δεν οφείλεται μόνο στην τηλεόραση στο σπίτι
Το να κάθεστε μπροστά από την τηλεόραση δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Οποιαδήποτε εκτεταμένη καθιστική στάση (όπως στο γραφείο στη δουλειά, ή πίσω από το τιμόνι καθώς οδηγείτε) μπορεί να είναι επιβλαβής. Μάλιστα, το να ξοδεύετε μερικές ώρες την εβδομάδα στο γυμναστήριο, ή σε κάποια άλλη μέτρια ή έντονη σωματική δραστηριότητα δεν φαίνεται να αντισταθμίζει σημαντικά τον κίνδυνο!
Καθιστική νόσος: Τι επιβάλλεται να κάνετε
Η λύση φαίνεται να βρίσκεται στο ότι πρέπει να κάθεστε λιγότερο και να κινείστε γενικά περισσότερο. Μπορείτε να ξεκινήσετε με το να στέκεστε απλά λίγο όρθιοι ή να κάνετε μερικά βήματα “για να ξεπιαστείτε”, όποτε έχετε την ευκαιρία στη δουλειά, ή να σκεφτείτε τρόπους για να περπατάτε λίγο, ενώ εργάζεστε. Για παράδειγμα:
- Σταθείτε όρθιοι, καθώς μιλάτε στο τηλέφωνο, ή καθώς τρώτε το σνακ σας.
- Εάν εργάζεστε καθισμένοι σε ένα γραφείο για μεγάλο χρονικό διάστημα, δοκιμάστε ένα ψηλό γραφείο που να σας βάζει σε όρθια στάση, ή αυτοσχεδιάστε δουλεύοντας σε ένα ψηλό τραπέζι, ή πάγκο.
- Περπατήστε λίγο μαζί με τους συναδέλφους σας και μην σηκώνεστε από το γραφείο σας για να πάτε να καθίσετε κάπου αλλού (πχ κουζίνα) όταν κάνετε διάλειμμα στη δουλειά.
Η επίδραση της κίνησης (ακόμα και χαλαρή/ήπια κίνηση) μπορεί να επιφέρει μεγάλα πλεονεκτήματα υγείας. Για αρχή, θα κάψετε περισσότερες θερμίδες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους και αύξηση της ενέργειας που θα έχετε μέσα στην ημέρα.
Ακόμα καλύτερα, η μυϊκή δραστηριότητα που απαιτείται για να στέκεστε όρθιοι ή/και να κινείστε προκαλεί σημαντικές διεργασίες στο σώμα που σχετίζονται με την κατανομή των λιπών και των σακχάρων στον οργανισμό. Όταν κάθεστε, αυτές οι διεργασίες καθυστερήσουν και επιβαρύνεται η υγεία σας.
