Η Θήβα μπορεί να υπερηφανεύεται για την συμμετοχή της στην χριστιανική ιστορία της Ευρώπης, που την συνδέει με βαθύτατες παραδόσεις.
Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς μετά το θάνατο του Αποστόλου Παύλου κατά την παράδοση και σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες, έζησε, δίδαξε, έγραψε και πέθανε στη Θήβα.
Στην πόλη της Θήβας κτίστηκε ναός προς τιμήν του Ευαγγελιστή Λουκά. Ο ιερός ναός Ευαγγελιστή Λουκά, αρχιτεκτονικά ανήκει στον τύπο του σύνθετου σταυροειδή εγγεγραμμένου με τρούλο.
Στην κόγχη του βόρειου τοίχου έχει τοποθετηθεί τμήμα μαρμάρινου επιστυλίου τέμπλου του 10ου-11ου αι. μ.Χ. Ενώ στο διακονικό σώζεται μαρμάρινη σαρκοφάγος του 2ου μ.Χ, όπου πιστεύεται ότι τάφηκε ο Ευαγγελιστής.
Η μαρμάρινη λάρνακα που περιείχε το σεπτό σώμα του έχει, σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση τη «δύναμη» να γιατρεύει κάθε ασθένεια, ιδίως τις νόσους των ματιών, σε όσους προσκυνούν με πίστη. Εξωτερικά του ναού, αποκαλύφθηκε η κόγχη παλαιοχριστιανικής βασιλικής καθώς και τμήμα της αρχαίας οχύρωσης της πόλης. Στον αύλειο χώρο του ναού λειτουργούσε έως πρόσφατα νεκροταφείο της πόλης. Σήμερα σώζονται αξιόλογα ταφικά μνημεία Τήνιων γλυπτών του 19ου και 20ου αι.
Ο προσκυνηματικός Ναός σήμερα κοσμεί την πόλη της Θήβας. Πολλοί προσκυνητές επισκέπτονται τον ιερό αυτό χώρο για να λάβουν την ευλογία του Ιδρυτού της τοπικής Βοιωτικής Εκκλησίας.
Η Βοιωτική Εκκλησιά τιμά πανηγυρικά τον Άγιο Λουκά: Στις 17 Σεπτεμβρίου, την επανακομιδή των αγίων λειψάνων του, και στις 18 Οκτωβρίου, την κοίμησή του. Πλήθος προσκυνητών συρρέουν στην Θήβα για να ευλογηθούν από τον Ευαγγελιστή Λουκά, τον ιατρό ψυχών και σωμάτων, αλλά και να γνωρίσουν από κοντά τον τόπο στον οποίο έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, την Θήβα.
Λένε ότι ο Λουκάς πρώτος ζωγράφισε, με την τεχνική του κεριού και της μαστίχας, την Εικόνα της υπεραγίας Θεοτόκου έχοντας στις αγκάλες της τον Κύριό μας Ιησού Χριστό.
Εν συνεχεία ζωγράφισε και άλλες δύο και όλες μαζί τις πήγε στην ίδια τη Μητέρα του Κυρίου, για να ακούσει από το στόμα της αν της αρέσουν.
Εκείνη δε, μόλις τις είδε, τις δέχτηκε με μεγάλη χαρά και είπε: «Η χάρις του εξ εμού τεχθέντος είη δι’ εμού μετ’ αυτών».
Η μαρμάρινη λάρνακα που περιείχε το σεπτό σώμα του έχει τη «δύναμη» να γιατρεύει κάθε ασθένεια, ιδίως τις νόσους των ματιών, σε όσους
προσκυνούν με πίστη.
