Οι Ταλιμπάν φέρνουν τον Ισλαμικό νόμο στο Αφγανιστάν- τι σημαίνει αυτό;
Οι Ταλιμπάν λένε πως θα κυβερνήσουν το Αφγανιστάν με βάση τον Ισλαμικό νόμο, γνωστό ως Σαρία. Στην πρώτη τους συνέντευξη Τύπου αφού πήραν την εξουσία, εκπρόσωπός τους είπε πως θέματα όπως τα ΜΜΕ και τα δικαιώματα των γυναικών θα είναι σεβαστά, «εντός του πλαισίου του Ισλαμικού νόμου», μα δεν δόθηκαν πολλές λεπτομέρειες για το τι θα σημαίνει αυτό στην πράξη.
Σε κάθε περίπτωση, οι Ταλιμπάν είναι γνωστοί για την αυστηρή εφαρμογή της Σαρία, περιλαμβανομένων ποινών όπως οι δημόσιες εκτελέσεις καταδικασθέντων δολοφόνων και μοιχών. Ωστόσο, η οργάνωση προσπαθεί να παρουσιάσει πιο «μετριοπαθές» πρόσωπο.
Το BBC παρουσιάζει το θέμα της Σαρία σε μια σειρά σύντομων ερωταπαντήσεων.
Τι είναι η Σαρία;
Η Σαρία είναι το νομικό σύστημα του Ισλάμ. Πηγάζει από το Κοράνι, όπως και η Σούνα και η Χαντίθ- οι πράξεις και τα λεγόμενα του Μωάμεθ.
Όταν δεν μπορεί να προκύψει απάντηση απευθείας από εκεί, θεολόγοι καταλήγουν σε αποφάσεις- οδηγίες πάνω σε συγκεκριμένα θέματα ή ερωτήματα. Στα αραβικά, Σαρία σημαίνει στην κυριολεξία «η καθαρή, πεπατημένη οδός προς το νερό». Η Σαρία είναι κώδικας βίου τον οποίο πρέπει να τηρούν όλοι οι μουσουλμάνοι και περιλαμβάνει προσευχές, νηστείες κ.α. Σκοπός της είναι να λέει στους μουσουλμάνους πώς θα πρέπει να ζουν, σε κάθε πτυχή της ζωής τους.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
Η Σαρία προορίζεται να καθοδηγεί κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής ενός μουσουλμάνου. Για παράδειγμα, ένας μουσουλμάνος που δεν ξέρει τι να κάνει εάν τον καλέσουν συνάδελφοί του σε έξοδο μετά τη δουλειά μπορεί να στραφεί σε λόγιο που ειδικεύεται στη Σαρία για να βεβαιωθεί πως οι πράξεις του θα είναι εντός του πλαισίου της θρησκείας του. Η Σαρία περιλαμβάνει και άλλα θέματα, όπως το οικογενειακό δίκαιο, τα οικονομικά και οι επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις;
Ως σύστημα δικαιοσύνης, η Σαρία είναι πολύπλοκη, και η εφαρμογή της επαφίεται στους ειδικούς της, οι οποίοι βγάζουν οδηγίες και αποφάσεις. Μια οδηγία που θεωρείται επίσημη νομική απόφαση ονομάζεται φάτουα. Υπάρχουν πέντε διαφορετικές σχολές του Ισλαμικού νόμου: Τέσσερις σουνιτικές (Χανμπαλί, Μαλίκι, Σάφι, Χανάφι) και μια σιιτική (Τζααφάρι). Οι πέντε σχολές διαφέρουν ως προς την ερμηνεία των κειμένων από τα οποία πηγάζει η Σαρία. Επίσης, η ερμηνεία του Ισλαμικού νόμου επηρεάζεται και από την τοπική κουλτούρα και τα έθιμα- οπότε η Σαρία διαφέρει από μέρος σε μέρος.
Τι τιμωρίες περιλαμβάνει;
Σύμφωνα με τους θεολόγους του Ισλάμ, η Σαρία είναι κυρίως ηθικός κώδικας και έχει να κάνει με τη λατρεία και τη φιλανθρωπία, μα ένα μέρος της έχει να κάνει με το έγκλημα (ή ό,τι θεωρείται ως έγκλημα) και την τιμωρία του.
Η Σαρία διαχωρίζει τα αδικήματα σε δύο ευρύτερες κατηγορίες: «Χαντ», που είναι σοβαρά εγκλήματα με συγκεκριμένες ποινές, και «ταζίρ», όπου η τιμωρία έγκειται στη διακριτικότητα του δικαστή. Μεταξύ των «Χαντ» είναι η κλοπή, που, με βάση τις αυστηρότερες ερμηνείες της Σαρία, μπορεί να τιμωρηθεί με ακρωτηριασμό των χεριών του δράστη. Επίσης, υπάρχουν λιθοβολισμοί και αποκεφαλισμοί, που εφαρμόζονται σε κάποιες μουσουλμανικές χώρες.
Όσον αφορά στις γυναίκες, η Σαρία επιτάσσει πως άνδρες και γυναίκες θα έπρεπε να ντύνονται «σεμνά». Οι ερμηνείες επ’αυτού διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Οι Ταλιμπάν το 1996-2001 είχαν επιβάλει στις γυναίκες να φοράνε μπούρκα, που καλύπτει τα πάντα, και ήταν κατά του να πηγαίνουν τα κορίτσια ηλικίας 10 και άνω στο σχολείο. Την Τρίτη, εκπρόσωπός τους είπε πως «θα επιτρέπουμε στις γυναίκες να εργάζονται και να μορφώνονται εντός των πλαισίων μας». Ωστόσο δεν έδωσε λεπτομέρειες.
Με πληροφορίες από BBC
