Τα χρόνια της κρίσης «επανέρχονται» λόγω του μπαράζ ανατιμήσεων με το οποίο θα βρεθούν αντιμέτωπα τα νοικοκυριά. Οι αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος, το φυσικό αέριο, τα καύσιμα είναι προ των πυλών και σε συνδυασμό με την ανατίμηση της κλίμακας των καταναλωτικών αγαθών, δημιουργούν ένα «εκρηκτικό» κοκτέιλ, αναγκάζοντας τους καταναλωτές να βάλουν το χέρι στην τσέπη.
Ήδη, θεωρείται σίγουρο ότι η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης (θα αρχίσει να διανέμεται μετά τις 15 Οκτωβρίου), θα είναι σε πολύ υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την περασμένη άνοιξη.
Συγκεκριμένα, παράγοντες της αγοράς καυσίμων τονίζουν ότι η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης θα ξεκινήσει στις 15 Οκτωβρίου με τιμή 1,05 ευρώ το λίτρο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και 1,10 στην υπόλοιπη ηπειρωτική χώρα, την ώρα που στα νησιά η πρόβλεψη είναι για μία τιμή γύρω στα 1,20 ευρώ.
Οι τιμές των καυσίμων, έχουν αυξηθεί από 16% ως 20% σε σχέση με πέρυσι, με τη μέση τιμή της αμόλυβδης να έχει αυξηθεί σχεδόν 17% και το πετρέλαιο κίνησης κατά 20%.
Παράλληλα, «τσιμπημένες» θα είναι οι ανατιμήσεις στο φυσικό αέριο (ήδη καταγράφεται αύξηση που ξεπερνάει το 70% σε σχέση με πέρυσι), σύμφωνα με τις επίσημες μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ.
Επιπλέον, «ηλεκτροσοκ» αναμένεται και στα τιμολόγια του ρεύματος, τα οποία έχουν επιβαρυνθεί με αυξήσεις της τάξεως του 30% κατά τους τελευταίους μήνες.
«Πανευρωπαϊκό σοκ» με τις τιμές, έρχεται δύσκολος χειμώνας
Εξάλλου, οι παράγοντες της διεθνούς αγοράς περιμένουν κλιμάκωση και περαιτέρω αύξηση στιμές ενέργειας τουλάχιστον ως τον Ιανουάριο, με το Bloomberg να κάνει λόγο για «πανευρωπαϊκό σοκ» καθώς το κόστος του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας έχει φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Επιπλέον, τονίζεται ότι το «ράλι» τιμών εκτυλίσσεται εν μέσω καλοκαιριού (χαμηλή ζήτηση), κάτι που αποτελεί… οιωνό για δύσκολο χειμώνα.
Οι ανατιμήσεις στα καταναλωτικά προϊόντα δεν πρόκειται να σταματήσουν σύντομα, με βάση τα στοιχεία, ενώ ήδη στο λιανεμπόριο ολοκληρώθηκε μία πρώτη αναπροσαρμογή που είχε ξεκινήσει απ’ τον Ιούλιο στις τιμές προϊόντων συγκεκριμένων κατηγοριών στο ράφι, την ώρα που επίκειται και νέος «κύκλος» ανατιμήσεων, καθώς οι βιομηχανίες γνωστοποιούν ότι θα προβούν σε αυξήσεις.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, ως τον επόμενο μήνα «έρχονται» αναπροσαρμογές τιμών σε τουλάχιστον 500 κωδικούς προϊόντων διαφόρων κατηγοριών, με αυξήσεις από 2% ως 15% το επόμενο διάστημα στα γάλατα, τη φέτα, τον καφέ, το αλεύρι, τα δημητριακά, το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα κατεψυγμένα λαχανικά, τα τοματοειδή.
Όσον αφορά τη χώρα μας, μελέτη του Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) δείχνει ότι έως τώρα στην Ελλάδα καταγράφεται ο 8ος μικρότερος ρυθμός αύξησης των τιμών των τροφίμων εντός της ΕΕ.
Σύμφωνα με τη μελέτη, με βάση τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο υπό-δείκτης τιμών καταναλωτή για την ομάδα των ειδών τροφίμων τον Ιούλιο του 2021 καταγράφεται αυξημένος σε σχέση με τον Ιανουάριο 2020 κατά 0,41 (πριν την έναρξη της πανδημίας COVID-19) και κατά 1,73 σε σχέση με τον Ιούλιο 2020.
Τα προϊόντα που έχουν δεχθεί μεγάλες αυξήσεις, οι προτάσεις για μείωση ΦΠΑ
Αναφορικά με τις επιμέρους ομάδες τροφίμων, η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στα νωπά φρούτα κατά 13,31% και στο αρνί και κατσίκι κατά 6,24%. Όσον αφορά τα φρούτα, οι τιμές είναι αυξημένες λόγω των καιρικών συνθηκών του φετινού καλοκαιριού, ενώ οι τιμές του αρνιού παραμένουν αυξημένες λόγω της προσφοράς και ζήτησης το φετινό Πάσχα.
Τα νωπά λαχανικά έχουν αρκετά χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2020 κατά 13,28%, αλλά συγκριτικά με τον Ιούλιο 2020 είναι και αυτές αυξημένες κατά 8,01%. Οι υπόλοιπες ομάδες καταγράφουν μικρότερες διακυμάνσεις με σαφή την επίδραση των αυξήσεων των διεθνών τιμών πρώτων υλών.
Η μελέτη προτείνει ως «ανάχωμα» στο κύμα των αυξήσεων τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ (13% και 24%) υπογραμμίζοντας πως είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρώπη (6η θέση).
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, η βασική διαφοροποίηση είναι ότι πολλές χώρες και ιδιαίτερα οι χώρες της δυτικής Ευρώπης έχουν αρκετά χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ για τα τρόφιμα πρώτης ανάγκης (π.χ. ψωμί, γαλακτοκομικά κλπ), ο οποίος κατά κανόνα κυμαίνεται στο ύψος του 4% έως 7%, όταν στην Ελλάδα τα αντίστοιχα αγαθά έχουν διπλάσιο ή τριπλάσιο συντελεστή ΦΠΑ 13%, την ίδια ώρα που ο υψηλός συντελεστής ΦΠΑ (24%), στον οποίο υπάγονται ακόμα και σήμερα αρκετά προϊόντα τροφίμων είναι σημαντικά υψηλότερος από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (21% ο μ.ο.).
«Για να αντιμετωπιστούν οι πιέσεις ανατιμήσεων στην Ελλάδα, η διαχείριση των συντελεστών ΦΠΑ αποτελεί μία ευκαιρία», υπογραμμίζει το ΙΕΛΚΑ, υπενθυμίζοντας πως εντός του 2020 υπήρξαν μειώσεις στη χώρα μας σε μεταφορές, καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, κινηματογράφους κλπ.
Ως ανάχωμα στις ανατιμήσεις οι επαγγελματίες ζητούν άμεση μείωση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης σε προϊόντα που σήμερα λόγω του διεθνούς ράλι τιμών “πιέζονται”, όπως τα καύσιμα και ο καφές.
Σταϊκούρας: «Έρχονται μέτρα για τα νοικοκυριά, παροδικό το κύμα αυξήσεων»
Απ’ την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, εμφανίζεται καθησυχαστικός, εκφράζοντας την άποψη ότι το κύμα αύξησης των τιμών σε καύσιμα και βασικά είδη πρώτης ανάγκης θα είναι παροδικό. «Η κυβέρνηση ήδη εξετάζει πλέγμα προστασίας για ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θα τα δείτε στις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όπως εξήγησε ο κ. Σταϊκούρας, το κύμα ανατιμήσεων είναι παγκόσμιο φαινόμενο και έχει να κάνει με το ότι η ανάκαμψη είναι ισχυρή και έχει αυξηθεί η ζήτηση περισσότερο από την προσφορά.
«Ο πληθωρισμός θα είναι κάτω του 2% του χρόνου», ανέφερε ο υπουργός και υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση έχει στηρίξει την ελληνική οικονομία. «Έχει δρομολογηθεί μία σειρά μέτρων από το υπουργείο Ενέργειας και Ανάπτυξης για την αγορά», κατέληξε.
