Η πολιτική αξία της Περιφέρειας και η αδυναμία της Στερεάς
Η Περιφέρεια είναι μία εξαιρετικά «πολιτική θέση» στην ανώτερη βαθμίδα της Αυτοδιοίκησης. Ο θεσμός αποτελεί την εξέλιξη της κομματικής νομαρχίας της δεκαετίας του 70 και του διορισμένου Περιφερειάρχη της δεκαετίας του 80 και 90. Ο λόγος ύπαρξης είναι προφανής. Η κεντρική κυβέρνηση δεν έχει την δυνατότητα διευθέτησης διοικητικών και προγραμματικών σχεδίων σε όλη την Ελλάδα από την Αθήνα. Αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο οι Περιφέρειες είναι το μοντέλο μέτρησης των δεικτών ανάπτυξης, φτώχιας, κοινωνικών φαινομένων και παραγωγικών ιδιαιτεροτήτων.
Στην Ελλάδα σήμερα οι κυβερνήσεις και έχουν ανάγκη τις Περιφέρειες αλλά συγχρόνως τις θέλουν και σχετικά αποδυναμωμένες ώστε να μην έχουν ισχύ παρέμβασης. Συνήθως τους «φορτώνουν» τις ευθύνες των δύσκολων και κρίσιμων ζητημάτων που προκαλούν φθορά και τους εξαιρούν από τα ζητήματα ιδιαίτερης προβολής.
Έτσι ο Περιφερειάρχης μπορεί να είναι από παρίας και απλός άβουλος εντολοδόχος κεντρικών πολιτικών μέχρι λαμπρός Αυτοδιοικητικός ηγέτης με μεγάλο ειδικό βάρος που απορρέει μέσα από την απόδοσή του, τον πολιτικό/αυτοδιοικητικό του ρόλο και τον προγραμματισμό του. Στην Ελλάδα υπάρχουν όλα τα παραδείγματα και όλες οι κλίμακες με κορυφές τους Περιφερειάρχες Κ. Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Κρήτης. Η ρεαλιστική ανάλυση οδηγεί σε ένα συμπέρασμα: Ο σωστός Περιφερειάρχης είναι συγχρόνως διοικητικός ηγέτης των υπηρεσιών, πολιτικό ταλέντο προγραμματισμού έργων και στήριξης επαγγελματικών και κοινωνικών ομάδων αλλά και συνδικαλιστική ομπροσθοφυλακή των αιτημάτων της περιοχής του προς την κυβέρνηση.
Αυτή είναι η συνταγή της επιτυχίας και τίποτα λιγότερο δεν είναι ανεκτό στην σύγχρονη εποχή. Ένας σωστός Περιφερειάρχης δίνει δύναμη και προοπτική και στον Α΄ βαθμό της τοπικής Αυτοδιοίκησης με την αποτελεσματικότητα του αλλά και την ταχύτητά του. Δίνω μεγάλη αξία στην ταχύτητα διότι ο πολιτικός χρόνος είναι πάντα γρήγορος και η σπατάλη του είναι παράγων αποτυχίας. Αντίθετα ένας κακός Περιφερειάρχης θα «πάρει στον λαιμό του» και πολλούς Δημάρχους, άδικο για τους τελευταίους.
Στην Στερεά βιώνουμε το παράδειγμα μίας αποτυχημένης Περιφέρειας που χαρακτηρίζεται από εκσεσημασμένη διοικητική και πολιτική αδυναμία, που εμφανίζονται μόνιμα στα δύσκολα, όταν δηλαδή απαιτούνται σοβαρές αποφάσεις.
Το βιώσαμε σε όλες τις φυσικές καταστροφές (φωτιές σε Εύβοια και Φωκίδα, πλημμύρες σε Κωπαϊδα και Σπερχειό). Σε όλες τις περιπτώσεις τα φυσικά φαινόμενα αποτελείωσαν τις περιοχές χωρίς ουσιαστικά εμπόδια. Δεν υπήρξε ούτε πρόβλεψη (αντιπυρικές ζώνες και αντιπλημμυρικά έργα), ούτε καν ουσιαστική αντίδραση αμέσως μετά, από σοβαρές και ουσιαστικές υποδείξεις των Τεχνικών Υπηρεσιών.
Η εικόνα στα ΜΜΕ και στα κοινωνικά δίκτυα αυτοδιοικητικών αρχόντων ομαδικά δίπλα σε χωματουργικά μηχανήματα κλπ. παραπέμπουν σε παρωχημένες τακτικές και υποτίμηση του μέσου νου του ανθρώπου. Αδυνατώ να διακρίνω αν δεν θέλουν ή αν δεν μπορούν. Απλά διαπιστώνω ότι τα έχουν χαμένα. Η «ομάδα» της πλειοψηφίας έχει τεράστια ευθύνη διότι δεν είναι καινούρια.
Ο πυρήνας προέρχεται από την πρώτη εκλογή Μπακογιάννη το 2014. 5+3 χρόνια είναι πολλά για να διαπιστώσουμε ότι ούτε η διευθέτηση των σκουπιδιών, ούτε σοβαρά έργα πολιτικής προστασίας, ούτε λιμενικά έργα που θα στηρίζουν το εξαγωγικό κομμάτι της παραγωγής, ούτε έργα παρεμβάσεις στήριξης της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής αναφέρονται. Με μικροέργα δεν αλλάζει η τύχη μίας περιοχής ούτε οι πολίτες ανακουφίζονται.
Η Στερεά έχει στο εσωτερικό της το 40%-50% της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας, το 30% της πρωτογενούς παραγωγής, και το πλεονεκτικότερο συνδυασμό τουρισμού (θερινό, χειμερινό, ιαματικό, ιστορικό, θρησκευτικό). Κι όμως η βιομηχανία δεν έχει εύκολη διέξοδο σε μεταφορές, τα βιοτεχνικά πάρκα είναι όλα ανεξαιρέτως ημιτελή και μετέωρα.
Οι αγρότες προσανατολίζονται σε εγκατάλειψη της γης ως ασύμφορης πλέον και το τουριστικό εισόδημα είναι το τελευταίο κατά κεφαλήν από όλη την Ελλάδα.
Δεν το λες και επιτυχία αυτό! Υπάρχουν πολλοί που διατυπώνουν την απορία ότι όλα τα παραπάνω δεν ανήκουν 100% στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας. Τυπικά σωστό ενδεχομένως. Ωστόσο πότε αλήθεια υπήρξε πίεση για ένα μεγάλο εμπορευματικό κέντρο στην Στερεά; Ποτέ!
Πότε υπήρξε ουσιαστική τουριστική προετοιμασία που να περιλαμβάνει όλα τα είδη τουρισμού και γαστρονομία και εστίαση; Ποτέ! Μόνο ταξιδάκια σε εκθέσεις υπήρχαν… Πότε πιέστηκε η κυβέρνηση να υλοποιήσει το αρδευτικό του Ελαιώνα Άμφισσας; Ποτέ! Ή τα φράγματα σε Μανίκια και Ψαχνά Εύβοιας όπου οι αγρότες ψάχνουν το νερό στα 70-120 μέτρα κάτω από την γη; Ποτέ! Ή την διευθέτηση του Σπερχειού ποταμού; Ποτέ! Η εικόνα είναι απογοητευτική.
Ακόμα και στα δύσκολα της ΛΑΡΚΟ τολμώ να διαπιστώσω ότι η ΠΕΔ Στερεάς είχε σημαντικότερη παρέμβαση προς την κυβέρνηση από την Περιφέρεια που δεν τόλμησε να πιέσει.
Ο κ. Σπανός πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν συγκυβερνά, αλλά διεκδικεί και αγωνίζεται ακόμα και συγκρούεται… Δύσκολο αλλά αυτή είναι η δουλειά του κι αν θέλει κανείς να έχει αυτή την θέση πρέπει να έχει και τα ανάλογα προσόντα.
Ούτε τα Νοσοκομεία είναι δουλειά του Περιφερειάρχη, όμως οι τεράστιες ελλείψεις και τα κενά κτίρια έπρεπε να τον συγκινούν, όπως και οι άπειρες διαμαρτυρίες ιατρών και νοσηλευτών ότι η υποστελέχωσή τους αναγκάζει είτε να «διώχνουν» περιστατικά είτε οι πολίτες να αισθάνονται ότι έχουν μειωμένη φροντίδα.
Η Στερεά φτωχαίνει μέρα με την μέρα. Και είναι άδικο αλλά και εξοργιστικό. Ο πληθυσμός μειώνεται με την τελευταία απογραφή και κανείς δεν είναι υπερήφανος για αυτό που βιώνει.
Η σχέση της Περιφέρειας με τους εκπροσώπους στην Βουλή είναι προβληματική έως ανύπαρκτη, διότι η Περιφέρεια λειτουργεί σαν κλειστή «κάστα» ανθρώπων με αδρανοποιημένο το Περιφερειακό Συμβούλιο λόγω νόμου. Οι αποφάσεις έχουν περάσει στην οικονομική επιτροπή και η οποία έχει διασφαλίσει το μεγαλύτερο ποσοστό αναθέσεων σε έργα από όλη την Ελλάδα… με τα περισσότερα ημιτελή και τους εργολάβους απλήρωτους!
Τελικά η περιφέρεια είναι λαμπρός θεσμός με τεράστιες ευκαιρίες για τον τόπο.
Προφανώς στην Στερεά αυτό είναι είτε άγνωστο είτε δύσκολο δυστυχώς…
