Ορμος Σαράντη και παραλία Ζάλτσα ⫸ Εξερευνούμε τις νότιες υπώρειες του Ελικώνα και ανακαλύπτουμε υπέροχες θαλασσινές γωνιές που κρύβονται εδώ, στα πόδια του βουνού των Μουσών.
Στα ριζά του Ελικώνα, εκεί όπου το βοιωτικό βουνό γκρεμίζεται απότομα προς τα βαθιά νερά του Κορινθιακού κόλπου, εντοπίζονται μερικές από τις ομορφότερες παραλιακές τοποθεσίες της Στερεάς Ελλάδας. Με μια γρήγορη ματιά στον χάρτη ανακαλύπτουμε πως αυτός ο όχι ιδιαίτερα γνωστός τόπος δεν είναι και τόσο μακριά όσο ίσως αρχικά νομίζαμε από την πρωτεύουσα. Αυτή η μεταβατική εποχή που ακροβατεί με μαεστρία ανάμεσα στην άνοιξη και στο καλοκαίρι είναι ιδανική για να επισκεφθούμε αυτή την ακρογωνιά της Βοιωτίας.
Εδώ θα απολαύσουμε τα υπέροχα τοπία που συνδυάζουν ιδανικά βουνό και θάλασσα, θα κάνουμε τα πρώτα μακροβούτια μας σε καθαρά νερά, θα πιούμε τα ουζάκια μας σε ταβερνάκια που βρέχουν τα τραπέζια τους στο κύμα…
Γεωγραφικοί προσανατολισμοί
Στο δυτικό άκρο του βοιωτικού κάμπου το βουνό Ελικώνας κυριαρχεί με τη στιβαρή παρουσία του και την κυριότερη κορφή του την Παλιοβούνα με τα 1.748 μέτρα ύψος. Ο Ελικώνας είναι γνωστός με αυτό το όνομα από τα πανάρχαια χρόνια. Εδώ σύμφωνα με τη μυθολογία είχαν την κατοικία τους οι εννέα Μούσες, κόρες του Δία και της Μνημοσύνης. Βόρεια, το βουνό Κίρφη αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του Ελικώνα με τον Παρνασσό, ενώ προς Νότο ο μονοκόμματος ορεινός όγκος του Ζαγαρά ενώνει το βουνό με τον Κιθαιρώνα.
Ολο αυτό το ορεινό σύμπλεγμα βουτά απότομα προς την πλευρά του Κορινθιακού κόλπου δημιουργώντας εντυπωσιακά παράκτια τοπία όπου τα πυκνόφυτα ελατοδάση σχεδόν σμίγουν με το γαλάζιο της θάλασσας. Σε αυτό το σημείο συναντάμε τον όρμο Σαράντη με την υπέροχη βοτσαλωτή παραλία του και τον μικρό οικισμό, ενώ λίγο βορειότερα ξεδιπλώνεται η λαμπερή απλωτή αγκαλιά της παραλίας Ζάλτσα.
Βέβαια θα ήταν σαν να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας αν παρουσιάζαμε την ευρύτερη περιοχή ως έναν τόπο ανέγγιχτο από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Δυστυχώς σήμερα είναι εμφανή σε πολλές τοποθεσίες του βουνού τα καμένα σημεία που έχουν αφήσει πίσω τους οι μεγάλες πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων. Στις πλαγιές, νταμάρια και λατομεία χάσκουν σαν ανοιχτές πληγές θυμίζοντας την απληστία του σύγχρονου ανθρώπου.
Επιπλέον όλη η κορυφογραμμή από τον Κιθαιρώνα έως τον Ζαγαρά έχει καταληφθεί από δεκάδες θηριώδεις ανεμογεννήτριες που σαν ξένο σώμα υπενθυμίζουν με την παρουσία τους την καταστροφή του φυσικού βουνίσιου τοπίου και των οικοσυστημάτων του. Δυστυχώς το μέλλον για το αγαπημένο βουνό των Μουσών δεν φαντάζει ευοίωνο αφού η αιολική βιομηχανία έχει βαλθεί να αλώσει ακόμα και τις ψηλότερες κορφές του Ελικώνα με την εγκατάσταση και άλλων ανεμογεννητριών. Αν το ξεκοίλιασμα ενός πανέμορφου βουνού είναι το πρόσωπο της «πράσινης ανάπτυξης» που μας υπόσχονται, τότε πραγματικά δεν μας σώζει τίποτα!
Δρόμο παίρνω, δρόμο αφήνω
Ας δούμε όμως πόσο απέχει αυτή η όμορφη θαλασσινή γωνιά από την πρωτεύουσα. Η προτεινόμενη διαδρομή και η πιο σύντομη είναι μέσω εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας απ’ όπου και θα πάτε προς τη Θήβα. Αν θέλετε να γλιτώσετε τα διόδια μπορείτε να έρθετε από την παλιά εθνική οδό, αλλά σε αυτή την περίπτωση τη διαφορά θα την πληρώσετε σε καύσιμα.
Στη συνέχεια θα αφήσετε πίσω τη βοιωτική πόλη και θα συνεχίσετε προς τα χωριά Δόμβραινα, Θίσβη και Πρόδρομος. Από τον Πρόδρομο θα κατηφορίσετε προς τον όρμο Σαράντη. Συνολικά να υπολογίζετε ότι από την Αθήνα θα χρειαστεί να καλύψετε 140 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα τελευταία 20 με αρκετές στροφές. Την απόσταση αυτή θα τη διανύσετε σε μιάμιση με δύο ώρες.
Η πρόσβαση στην παραλία Ζάλτσα είναι πιο δύσκολη και αν σας κουράζουν οι στροφές καλύτερα να το ξανασκεφτείτε. Οπως θα κατηφορίζετε από το χωριό Πρόδρομος προς τον όρμο Σαράντη, θα δείτε δεξιά την πινακίδα που υποδεικνύει τη διαδρομή. Το οδόστρωμα είναι χωμάτινο και σε μερικά σημεία έχει υποστεί φθορές από τις κακοκαιρίες του χειμώνα, αλλά σε γενικές γραμμές είναι βατό. Συνολικά από το χωριό Πρόδρομος ώς την παραλία να υπολογίζετε 16 γεμάτα στροφές χιλιόμετρα.
Ορμος Σαράντη, υπέροχη βοτσαλωτή παραλία
Ο οικισμός Σαράντη βρίσκεται απλωμένος κατά μήκος της παραλίας. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι πρόκειται για υπόδειγμα αρχιτεκτονικής καλαισθησίας, μάλλον το αντίθετο. Ομως τα μεγάλα αρμυρίκια της ακρογιαλιάς, τα παλιά σπίτια των ψαράδων που ευτυχώς συνεχίζουν και υπάρχουν κατά μήκος της ακτής και η όμορφη βοτσαλιά σώζουν την κατάσταση.
Στη βορινή άκρη του όρμου υπάρχει ένα μικρό αλιευτικό καταφύγιο όπου δένουν τις βάρκες τους οι ψαράδες, ενώ κατά μήκος της παραλίας θα βρείτε ψαροταβέρνες.
Ευνόητο είναι πως το ειδυλλιακό αυτή την εποχή τοπίο με τους καταπράσινους αγρούς, τις ήσυχες ακτές και τη δροσερή παρουσία του βουνού να κρέμεται πάνω από τα νερά του Κορινθιακού αλλάζει όψη τον Αύγουστο, όταν οι καλοκαιρινοί επισκέπτες, κυρίως από Θήβα και Λιβαδειά, κυριολεκτικά κατακλύζουν τον όρμο Σαράντη.
Ετσι μέχρι τα μέσα Ιουνίου είναι βέβαιο πως εδώ θα απολαύσετε τα μπάνια σας στα καθαρά και δροσερά νερά του Κορινθιακού κόλπου, θα ψαρέψετε από τον μόλο, θα δοκιμάσετε θαλασσινούς μεζέδες στις παραλιακές ταβέρνες σε τιμές λογικές. Αν έχετε διάθεση για εξερευνήσεις, ένας σύντομος αλλά κακός χωματόδρομος που ξεκινά από την άκρη του μικρού λιμανιού θα σας φέρει στην παντελώς απομονωμένη παραλία Χονδρή Αμμος που θυμίζει Κυκλάδες. Απέναντι μόλις 500 μέτρα μακριά φιγουράρει η ερημονησίδα Αλατονήσι και στο βάθος του ορίζοντα το ακρωτήρι Μελαγκάβι στο πελοποννησιακό Ηραίο.
Εξερευνούμε το άγριο τοπίο της Ζάλτσας
Η παραλία της Ζάλτσας με τα ρηχά τιρκουάζ νερά και τον αμμουδερό βυθό εντοπίζεται βορειότερα από τον όρμο Σαράντη και νότια από τον παραθαλάσσιο οικισμό Καλαμιώτισσα. Το λαμπερό της τόξο απλώνεται σε μήκος 1.300 μέτρων σε μια περιοχή που παραδόξως παρουσιάζει ελάχιστη οικιστική δραστηριότητα.
Εδώ αν έρθετε οργανωμένοι (δεν υπάρχει καμιά παροχή ή εξυπηρέτηση) πραγματικά θα νιώσετε –κυρίως αυτή την εποχή– ότι βρίσκεστε σε κάποιο ξεχασμένο θαλασσινό παράδεισο που όμως απέχει μόλις δύο ώρες από την Αθήνα.
Ανατολικά ορθώνονται απόκρημνα τα βράχια του Ελικώνα, γεμάτα με έλατα που ακροβατούν ανάμεσα στο γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας.
Σε μια εντυπωσιακή για την άγρια ομορφιά της γωνιά του βουνού, γαντζωμένο κυριολεκτικά επάνω στην κορφή βράχου που θυμίζει τα Μετέωρα, ξεχωρίζει το νεόχτιστο μοναστήρι των Αγ. Θεοδώρων Ζάλτσας.
Η νέα μονή (1994) που βλέπουμε σήμερα είναι χτισμένη πάνω σε θεμέλια παλαιότερων ναών (17ος αιώνας) και ασκηταριών του 10ου αιώνα. Στα αρχαία χρόνια ο χαρακτηριστικός αυτός βράχος χρησίμευε ως παρατηρητήριο της κίνησης των πλοίων που διέρχονταν τον Κορινθιακό κόλπο. Το μοναστήρι είναι ανοιχτό στο κοινό και η θέα από αυτόν τον βράχο προς τα παράλια του Κορινθιακού είναι συγκλονιστική. Τηλέφωνο επικοινωνίας με τη μονή: 6981889418, μοναχός Ισαάκ.
Στο άγριο ανάγλυφο του Ελικώνα, αρκετά κοντά στον δρόμο που κατηφορίζει για Ζάλτσα έχει εντοπιστεί η θέση της αρχαίας σημαντικής πόλης Βούλιδας (Βούλις) η οποία αναφέρεται από τον Παυσανία και οι κάτοικοι της οποίας ήταν ψαράδες και συλλέκτες οστράκων πορφύρας.
Ψηλότερα, σε υψόμετρο 640, κυριολεκτικά κρυμμένη στο πλούσιο ανάγλυφο του βουνού, βρίσκεται η ιστορική μονή Οσίου Σεραφείμ Δομβούς, ένα κτίσμα φρουριακής μορφής με μεγάλη ιστορία που ιδρύθηκε από τον όσιο Σεραφείμ το έτος 1598. Σημειωτέον ότι το μοναστήρι είναι άβατο για τις γυναίκες. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6975789129.
Θοδωρής Αθανασιάδης
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΥΚΗ ΒΟΙΩΤΙΑΣ