Τόσο πριν όσο και μετά τη διάσπαση, η γραμμή που συνδέει τους δύο είναι εμφανής: ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μιλάει μια γλώσσα που απευθύνεται στο κοινό του πρώην υπουργού με τους αντιπάλους του να τον κατηγορούν συχνά για λαϊκισμό
Το δίδυμο ήταν περίεργο από την αρχή: ο ένας ερχόταν από τις ΗΠΑ, με επενδυτικό παρελθόν, ανοιχτά ομοφυλόφιλος και μέλος των αποδήμων που στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ – μπήκε σε μη εκλόγιμη στο Επικρατείας και άρχισε να γίνεται από νωρίς γνωστός και μέσα από τις παρεμβάσεις του στα σόσιαλ μίντια.
Ο άλλος ήταν ίσως ο πιο αμφιλεγόμενος αναπληρωτής υπουργός Υγείας της Μεταπολίτευσης, που με τα λεγόμενά του είχε γλιτώσει στο τσακ το κεφάλι του (και την παρουσία του στα ψηφοδέλτια του κόμματος), με βαρύ, κρητικό προφίλ και αντιπάθειες και εντός του κομματικού μηχανισμού.
Κι όμως, όταν ο Στέφανος Κασσελάκης δήλωσε επίσημα πως θα διεκδικήσει την ηγεσία του κόμματος το περασμένο καλοκαίρι, ο Παύλος Πολάκης ήταν ο πρώτος που τον υποστήριξε. Αυτή η σχέση καθόρισε την εσωκομματική διαμάχη που ξεκίνησε και κορυφώθηκε στον δεύτερο γύρο – οι κατηγορίες του Πολάκη για την πλευρά της Εφης Αχτσιόγλου και για την ίδια ανέβασαν τους τόνους ανάμεσα στους δύο υποψηφίους και τελικά καθόρισαν και το αφήγημα που κυριάρχησε, αλλά και το αποτέλεσμα.
Κομματική πραγματικότητα
Έτσι έληξε η πρώτη πράξη στη «μετά Τσίπρα» εποχή στην αξιωματική αντιπολίτευση. Και όταν ξεκίνησε η δεύτερη, ο νέος πρόεδρος ήρθε αντιμέτωπος με μια κομματική πραγματικότητα που κληρονόμησε από τον προκάτοχό του – μια κόντρα που είχε στο επίκεντρό της ως αιτία ή ως πρόσχημα (ανάλογα της πλευράς που βρισκόταν ο καθένας) έναν από τους πιο σταθερούς υποστηρικτές του. Και κάπως έτσι η ένταση κορυφώθηκε: στην ανακοίνωση των προσώπων που θα αναλάβουν τους κεντρικούς ρόλους εντός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας (και παρά τις σχετικές συζητήσεις εκείνης της περιόδου) βρισκόταν και το όνομα του Πολάκη.
Ο πρώην υπουργός ανέλαβε τον ρόλο του συντονιστή της ΕΠΕΚΕ, παίρνοντας στην πραγματικότητα ρόλο «υπερτομεάρχη». Τα 16 λευκά που καταγράφηκαν στην ψηφοφορία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας δεν προήλθαν μόνο από πρόσωπα που αργότερα αποχώρησαν για να φτιάξουν τη Νέα Αριστερά. Δεν ήταν λίγοι ούτε εκείνοι που έκρυψαν την ανησυχία τους για το οξύθυμο του χαρακτήρα του Πολάκη και για τον ρόλο «πυροσβέστη» και «μασέρ» που θα δυσκολευόταν να παίξει σε αντίθεση με τον προκάτοχό του στην αντίστοιχη θέση, Αλέκο Φλαμπουράρη.
Πέραν της προσωπικής σχέσης, που προφανώς έπαιξε τον δικό της ρόλο, εξέλαβαν την εμπιστοσύνη που του έδειξε τότε ο Κασσελάκης ως ένδειξη της σύνδεσης που υπάρχει μεταξύ των δύο, ως πολιτικό δεσμό που δεν σπάει, ενώ οι πιο κυνικοί παρατηρητές μιλούσαν και για μια κίνηση ανάγκης – ενόψει και του συνεδρίου, ένας πρόεδρος χωρίς οργανωτικό κομματικό μηχανισμό χρειάζεται συμμάχους που γνωρίζουν πώς παίζεται το παιχνίδι και, όποια γνώμη κι αν έχει κανείς για τον Πολάκη, είναι σίγουρα ένας από αυτούς. Για τα δεδομένα του, ο πρώην υπουργός κράτησε χαμηλούς τόνους στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ που επί της ουσίας σήμανε την επικείμενη διάσπαση, με τη σταδιακή αποχώρηση των στελεχών που τελικά διαμόρφωσαν το νέο αριστερό κοινοβουλευτικό σχήμα. Κράτησε επίσης το γνωστό ύφος του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναγκάζοντας κάποιες φορές την Κουμουνδούρου να υπενθυμίσει πως ο Στέφανος Κασσελάκης «δεν έχει στενό κύκλο». Φράση που ο νέος πρόεδρος επανέλαβε και σε εκείνη τη συνεδρίαση, ακόμα και αν κανείς εκ της εσωκομματικής αντιπολίτευσης δεν τον πίστεψε.
Τόσο πριν όσο και μετά τη διάσπαση, η γραμμή που συνδέει τους δύο είναι εμφανής. Ο Κασσελάκης μιλάει μια γλώσσα που απευθύνεται στο κοινό του Πολάκη, με τους αντιπάλους του να τον κατηγορούν συχνά για λαϊκισμό, για επιχειρήματα που γαργαλάνε τα κατώτερα ένστικτα των πολιτών. Αυτή η πολιτική και υφολογική ομοιότητα, τους διευκόλυνε να εξάγουν συμπεράσματα και για την επιρροή του ενός πάνω στον άλλο – για όσους αποχώρησαν, για παράδειγμα, δεν υπήρχε αμφιβολία πως ο Πολάκης μέσα στον καινούργιο ΣΥΡΙΖΑ μπορούσε να κάνει ό,τι ήθελε.
«Xαλασμένο τηλέφωνο»
Όσο όμως ο καιρός περνάει, οι εξελίξεις αποκαλύπτουν μια άλλη διάσταση: ο Κασσελάκης δεν έχει όντως στενό (κομματικό) κύκλο. Το απέδειξε το «χαλασμένο τηλέφωνο» που είχε ως αποτέλεσμα τα «πηγαινέλα» για την πειθαρχία στο νομοσχέδιο για τη θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου και της τεκνοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια. Μπορεί οι ισορροπίες με τον Πολάκη να έχουν σε έναν βαθμό αποκατασταθεί τις προηγούμενες μέρες, όμως η φράση Κασσελάκη στην Κεντρική Επιτροπή για την Αριστερά που στα βουνά «μάχεται και δεν κρύβεται», εκτός από απάντηση στο επιχείρημα για τα βουνά της Κρήτης, μπορεί να ερμηνευτεί και ως προειδοποίηση πως ο χώρος που δίνεται ενδεχομένως να μην είναι πάντα ο ίδιος με αυτόν που είναι σήμερα.
«Αν δεν ήταν ο Καπνισάκης και ο Πολάκης δεν θα ήμουν ΣΥΡΙΖΑ», σχολίασε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στο τέλος του προηγούμενου τριημέρου εσωκομματικών εξελίξεων, «χαλαρώνοντας» εμφανώς την ατμόσφαιρα που επικρατούσε για τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Υγείας, βάζοντας το όνομά του δίπλα σε αυτό του διευθυντή του γραφείου του, ο οποίος έχει την απόλυτη εμπιστοσύνη του. Οσο ξεκάθαρη ήταν η συμβιβαστική προσπάθεια για να πέσουν οι τόνοι, ωστόσο, άλλο τόσο ήταν η επισήμανση πως ο πρόεδρος είναι αυτός που παίρνει τις τελικές αποφάσεις. Και αυτό το δεδομένο από μόνο του αφήνει μια άνω τελεία για την τρίτη πράξη – αυτή που τελικά θα αποκαλύψει αν η σχέση που διαπερνά τον ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει ως έχει, διαμορφώνοντας το μέλλον του.
