Σοβαρά ερωτήματα προς την κα Παπαθωμά , από τον Γιώργο Ζιώγα
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΙΩΓΑΣ , τέως Πρόεδρος Οργανισμού Κωπαΐδας
Φωτογραφίες από τους χάρτες του Κτηματολογίου και της Google για τα έτη 2009-2015-2024 που δείχνουν την καταστροφή των και σε πια θέση βρίσκονταν τα πλωτά αντλιοστάσια του πρώην Οργανισμού Κωπαϊδας κατά την λειτουργία των από τον Ο.Κ.
Η Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας της Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας σε λίγους μήνες συμπληρώνει 10 χρόνια διαχείρισης της Κωπαϊδας μάλλον απέτυχε στα νέα της καθήκοντα.
ΖΙΩΓΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
τέως Πρόεδρος Οργανισμού Κωπαΐδας
Η Κωπαΐδα
στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ή στον πρώην Οργανισμό Κωπαϊδας
«ΑΠΕΤΥΧΕ»;
Μήπως επιτέλους έφθασε ο καιρός να αναφερθούμε στα πραγματικά προβλήματα της
Κωπαϊδας και να σταματήσουν τα μεγάλα λόγια, «τα οράματα», οι εξαγγελίες, τα βιντεάκια,
οι φωτογραφίες, τα fake news και τα posts στο facebook, και να δούμε τι πρέπει άμεσα όλοι
μαζί να κάνουν, φορείς και αγρότες, για την βελτίωση των υποδομών της;
Για μία ακόμη φορά θα αναφερθώ στο ιστορικό, στις παραλήψεις και στα σημερινά
προβλήματα, αλλά και θα καταθέσω και πάλι τις προτάσεις μου για την Κωπαϊδα, με λήψεις
αποφάσεων, δράσεων και έργων τα οποία είναι πρακτικά και υλοποιήσιμα. Ίσως με τα
γραφόμενα μου στενοχωρήσω κάποιους. Ζητώ εκ των προτέρων συγνώμη. Οι αλήθειες όμως
πρέπει να λέγονται.
Τα προβλήματα της άρδευσης, των αγροτικών δρόμων, των αρδευτικών καναλιών αλλά
και των πλημμυρών συνεχίζουν να ταλαιπωρούν τους αγρότες της περιοχής της Κωπαΐδας εδώ
και εννέα (9) χρόνια υπό την αρμοδιότητα της διαχείρισης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας –
ΠΕ Βοιωτίας.
Ο Οργανισμός Κωπαϊδας (ΝΠΔΔ) με το Ν. 2488 του 1953 είχε την επιμέλεια αφ’ ενός της
άρδευσης του Κωπαϊδικού και παρακωπαϊδικού πεδίου συνολικής έκτασης 300.000 στρ.
(220.000 στρ διανεμήθηκαν σε 12500 κληρούχους) με δίκτυο αυλάκων χωμάτινων 1200 χιλ.,
40 ηλεκτροκίνητων αντλιοστασίων χερσαίων, πλωτών και δεκάδων φραγμάτων – κλειδιών
και αφ’ ετέρου τη συντήρηση του αγροτικού οδικού δικτύου, σχεδόν χωμάτινο, συνολικό
μήκος 920 χιλιομέτρων.
Ο οργανισμός ήταν αυτοχρηματοδοτούμενος βάσει του ιδρυτικού νόμου και λειτουργούσε
από έσοδα τα οποία προέρχονταν :
1) Από την ετήσια εισφορά (ανταποδοτικού τέλους) για την άρδευση, την συντήρηση των
δρόμων, των φραγμάτων, των αντλιοστασίων, και των καναλιών, που καθορίζεται με
απόφαση του Δ.Σ.
2) Από τα ενοίκια οικιών, αποθηκών, και αγροτεμαχίων των οποίων έχει παραχωρηθεί η
χρήση για εκμετάλλευση.
3) Από τις έκτακτες επιχορηγήσεις Υπουργείων, Περιφέρειας, Ν.Α.Β. για έργα συντήρησης
των δικτύων ή αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών από ακραία καιρικά φαινόμενα ξηρασίας
ή πλημμύρας.
Με το νόμο 4305/2014 άρθρο 61 όλες οι αρμοδιότητες του πρώην Οργανισμού Κωπαΐδας
μεταβιβάστηκαν στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με ευθύνη της Περιφερειακής Ενότητας
Βοιωτίας, που ως καθολικός διάδοχος του τ. Οργανισμού Κωπαϊδας έχει την συνολική
αρμοδιότητα του Κωπαϊδικού πεδίου, απαλλαγμένο από τα χρέη του παρελθόντος.
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας σε λίγους μήνες συμπληρώνει 10 χρόνια διαχείρισης της
Κωπαϊδας. Παρά τις προσπάθειες της να βελτιώσει την υφιστάμενη κατάσταση και τα
προβλήματα της περιοχής…απέτυχε στα νέα της καθήκοντα.
Η άρδευση της Κωπαΐδας είναι εξαιρετικά περίπλοκη καθώς έχει πολλαπλές πηγές παροχής
νερού, ενώ τα αρδευτικά κανάλια είναι συγχρόνως αρδευτικά και αποστραγγιστικά. Η
πολυπλοκότητα της παρακολούθησης λειτουργίας και της διαχείρισης των υποδομών για 24
ώρες το 24ωρο και για 365 ημέρες το χρόνο χρειάζεται ένα ευέλικτο όργανο στη λήψη των
αποφάσεων και στην υλοποίηση των παρεμβάσεων ώστε να αντιμετωπίζονται άμεσα τα
προβλήματα με μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό.
Η παρακολούθηση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων και η συντήρηση των αγροτικών
δρόμων, των έργων υποδομής κλπ. της Κωπαΐδας δεν μπορεί να γίνεται μόνο από ιδιώτες
εργολάβους, από έναν γεωπόνο, δυο υπαλλήλους και έναν συνεργάτη της ΠΕ Βοιωτίας.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο τον Νοέμβριο του 2014, με εισήγηση του τότε Περιφερειάρχη
κ. Κων Μπακογιάννη, ο οποίος δήλωνε «αρχίζω κι εγώ να ονειρεύομαι την Κωπαΐδα του
μέλλοντος», αποφάσισε:
α) Την εκπόνηση ενός Master Plan της Κωπαΐδας, με έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό
εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης της άρδευσης, των έργων υποδομής και της εκμετάλλευσης
του Κωπαϊδικού Πεδίου.
β) Τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου οργάνου κι ενός ευέλικτου σχήματος στα πρότυπα της
Κρήτης, ένας Αναπτυξιακός Οργανισμός με την θεσμική και ουσιαστική συμμετοχή της
Περιφέρειας, των Δήμων, των παραγωγών και των Φορέων.
Το 2016 η Αντιπεριφερειάρχης της Π.Ε. Βοιωτίας, κ. Φ. Παπαθωμά, προσπάθησε να
φορτώσει «εντέχνως» την αρμοδιότητα για το αγροτικό οδικό δίκτυο στους Δήμους, σε
αντίθεση με άρθρο 61 του νόμου 4305/2014, με την ΠΕ Βοιωτίας να εισπράττει τα
ανταποδοτικά τέλη (για την βελτίωση και συντήρηση των έργων υποδομής της περιοχής
δρόμοι, δίκτυα, αντιπλημμυρικά έργα, κλπ.) χωρίς αυτά να παραχωρούνται στη συνέχεια
στους Δήμους.
Η ΠΕ Βοιωτίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας το 2014 παρέλαβε και τον εξοπλισμό του
πρώην Οργανισμού Κωπαϊδας, δηλαδή 2 πλωτά σκάφη, αντλιοστάσια, μηχανήματα έργου
κλπ.
Οι αγρότες που δραστηριοποιούνται στο Κωπαϊδικό πεδίο μετά από 9 χρόνια ερωτούν την
Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και την κ. Αντιπεριφερειάρχη της ΠΕ Βοιωτίας:
1) Έχει εκπονηθεί το λεγόμενο Master Plan της Κωπαΐδας; Τι προβλέπει;
2) Γιατί μετά από 9 χρόνια δεν δημιουργήθηκε ακόμη ο Αναπτυξιακός Οργανισμός, το
ανεξάρτητο όργανο ευέλικτου σχήματος για την διαχείριση της Κωπαϊδας, όπως
αποφάσισε το Περιφερειακό Συμβούλιο και όπως αντίστοιχα έχουν συσταθεί για άλλες
δράσεις;
3) Ποιος ήταν ο λόγος που μέχρι σήμερα οι προτάσεις του κ. Κων. Μπακογιάννη δεν
υλοποιήθηκαν;
4) Τι μηχανήματα έργου (γκρέιντερ, σκαπτικά, χορτοκοπτικά κλπ.) αγοράσθηκαν για τις
ανάγκες της Κωπαϊδας και τι μόνιμο προσωπικό έχει προσληφθεί κατά την διάρκεια των
9 ετών;
5) Γιατί τα δυο μεγάλα αντλιοστάσια (απόδοσης 2500 κυβικών μέτρων/ ώρα έκαστο) είναι
εκτός λειτουργίας ή υπολειτουργούν;
6) Γιατί τα δυο πλωτά αντλιοστάσια της Υλίκης εδώ και χρόνια βρίσκονται κατεστραμμένα
στα βράχια;
Ας απαντήσουν επιτέλους τι έγινε με τα δυο πλωτά αντλιοστάσια τα οποία
αποτελούν ίσως η μοναδική λύση για την άρδευση της Κωπαϊδας;
1) Πότε καταστράφηκαν;
2) Ποιος ήταν αρμόδιος για τον έλεγχο και την ασφάλεια την περίοδο του χειμώνα;
3) Έγινε έρευνα για τα αίτια της παράσυρσης τους; Υπάρχουν ευθύνες;
4) Ήταν δεμένα όπως προβλέπονταν; Ελέγχθηκαν τα συρματόσχοινα, τα αγγυροβόλια κλπ.;
5) Γιατί δεν μεταφέρθηκαν σε ασφαλές σημείο όταν ανεβαίνει η στάθμη τις λίμνης και δεν
χρειάζονται για την άρδευση;
6) Γιατί δεν αποκαταστάθηκαν οι βλάβες ώστε να μεταφερθούν στη θέση τους τόσα χρόνια;
Ποιος λοιπόν άφησε εξοπλισμό αξίας εκατομμυρίων ευρώ – που τα πλήρωσε ο Ελληνικός
λαός – να βρίσκονται στα βράχια ενώ παρελήφθησαν σε λειτουργία πριν 9 χρόνια.
Η Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Βοιωτίας, κ. Φανή Παπαθωμά σε ερώτηση μου και των
Δημάρχων στις 24/2/2020 απάντησε: Για μας η Κωπαΐδα αποτελεί προτεραιότητα……
Επισκευή καναλιού της Υλίκης και Πλωτού Αντλιοστασίου…… Δυσκολίες αντιμετωπίζουμε με
το πλωτό αντλιοστάσιο της Υλίκης και όλες μας οι δυνάμεις στρέφονται στην επίλυσή τους….
θα γίνει διαγωνισμός για αποκατάσταση……
Ευτυχώς υπάρχουν οι χάρτες του Κτηματολογίου, οι Δασικοί χάρτες και οι χάρτες της
google, όπου μπορεί ο κάθε πολίτης να τα δει. Παραθέτω κάποιες αεροφωτογραφίες που
φαίνονται που ήταν τα πλωτά σκάφη το 2009, 2015 και σήμερα.
Οι αγρότες εννέα (9) χρόνια χόρτασαν λόγια, υποσχέσεις, δηλώσεις και φωτογραφίες
όπου όλα ήταν τέλεια στο κάμπο της Κωπαϊδας
Όμως το ερώτημα επαναλαμβάνεται. Γιατί δεν έγινε αποκατάσταση της ζημιάς τόσα χρόνια
λαμβάνοντας υπόψη ότι η Βοιωτία και η Κωπαϊδα κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης
πολλές φορές τα προηγούμενα χρόνια, ενώ την ίδια στιγμή η Περιφέρεια εισπράττει άμεσα
το πάγιο τέλος και το τέλος άρδευσης;
Οργάνωση και προγραμματισμός χρειάζεται για να πάει ο κάμπος της Κωπαϊδας ένα βήμα
μπροστά. Προτάσεις υπάρχουν ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες, όπως:
1) Η δημιουργία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού της περιοχής
(Ανω και Κάτω Βοιωτικού Κηφισού και κωπαϊδικού πεδίου), διότι το Κωπαϊδικό πεδίο
ήταν πάντα μια οντότητα ενιαία και αδιαχώριστη και ένας μοναδικός φορέας είχε την
ευθύνη του. Η μορφή και το νέο σχήμα στο οποίο θα μετεξελιχθεί η διαχείριση της
Κωπαϊδας θα πρέπει να προκύψει από διάλογο που θα γίνει μεταξύ της Περιφέρειας
Στερεάς Ελλάδας, των ΟΤΑ Α΄ βαθμού και των παραγωγικών φορέων της περιοχής.
2) Η διαχείριση και συντήρηση του Κωπαϊδικού πεδίου χρειάζεται μόνιμο και εξειδικευμένο
τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό για να ανταπεξέλθει στη πολυπλοκότητα της
διαχείρισης των υδάτινων πόρων της περιοχής.
3) Η σωστή διαχείριση των υδάτων που πέφτουν στη Κωπαΐδα, με διοχέτευση των
υδάτων, κλείσιμο – άνοιγμα κλειδιών φραγμάτων και των αντλιοστασίων χειμώνα
καλοκαίρι.
4) Η λειτουργία του νέου φορέα θα βασίζεται στην συντήρηση των δικτύων, ενώ το κόστος
άρδευσης θα καλύπτεται από τις αρδευτικές εισφορές, την αξιοποίηση περιουσίας του
Δημοσίου κλπ. Τα μεγάλα έργα υποδομής θα χρηματοδοτούνται από τα Ευρωπαϊκά
προγράμματα.
5) Η άμεση προμήθεια τουλάχιστον έξι μηχανημάτων δηλ. 2 τσάπες με μεγάλο βραχίονα,
(1 επιστριοφόρο, 1 λαστιχοφόρο) 1 γκρέιντερ, 2 φορτηγά (με ανατροπή), ένα μεγάλο
φορτωτή και ένα γεωργικό ελκυστήρα 100 έως 120ΗΡ με σπαστό μακρύ κοπτικό
μαχαίρι, μαζί με τους αντίστοιχους χειριστές
6) Η νομοθετημένη εξασφάλιση είσπραξης των τελών.
7) Η δημιουργία μόνιμης υπηρεσίας ελέγχου της ποιότητας του νερού, της γεωργικής
ρύπανσης και της προστασίας του οικοσυστήματος της περιοχής και της εφαρμογής των
κοινοτικών οδηγιών.
8) Η παροχή ανταποδοτικού τέλους από την ΕΥΔΑΠ στον νέο φορέα για την χρήση νερού
ύδρευσης (Υλίκης) ή συμψηφισμός με το νερό του Μόρνου που χρησιμοποιεί.
9) Η άμεση συντήρηση-επισκευή των δρόμων και όλων των κλειδιών και αντικατάσταση
όλων των μαδεριών που χρησιμοποιούνται στα φράγματα και κλειδιά. Καθαρισμός όλων
των ποταμών αρδευτικών – αποστραγγιστικών καναλιών από τα χόρτα – κλαδιά κλπ.
10)Η δενδροφύτευση όλων των πρανών των κεντρικών καναλιών και τριγώνων που δεν
έχουν παραχωρηθεί.
11)Η ολοκλήρωση εγγειοβελτιωτικών έργων, με μικρά φράγματα στο Κηφισό για
αποθήκευση εκατομμυρίων m2 νερού το χειμώνα πριν αυτό καταλήξει στην Υλίκη και
στη θάλασσα. Η εφαρμογή των μελετών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης οι
οποίες έχουν συνταχθεί επί υπουργίας Μπασιάκου Ευάγγελου που αφορά τους δύο
κλειστούς αγωγούς μεταφοράς νερού στα υψηλότερα σημεία του Κωπαϊδικού παιδιού.
12) Η εγκατάσταση ηλεκτρικού δικτύου στα κεντρικά κανάλια για την τοποθέτηση
παρόχθιων αντλιο-ηλεκτροκινητήρων για την άρδευση (μείωση κόστους καλλιέργειας
και εξοικονόμηση νερού).
13) Η επαναφορά αυλάκων και δρόμων στην αρχική χάραξη της διανομής.
14) Η κάλυψη από τον ΕΛΓΑ για έντονα καιρικά φαινόμενα για όλα τα αγροτεμάχια εντός
του Κωπαϊδικού πεδίου, χωρίς να αποκλείονται από την αποζημίωση τα τεμάχια που
θεωρεί ότι είναι παθογενή.
15) Η εξειδικευμένη στήριξη από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο το οποίο διαθέτει μεγάλη
έκταση στο Κωπαϊδικό πεδίο.
16) Η δημιουργία ενός Μουσείου για την στέγαση σπανίων μηχανημάτων, εργαλείων,
αντικειμένων, βιβλίων και χαρτών μεγάλης ιστορικής αξίας.
17) Ο χωροταξικός σχεδιασμός της Κωπαϊδας, ώστε να σταματήσει η κατασκευή υψηλής
παραγωγικότητας φωτοβολταϊκών πάρκων από μεγάλες εταιρείες.
Είναι καιρός επιτέλους να δημιουργηθεί ο ανεξάρτητος Φορέας Διαχείρισης του Κωπαϊδικού
Πεδίου, να σταματήσει η Κωπαΐδα να γίνεται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης και να
εφαρμοστούν οι αποφάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου του 2014. Τα τελευταία χρόνια
δεν έγινε καμία σοβαρή προσπάθεια αξιοποίησης του Κωπαΐδικού Πεδίου. Η διαχείριση της
άρδευσης, της αποστράγγισης και της συντήρησης του Κωπαΐδικού πεδίου από την
Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας απέτυχε.
Πρέπει να διαχειριστούμε την Κωπαΐδα, με ένα νέο πλαίσιο, αξιοποιώντας και
προσαρμόζοντας την σύγχρονη τεχνολογία στην τεχνογνωσία και την κληρονομιά που
άφησαν οι Άγγλοι Μηχανικοί, Γεωπόνοι και Τεχνικοί.
4 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ του ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ και Google
2009-2015-2024 που δείχνουν την καταστροφή και σε πια θέση βρίσκονταν τα
πλωτά αντλιοστάσια του πρώην Οργανισμού Κωπαϊδας σε λειτουργία.
