Έως σήμερα έχουν δρομολογηθεί 1.327 έργα ύδρευσης που απαιτούν επενδύσεις άνω των 5 δισ. ευρώ – Το μεγαλύτερο ζήτημα αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων στη γεωργία, καθώς καταναλώνει το 93% του νερού στη χώρα
Επενδύσεις σε έργα ύδρευσης που θα ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ στη χώρα μας θα απαιτηθούν έως το 2040, όπως εκτιμούν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ωστόσο, το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι ήδη εδώ – και είναι και οικονομικό!
Η τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελληνική οικονομία (Greece – Country Report, Ιούνιος 2025) αφιερώνει ολόκληρο κεφάλαιο στην απειλή της λειψυδρίας. Με βάση στοιχεία έως το 2022, αποκαλύπτει ότι ο δείκτης αξιοποίησης νερού (WEI+) τους καλοκαιρινούς μήνες είχε φτάσει στο 45, που αποτελεί ύψος-ρεκόρ, ενώ το 2019 ήταν μόλις 39. Η τάση δείχνει ότι χρόνο με τον χρόνο η κατάσταση επιδεινώνεται. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, η έκθεση αναφέρει ότι οι τιμές από 20 έως 39 θεωρούνται ένδειξη λειψυδρίας, αλλά τιμές ίσες ή μεγαλύτερες από 40, όπως είναι πλέον στη χώρα μας, υποδηλώνουν σοβαρή λειψυδρία.
Κενά και ευκαιρίες
Πίσω από την αυξανόμενη ανησυχία, όμως, διαφαίνεται και μια τεράστια ευκαιρία για επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ σε έναν κρίσιμο τομέα που έχει ανάγκη η χώρα. Βρυξέλλες και Αθήνα βλέπουν τη διαχείριση των υδάτων όχι απλώς ως περιβαλλοντική αναγκαιότητα, αλλά και ως το επόμενο πεδίο επενδύσεων και επιχειρηματικότητας. Η έκθεση αποκαλύπτει ότι κάθε χρόνο μεγαλώνει ένα επενδυτικό κενό στον τομέα των υδάτων, το οποίο η Ε.Ε. υπολογίζει ότι ανέρχεται σε 212 εκατ. ευρώ ετησίως (σε σταθερές τιμές 2022) ή 0,1% του ΑΕΠ, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι όροι που θέτουν ευρωπαϊκές οδηγίες για την ανθεκτικότητα, επάρκεια και ποιότητα των υδάτινων πόρων.
Ωστόσο το έλλειμμα επενδύσεων για το νερό είναι πολύ μεγαλύτερο. Ξεκίνησε προτού ξεσπάσει η οικονομική κρίση του 2010, ενώ εντάθηκε στη συνέχεια. Αυξάνεται κάθε χρόνο και σωρευτικά ξεπερνά ήδη τα 3,5-4 δισ. ευρώ. Με τους ρυθμούς αυτούς έως το 2030 θα σωρευτούν επενδυτικές ανάγκες 1,1 δισ. ευρώ. Μέχρι το 2040 μάλιστα προστίθενται άλλα 2,1 δισ. ευρώ, με τις απαιτήσεις για επενδύσεις να αθροίζονται κατ’ ελάχιστον σε 7 δισ. ευρώ.
Η μεγάλη πρόκληση είναι πώς θα καλύψει η χώρα το κενό αυτό. Αν αντιμετωπιστεί με στρατηγικό σχεδιασμό και ταχύτητα, θα γίνουν επενδύσεις στη χώρα διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα βιώσιμο μέλλον στους υδάτινους πόρους της. Αντιθέτως, όπως τονίζει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, η αδράνεια θα είναι «τεράστιο πρόβλημα για την οικονομία, τον τουρισμό, τη γεωργία, την ποιότητα της ζωής μας, την ίδια τη χώρα».
Επενδυτικά projects
Το κυβερνητικό σχέδιο φιλοδοξεί να εξαλείψει τη χρόνια υπoεπένδυση με στόχο να υπερκαλύψει τις απαιτήσεις και τους στόχους της ευρωπαϊκής οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα. Tα επόμενα χρόνια όμως θα απαιτούνται συνολικές επενδύσεις που θα φτάσουν ή θα ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ έως το 2030 και τα 10 δισ. έως το 2040.
Τα έργα
Αρμόδιες πηγές ανέφεραν ότι επί του παρόντος στην Ελλάδα έχουν δρομολογηθεί 1.327 έργα ύδρευσης που απαιτούν επενδύσεις άνω των 5 δισ. ευρώ. Από το 2019 έως σήμερα έχουν ολοκληρωθεί 278 έργα διαχείρισης ύδατος, το κόστος των οποίων δεν ξεπέρασε τα 356 εκατ. ευρώ. Αρα απομένουν πολλά να γίνουν το αμέσως επόμενο διάστημα.
Η νέα αγορά του νερού αρχίζει ήδη να σχηματοποιείται μέσω έργων, κονδυλίων, προδιαγραφών και νέων τεχνολογιών. Και περιλαμβάνει:
■ Χαρτογράφηση μέσα στο καλοκαίρι όλου του κύκλου διαχείρισης, των διαθέσιμων και αναγκαίων επενδύσεων και των κριτηρίων δρομολόγησης άμεσων λύσεων.
■ Χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, που θα ξεκλειδώσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο για έργα ενίσχυσης των υδάτινων υποδομών.
Συμμετοχή ηχηρών επιχειρηματικών ονομάτων και κεφαλαίων: άμεσα εμπλέκονται ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΗ, νέοι οργανισμοί που θα δημιουργηθούν (μετά και από τη συγχώνευση 700 δημοτικών εταιρειών ύδρευσης), ενώ ισχυροί εργοληπτικοί όμιλοι διεκδικούν μεγάλο μέρος των χρηματοδοτήσεων για φράγματα, δικτυακές επεκτάσεις, συστήματα έξυπνων μετρητών και διαχείρισης leakages κ.λπ.
Εκτός από τις ΕΥΔΑΠ – ΕΥΑΘ, που διαχειρίζονται τον μεγαλύτερο όγκο ύδρευσης και αποχέτευσης και θα αναβαθμίσουν τα δίκτυά τους με τη στήριξη της Ε.Ε., όλοι θα έχουν ενεργό ρόλο στη νέα αγορά του νερού:
■ Η ΔΕΗ με τα τεράστια υδάτινα αποθέματά της διαθέτει για την παραγωγή ενέργειας ταμιευτήρες και φράγματα.
■ Μεγάλες κατασκευαστικές και τεχνικές εταιρείες όπως οι Ακτωρ, ΤΕΡΝΑ, Μυτιληναίος, Αβαξ, Intrakat διεκδικούν μεγάλα έργα υποδομής, δικτύων, γεωτρήσεων, εκτροπών ποταμών κ.λπ.
■ Startups θα παράγουν έξυπνα συστήματα διαχείρισης νερού και ανίχνευσης διαρροών.
Το μεγαλύτερο project θα αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων στη γεωργία, καθώς είναι ο κλάδος που καταναλώνει το 93% του νερού στη χώρα. Οι επενδύσεις θα στοχεύουν σε αύξηση της αποδοτικότητας της άρδευσης, συστήματα στάγδην άρδευσης, έξυπνα συστήματα διαχείρισης νερού σε αγροτικές περιοχές και τεχνολογίες εξοικονόμησης νερού που θα είναι ζωτικής σημασίας. Οι εταιρείες που προσφέρουν γεωργικές τεχνολογίες (agritech) και λύσεις βιώσιμης γεωργίας θα έχουν σημαντικό ρόλο.
Τα έργα αυτά θα περιλαμβάνουν:
■ Υποδομές αποθήκευσης και μεταφοράς: μεγάλα έργα άρδευσης, υδατοφράγματα και ταμιευτήρες σε Θεσσαλία, Κρήτη, Βόρεια Ελλάδα, Κυκλάδες και Δωδεκάνησα.
■ Διασύνδεση και εκσυγχρονισμό δικτύων ύδρευσης/άρδευσης: συστήματα παρακολούθησης ποιότητας και ποσότητας των υδάτων, τεχνολογίες ΑΙ για εκτίμηση και πρόβλεψη προβλημάτων, εισαγωγή έξυπνων μετρητών κατανάλωσης και αναβάθμιση παλαιών δικτύων για μείωση διαρροών, που φτάνουν έως και το 40% σε περιοχές-κλειδιά.
■ Μεγάλα έργα άρδευσης.
■ Αισθητήρες και καινοτόμα συστήματα ελέγχου για τη γεωργία.
■ Μονάδες αφαλάτωσης και επεξεργασίας νερού.
■ Ψηφιοποίηση και δικτυακή διαλειτουργικότητα των δημόσιων φορέων ύδατος.
■ Οργανωτική θωράκιση για ταχύτερη εκτέλεση έργων.
■ Χρηματοδότηση με νέο μείγμα κεφαλαίων από Ε.Ε. και εθνικούς πόρους.
■ Ρύθμιση/έλεγχο των τιμών σε συμφωνία με το πλαίσιο του Συντάγματος που διασφαλίζει το νερό ως δημόσιο αγαθό.
Επιπλέον, μεγάλες επενδύσεις θα εστιάζουν και στην αποκατάσταση υδάτινων συστημάτων. Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, το 63,8% των επιφανειακών υδάτων βρίσκεται σε καλή οικολογική κατάσταση (με 8% άγνωστης κατάστασης) και το 84,6% των υπόγειων υδάτων σε καλή χημική κατάσταση (αλλά 15,7% σε ελλιπή ποσοτική κατάσταση). Ως εκ τούτου απαιτούνται αναθεωρημένες μελέτες και σχέδιο για επενδύσεις σε έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης, διαχείρισης λεκανών απορροής και προστασίας υγροτόπων.
newmoney.gr
