Ποια είναι τα όρια ηλικίας, ποιες οι προμήθειες για τη χρήση τους και πώς μπορεί να μπει φραγμός σε αγορές «ακατάλληλες για ανηλίκους»
Στο Διαδίκτυο πριν από λίγο καιρό έγινε viral ένα βίντεο που απεικόνιζε δύο εφήβους που είδαν για πρώτη φορά ένα αναλογικό τηλέφωνο με περιστροφικό καντράν. Οταν τους ζητήθηκε να το χρησιμοποιήσουν, η πρώτη τους αντίδραση ήταν να πατήσουν τα νούμερα, προφανώς επηρεασμένοι από τα κινητά με οθόνες αφής, τα οποία όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας παίζουν στα δάχτυλα. Στη συνέχεια κατάλαβαν ότι έπρεπε να περιστρέψουν το καντράν, αλλά δεν είχαν σηκώσει το ακουστικό! Κάπως έτσι θα συμβεί κάποια στιγμή και με τα μετρητά, η κυριαρχία των οποίων βαίνει μειούμενη.
Ακόμη και το χαρτζιλίκι των παιδιών που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το τελευταίο προπύργιο του βασιλιά, πολλοί γονείς επιλέγουν να το δώσουν σε ηλεκτρονική μορφή, με τη χρήση προπληρωμένων καρτών. Αυτές φορτίζονται με συγκεκριμένο ποσό, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συναλλαγές τόσο σε φυσικά όσο και σε διαδικτυακά καταστήματα, καλύπτοντας τις καθημερινές -μικρές ή μεγάλες- ανάγκες των παιδιών. Τον 21ο αιώνα, λοιπόν, το χαρτζιλίκι είναι ηλεκτρονικό!
Σύμφωνα με την Εκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), στην αγορά σήμερα κυκλοφορούν περίπου 2,3 εκατομμύρια προπληρωμένες κάρτες, με τον αριθμό τους να καταγράφει πέρυσι αύξηση κατά 20%. Η ξαφνική αγάπη των Ελλήνων για τον συγκεκριμένο τύπο κάρτας οφείλεται στα οφέλη που εξασφαλίζει, αφού δεν συνδέεται με κάποιον λογαριασμό, ούτε δίνει κάποιο πιστωτικό όριο, επιτρέποντας στον κάτοχο να τη γεμίζει -μέσω Internet ή mobile banking, ATM ή καταστήματος- μόνο με το ποσό που χρειάζεται, αποφεύγοντας έτσι τον κίνδυνο να χάσει τον έλεγχο των αγορών του.
Πιστωτικό όριο
Στην περίπτωση των γονιών, εκτός των παραπάνω, η προπληρωμένη κάρτα τούς δίνει τη δυνατότητα, αφενός, να παρακολουθούν την πορεία των εξόδων των παιδιών τους, αφετέρου, να τα εκπαιδεύσουν στο πώς μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τα οικονομικά τους. Αξίζει να αναφερθεί ότι σε πρόσφατη τοποθέτησή του στο 4ο Συνέδριο του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας υπογράμμισε την ανάγκη για δράσεις και παρεμβάσεις προς την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής παιδείας στα σχολεία.
«Για παράδειγμα, η ένταξη ενός μαθήματος χρηματοοικονομικής παιδείας στα προγράμματα διδασκαλίας της Πρωτοβάθμιας αλλά και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης θα συμβάλει ώστε οι μαθητές να εξοικειωθούν με βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες που θα τους βοηθήσουν να λαμβάνουν σωστές χρηματοοικονομικές αποφάσεις αργότερα στη ζωή τους», τόνισε χαρακτηριστικά.
4+1 ερωτήσεις – απαντήσεις
1. Από ποια ηλικία μπορούν τα παιδιά να βγάλουν προπληρωμένη κάρτα;
Οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες προσφέρουν αυτή την επιλογή για παιδιά άνω των 14 ετών, ενώ για τη διαδικασία έκδοσης απαιτείται η φυσική παρουσία του ενός ή και των δύο γονιών. Υπάρχουν, ωστόσο, και κάποιες fintechs, οι οποίες εμφανίζονται πιο ελαστικές. Ενδεικτικά, η Revolut επιτρέπει την έκδοση προπληρωμένης κάρτας ακόμη και από την ηλικία των 6 ετών. Ειδικότερα, μέσω του «Revolut <18» οι έφηβοι ηλικίας 15 ετών και άνω μπορούν να δημιουργήσουν λογαριασμό δωρεάν, με την έγκριση των γονιών ή των κηδεμόνων τους, ενώ για τα παιδιά κάτω των 14 ετών δημιουργεί λογαριασμό ο ένας γονιός ή κηδεμόνας μέσα από τη δική του εφαρμογή Revolut.
2. Πώς μπορεί ένας γονιός να παρακολουθεί τις αγορές που κάνει το παιδί;
Ενεργοποιώντας την υπηρεσία ειδοποιήσεων, τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά ενημερώνονται για τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται. Παράλληλα, σε κάποιες περιπτώσεις προβλέπεται κλείδωμα σε εμπόρους που δεν είναι κατάλληλοι για παιδιά, όπως όσοι πουλούν προϊόντα αλκοόλ, καπνού και τυχερά παιχνίδια.
3. Υπάρχουν προμήθειες ή όρια στις προπληρωμένες κάρτες για παιδιά;
Οι τράπεζες συνήθως κρατούν προμήθεια για την έκδοση και πρώτη φόρτισή της, ενώ κάθε νέα φόρτιση επιβαρύνεται με ένα ποσό, για παράδειγμα πέριξ του 1% επί του ποσού που μπαίνει. Οσον αφορά τα όρια, ο κάτοχος αποφασίζει με πόσα χρήματα θα γεμίσει την κάρτα, ωστόσο υπάρχει ένα ημερήσιο όριο φόρτισης, για το οποίο καλό θα ήταν να ενημερωθεί προηγουμένως.
4. Τι κάρτες προσφέρουν οι τράπεζες;
Ολες οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν προπληρωμένες κάρτες για παιδιά. Ενδεικτικά, η Τράπεζα Πειραιώς έχει μια επαναφορτιζόμενη προπληρωμένη κάρτα με πλαστικό για αγορές σε φυσικά καταστήματα με χρήση του PIN ή ανέπαφες συναλλαγές αντί για μετρητά με τη χρήση είτε πλαστικού είτε ψηφιακών πορτοφολιών (smart payments), online και τηλεφωνικά. Η Alpha Bank λάνσαρε προσφάτως το myAlpha Vibe, μια ψηφιακή προπληρωμένη κάρτα που απευθύνεται σε εφήβους 15-18 ετών δίνοντάς τους τη δυνατότητα να πραγματοποιούν συναλλαγές τόσο μέσω POS όσο και σε online περιβάλλον γρήγορα και με ασφάλεια. H Eurobank προσφέρει την Prepaid Eurobank Visa για παιδιά άνω των 14 ετών και η Εθνική Τράπεζα την Prepaid Mastercard.
5. Οι προπληρωμένες κάρτες για παιδιά θυμίζουν αυτές των ενηλίκων;
Επειδή ακριβώς απευθύνονται σε παιδιά, τα χρώματα είναι πολύ πιο έντονα. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα ο ανήλικος μπορεί να επιλέξει και το σχέδιο που θα κοσμεί την κάρτα του, συνήθως με επιπλέον χρέωση.
