Λάθη, παραλήψεις και ελλιπή μέτρα ασφαλείας έως και σήμερα
Ένας χρόνος συμπληρώνεται αύριο Τετάρτη (28/02) από το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη όπου έχασαν την ζωή τους 57 άνθρωποι και δεκάδες τραυματίστηκαν. Οι συγγενείς των θυμάτων αλλά και οι επιζώντες, με τις πληγές τους ακόμη ανοιχτές, δεν έχουν σταματήσει λεπτό να μάχονται για την απόδοση δικαιοσύνης και την τιμωρία όσων ευθύνονται για την σιδηροδρομική τραγωδία.
Οι οικογένειες των ανθρώπων που άφησαν την τελευταία του πνοή στα μοιραία βαγόνια καταγγέλλουν λάθη, παραλείψεις αλλά και δόλο με στόχο τη συγκάλυψη των ευθυνών.
Στην συνέντευξη Τύπου που έδωσαν οι οικογένειες των θυμάτων στην ΕΣΗΕΑ την Δευτέρα παρουσίασαν τα ευρήματα της έρευνάς τους, που αφενός κατέδειξε τη μη διερεύνηση βασικών στοιχείων του εγκλήματος κι αφετέρου υπογράμμισε ότι δεν έχουν προχωρήσει σημαντικά ζητήματα στο θέμα της ασφάλειας.
Σωρεία λαθών και παραλείψεων
«Αν λειτουργούσε μόνο η φωτοσήμανση, αυτό θα αρκούσε για την αποφυγή του δυστυχήματος», σημειώνουν μεταξύ άλλων τα μέλη της επιτροπής διερεύνησης ανεξάρτητων πραγματογνωμόνων (ΕΔΑΠΟ) που συμμετείχαν.
Όπως είπαν καθ’ όλη την διάρκεια της συνέντευξης τύπου έγινε «σωρεία ανθρώπινων λαθών και παραλείψεων» ενώ για να συμβούν όλα αυτά υπήρξε «πρόσφορο έδαφος σε ένα περιβάλλον συνολικής περιφρόνησης κανονισμών και διαδικασιών».
«Η σταδιακή κατάρρευση συστημάτων και διαδικασιών δεν οδήγησε σε καμία λήψη μέτρων (μείωση ταχυτήτων, αραίωση των δρομολογίων, επιπλέον προσωπικό, επιπλέον έλεγχοι). (…) Η συνολική έλλειψη κουλτούρας ασφαλείας στον Σιδηρόδρομο δεν επιτρέπει ακόμα και σήμερα», έναν χρόνο μετά το τραγικό δυστύχημα «την ουσιαστική αξιοποίηση των συμπερασμάτων για το συγκεκριμένο δυστύχημα προκειμένου να αποφευχθεί το επόμενο» είπε σχετικά η επιτροπή.
Τον λόγο πήραν και συγγενείς θυμάτων, εκθέτοντας τις μέχρι τώρα ενέργειες των υπευθύνων. Ο αδελφός του 34χρονου Βάιου Βλάχου, Βαγγέλης Βλάχος είπε σχετικά : «Κάποια από τα θύματα, θα είχαν γλιτώσει, αλλά κάηκαν ζωντανά. Κάποιες οικογένειες δεν θα βρίσκονταν σε αυτή την θέση. Τα επίσημα πορίσματα δεν μας καλύπτουν(…) δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε τον χρόνο να τιμήσουμε τους ανθρώπους μας. Θέλουμε να μάθουμε τι συνέβη, για ποιο λόγο δολοφονήθηκαν 57 άτομα, και έναν χρόνο αργότερα υπάρχουν ακόμη ερωτήματα. Έγινε μπάζωμα το χώρου, σχεδόν μια εβδομάδα μετά το δυστύχημα. Υπήρχαν ακόμη ανθρώπινα υπολείμματα, αλλά είχαν καταστραφεί ήδη στοιχεία. Θα είμαστε ο περίγελος της Ευρώπης για τον τρόπο που διερευνήθηκε αυτό το δυστύχημα».
Ακόμη, μιλώντας και εκ μέρους συγγενών αναφέρθηκε στις επιθέσεις που έγιναν προς τους συγγενείς λέγοντας πως: «μας ζήτησαν να είμαστε βουβοί, τόσο οι υπουργοί αλλά και άνθρωποι της εκκλησίας. Δεν θα είμαστε βουβοί, μέχρι να μάθουμε την αλήθεια».
Η μητέρα του 22χρονου Γιώργου είπε χαρακτηριστικά: «Μετά την καύση η τέφρα των νεκρών αποδίδεται στις οικογένειες. Των δικών μας νεκρών η τέφρα πετάχτηκε».
«Χωρίς τη φωτιά οι νεκροί θα ήταν λιγότεροι»
Για το ζήτημα της φωτιάς και αν σε αυτήν οφείλεται ο θάνατος ορισμένων επιβατών, οι τεχνικοί σύμβουλοι ήταν κάθετοι: «Αν δεν είχαμε ανάφλεξη, δε θα είχαμε 57 θύματα», ανέφερε ο Κώστας Λακαφώσης, μέλος της επιτροπής των τεχνικών συμβούλων. Και συνέχισε: «Το υποθέταμε στην αρχή, τώρα το ξέρουμε. Τουλάχιστον πέντε από τα θύματα έχασαν τη ζωή τους συνεπεία της φωτιάς. Κι αυτό ήταν κάτι που δε διερευνήθηκε». Ο ίδιος επέμεινε ότι το έλαιο σιλικόνης στους μετασχηματιστές του τρένου, στο οποίο αποδόθηκε η ανάφλεξη από τις δύο επιτροπές διερεύνησης, δε θα μπορούσε να έχει αυτό το αποτέλεσμα: «Είμαστε οι μόνοι που δοκιμάσαμε αυτό το λαδι στην πράξη και δε συμμεριζόμαστε τη θεωρία ότι ευθύνεται για την ανάφλεξη. Εμείς το δοκιμάσαμε. Θα μπορούσαν να το είχαν βρει και άλλοι, όμως μόνο εμείς ψάξαμε».
Το μπάζωμα πριν την δειγματοληψία
Συγκλονιστικά ήταν τα στοιχεία που προκύπτουν από το χρονολόγιο των παρεμβάσεων στο χώρο, το οποίο παρουσίασαν οι πραγματογνώμονες και καταδεικνύει πως σε λιγότερο από μία εβδομάδα είχε εξαφανιστεί κάθε πιθανότητα να βρεθούν πρόσθετα στοιχεία, την ώρα μάλιστα που δεν είχε πραγματοποιηθεί καμία δειγματοληψία.
«Την πρώτη μέρα οι γερανοί πάτησαν το σημείο κι άρχισαν να σηκώνουν βαγόνια. Τη δεύτερη μέρα συνεχίζονταν οι έρευνες στο χώρο του καμμένου βαγονιού του κυλικείου. Από το πρωί της Παρασκευής 3 Μαρτίου είχαν τελειώσει όλα. Οι χωματουργικές εργασίες είχαν ξεκινήσει από νωρίς, ο χώρος είχε πατηθεί χωρίς να υπάρχει λόγος καθώς ο γερανός θα μπορούσε να είχε πατήσει από την εξωτερική πλευρά. Στις 11 το πρωί θα γινόταν μία σύσκεψη στην Περιφέρεια για να αποφασιστεί η λήξη των ερευνών για διασωθέντες, αλλά η μπουλντόζα είχε ήδη μπει. Δεν υπήρξαν πρακτικά απ΄αυτή τη σύσκεψη. Ο κρατικός μηχανισμός είχε αποφασίσει πως ό,τι ψάξαμε, ψάξαμε. Στις 3 Μαρτίου ολοκληρώθηκαν οι έρευνες για τα θύματα. Δε μάθαμε ποτέ ποιός κήρυξε τη λήξη τους. Την Κυριακή ξεκίνησε η επισκευή της γραμμής. Εξι μέρες μετά το δυστύχημα είχε ολοκληρωθεί η διαμόρφωση του χώρου και πλέον δεν υπήρχε τίποτα», περιέγραψε ο Κώστας Λακαφώσης, μέλος της επιτροπής.
Αναλυτικά το χρονολόγιο που δημοσιοποίησε η Επιτροπή για τις κινήσεις μετά το δυστύχημα της Τρίτης 28 Φεβρυαρίου έχει ως εξής:
- Τετάρτη 1/3: Μετακίνηση καμμένου βαγονιού Β2 με γερανό, μετακίνηση κομματιών Η/Μ της αμαξοστοιχίας 62 (επιβατική) και κομματιών του Α1.
- Πέμπτη 2/3: Ανύψωση καμένου βαγονιού κυλικείου με γερανό, ΄ρευνες όλη τηνημέρα στο σημείο του κυλικείου.
- Παρασκευή 2/3: Από το πρωί χωματουργικές εργασίες στο επίκεντρο της φωτιάς. Στις 11 π.μ. Σύσκεψη στηνεριφέρεια, ανύψωση βαγονιού Β3 με γερανό, το απόγευμα απομάκρυνση Η/Μ εμπορικής.
- Σάββατο 4/3: Χωματουργικές εργασίες, απομάκρυνση χωμάτινων όγκων, μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, απομάκρυνση λαμαρινών, πλατφρμών εμπορικής. Ξεκινούν εργασίες αποκατάστασης της γραμμής.
- Κυριακή 5/3: απομάκρυνση βαγονιών Β5, Β6, Β7, επισκευή σιδηροδτροχιών και αποκατάσταση γραμμής.
- Δευτέρα 6/3: Εργασίες αποκατάστασης γραμμής, χωματουργικά έργα στον περιβάλλοντα χώρο, στρώσιμο του πάρκινγκ.
Ελλιπή μέτρα ασφαλείας έως και σήμερα
Η Επιτροπή κατέγραψε μία προς μία τις παραλείψεις έναν χρόνο μετά το έγκλημα στα Τέμπη:
- Κανονισμοί ραδιοτηλεφωνίας δεν τηρούνται
- Δεν έχει γίνει επικαιροποίηση του απαρχαιωμένου ΓΚΚ και των λοιπών κανονισμών λειτουργίας
- Δεν υπάρχουν Ελάχιστες Απαιτήσεις Λειτουργίας με σαφή κλιμάκωση λήψης επιπρόσθετων μέτρων
- Δεν λαμβάνονται μέτρα (π.χ. Βραδυπορίες) σε άμεση αντίδραση σε υποβάθμιση τεχνικών προδιαγραφών λόγω βλάβης
- Δεν υπάρχει καμία διαδικασία πραγματικού ελέγχου της εφαρμογής του ΓΚΚ και καμία αξιολόγηση της επίδοσης του προσωπικού σε κρίσιμες θέσεις για την ασφάλεια
Προσπάθεια συγκάλυψης καταγγέλλει η αντιπολίτευση
Η αντιπολίτευση από την άλλη επιμένει να ζητά απαντήσεις και να εγκαλεί την κυβέρνηση για προσπάθεια συγκάλυψης, ειδικά μετά το κλείσιμο των εργασιών της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής. Η εξεταστική επιτροπή αποφάσισε ότι στις 8 Μαρτίου τα κόμματα θα πρέπει να καταθέσουν τα πορίσματά τους και ότι, αυτά θα συζητηθούν στις 11 Μαρτίου.
Την πρόσβαση των μελών της εξεταστικής επιτροπής «για τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών» στη δικογραφία του εφέτη-ανακριτή Λάρισας, ζήτησε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Βασίλης Κόκκαλης, δήλωσε ότι ζήτησε «τη συσχέτιση της δικογραφίας, που απεστάλη από την προηγούμενη εβδομάδα από τον εφέτη-ανακριτή, την πρόσβαση, δηλαδή, όλων των μελών της εξεταστικής επιτροπής στην δικογραφία των Τεμπών, και την παράταση, τουλάχιστον για μία εβδομάδα, στην κατάθεση των πορισμάτων (των κομμάτων)».
Ο Βασίλης Κόκκαλης είπε ότι «η δικογραφία έφυγε από τη Λάρισα την Παρασκευή (23/02/2024)».
Μιλώντας στη Βουλή, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, είπε για το θέμα: «57 ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν, 57 οικογένειες αλλά και η πλειοψηφία του ελληνικού λαού αναζητούν την αλήθεια και την απόδοση δικαιοσύνης για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών».
Ο Μιχάλης Κατρίνης επισήμανε ότι η κυβέρνηση, «όπως σε όλες τις υποθέσεις για τις οποίες προκύπτουν ευθύνες για την ίδια, υιοθετεί την τακτική της συγκάλυψης με κυνικό και απροκάλυπτο τρόπο. Το είδαμε με το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και σίγουρα θα το ξαναδούμε σε ό,τι άλλο ανακύψει στο μέλλον».
Επισήμανε ότι η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής συστήθηκε όχι για να μάθουμε την αλήθεια, αλλά για να απλώσει ένα πέπλο συγκάλυψης των ευθυνών που υπάρχουν για την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου.
«Μιας εξεταστική που έκλεισε τις εργασίες της με συνοπτικές διαδικασίες και άφησε στο απυρόβλητο, όλους όσοι η εμπλοκή τους θα ενοχλούσε την κυβέρνηση. Με πρώτον από όλους τον τότε Υπουργό Μεταφορών, όμηρο του Μαξίμου που ανταλλάσσει τη σιωπή και την στήριξή του προς τον Πρωθυπουργό με την προστασία του. Την Hellenic Train, με την οποία κανείς δεν ασχολείται. Φτάσαμε στο σημείο, ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train να μην αποδέχεται καμία ευθύνη της εταιρείας για το δυστύχημα. Ακολούθησαν οι κύριοι Τριαντόπουλος – Αγοραστός που μπάζωσαν το σημείο του ατυχήματος. Ο κ. Αγοραστός που αρνήθηκε να καταθέσει στην εξεταστική, θα μπορούσε να μας πει ποιος του έδωσε την εντολή για το μπάζωμα. Και φυσικά, ο κ. Τριαντόπουλος δεν κλήθηκε ποτέ στην εξεταστική».
«Παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να συγκαλύψει τις βασικές αιτίες και τους υπεύθυνους μιλώντας απλά για “ανθρώπινο λάθος”, αλλά και τις άγονες αντιπαραθέσεις της κυβέρνησης με τα άλλα κόμματα, για να συσκοτίσουν τις αιτίες, στην Εξεταστική Επιτροπή, που είχε ζητήσει το ΚΚΕ, έγινε συζήτηση και αναδείχθηκαν σημαντικά στοιχεία», επισήμανε ο Νίκος Καραθανασόπουλος, βουλευτής του ΚΚΕ, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό «Open».
Και αναφερόμενος στις εργασίες της εξεταστικής, είπε ότι «στη συζήτηση που έγινε, βγήκαν συγκεκριμένα στοιχεία, όπως ότι δεν λειτουργούσε κανένα σύστημα ασφάλειας, όταν έγινε το δυστύχημα. Αυτό το στοιχείο σε συνδυασμό με την έλλειψη προσωπικού, σχεδόν το 1/3 του οργανογράμματος, που σημαίνει ελλιπής εκπαίδευση, λειψή εμπειρία και εντατικοποίηση της δουλειάς, διαμορφώνουν μια εκρηκτική κατάσταση που μπορεί πιο εύκολα να οδηγήσει σε ανθρώπινο λάθος».
Αλλά επισήμανε ότι «δεν αναδείχθηκαν οι παράγοντες που οδήγησαν στην έκρηξη και στην πυρκαγιά, καθώς η κυβερνητική πλειοψηφία αρνήθηκε να καταθέσουν οι εμπειρογνώμονες των οικογενειών, αλλά και των δικαστικών αρχών, γιατί δεν ήθελε να αποκαλυφθεί τι μετέφερε το εμπορικό βαγόνι».
Σύμφωνα με τον Νίκο Καραθανασόπουλο, το ΚΚΕ «εντοπίζει πολιτικές και ποινικές ευθύνες υπουργών από όλες τις κυβερνήσεις γιατί υπήρχε μία αλληλουχία αποφάσεων στην υπόθεση διαχείρισης των σιδηροδρόμων» και χαρακτήρισε «”κροκοδείλια δάκρυα” τους ισχυρισμούς των άλλων κομμάτων για τον νόμο περί ευθύνης υπουργών», υπενθυμίζοντας πως «στη διάρκεια της τελευταίας αναθεώρησης του Συντάγματος, τα κόμματα ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ ήταν αυτά που είχαν απορρίψει την πρόταση του ΚΚΕ για κατάργηση αυτού του νόμου».
