ΘΗΒΑ – ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
ΤΟΥ ΠΕΡΙΠΟΥ
Στις 20/9/24 ενημερωθήκαμε από τις δηλώσεις του Δημάρχου Θηβαίων
ότι υπεγράφη
“δημόσια σύμβαση για την εκτέλεση του έργου, παρεμβάσεις σύνδεσης
του ιστορικού κέντρου Θήβας με το περιαστικό δάσος Μοσχοποδιου”
Το έργο είναι χρήσιμο και πρέπει να “χειροκροτηθεί” από όλους γιατί
όταν περατωθεί θα φέρει τον πολίτη κοντά στη φύση και σε μια περιοχή
ιδιαίτερου κάλλους. Δεν γνωρίζω λεπτομέρειες του σχεδίου αλλά
υποθέτω ότι πέρα από την σύνδεση των δύο “πόλων” θα προβλέπει και
επεμβάσεις εντός του δάσους ώστε η σύνδεση να είναι σε αναπτυξιακή
κατεύθυνση.
Πιστεύω ότι θα υπάρχει πρόβλεψη για ξεχωριστά μονοπάτια , για
πεζοπορίες ιδανικές για όλους, σημεία θέας, σημεία δενδροαναρριχησης,
μονοπάτια ξενάγησης και άξονες
(δασικοί δρόμοι) που θα οδηγούν σε τοποθεσίες για πικ-νικ και
χαλάρωσης, με πάγκους , παγκάκια, πόσιμο νερό, κάδους απορριμμάτων
και σημεία ευχών. Όλα εμπλουτισμένα με ενημερωτικές πινακίδες.
Ο δημοτικός ξενώνας θα είναι ευεργετικός εάν ανακαινισθεί: να
προσφέρει προσεγμένη κουζίνα με μαγειρευτά πιάτα ημέρας, σπιτικά
γλυκά και να διαθέτει την αυλή του από το πρωί για καφέ μέσα
στην φύση μέχρι το βράδυ για ποτό. Θα μπορούσε κανείς να
διανυχτερεύει και να σχεδιάζει το πρόγραμμα της ημέρας ή και
πεζοπορίες με την πανσέληνο.
Όσον αφορά την σύνδεση υπάρχουν δύο ζητήματα που ανάγονται στον
χαρακτηρισμό των δύο “πόλων”
Έχει η Θήβα οριοθετημένο ιστορικό κέντρο;
Αναμφίβολα όχι. Στο περίπου ναι.
Και αυτό φαίνεται λογικό . Ζούμε στην πόλη του περίπου,
χρησιμοποιούμε λέξεις που σημαίνουν περίπου, αυτό που σημαίνουν.
Πως λέμε “θα συναντηθούμε κατά τις 11” .
Δεν καταδεχόμαστε να υποτάξουμε τον λόγο στην σημασία των λέξεων
όπως και δεν καταδεχόμαστε να υποτάξουμε την συμπεριφορά μας στην
ευσέβεια της κληρονομιάς μας.
Σημασία δεν έχει τι λες. Σημασία έχει να μιλάς την περίπου γλώσσα που
παράγει τις περίπου σημασίες στην πόλη της περίπου πραγματικότητας.
Εξ’ου και το επαναλαμβανόμενο διαχρονικό Θηβαϊκό σουξέ των
αρμόδιων φορέων που ακούει στο όνομα, ιστορικό κέντρο της Θήβας.
Βέβαια όσοι ζούνε στην Θήβα γνωρίζουν ότι η σημερινή πόλη
αποτελείται ουσιαστικά από ένα μόνο σύντομο κέντρο , – καθόλου
ελκυστικό – τον πεζόδρομο Επαμεινωνδου, γύρω από τον οποίο
συγκεντρώνεται ο κύριος οικιστικός όγκος. Στην περίμετρο αυτού,
δηλαδή της Καδμείας, βρίσκονται οι άλλες συνοικίες μερικές από τις
οποίες έχουν αλλάξει ονομασία όπως: Η Διρκαια σε Πυρί , η Οιδιπόδεια
σε Αγίους Θεοδώρους , αι αρχαιαι Ποτνιαι σε Ταχι .
Ο πεζόδρομος της Επαμεινωνδου συνδέει την πλατεία Ηνωμένων Εθνών
με την πλατεία Αγίου Ιωάννη και το ΣΦΕ. Στην διαδρομή αυτή ο πεζός
συναντά το Αρχαιολογικό Μουσείο ,το Πολιτιστικό Κέντρο, την θλιβερή
Δημοτική Αγορά και σημαντικά Αρχαία Μνημεία που είναι αφημένα
στην τύχη τους.
Το αρχαιολογικό πρόβλημα παραμένει πάντα στην επικαιρότητα. Οι
αρμόδιοι αν και διαχρονικά αναπροσδιορίζονται ως οι καλύτεροι
εκφραστές όσων πρέπει να γίνουν στο τομέα ιστορία, πολιτισμός,
τουρισμός, βρίσκονται σε σύγχυση . Δεν κατέθεσαν ποτέ σχετικά ένα
όραμα ,ρεαλιστικό, κατανοητό με ημερομηνία λήξης , ούτε σχέδια και
στρατηγικές που θα το πραγματοποιήσουν.
Για το ειδυλλιακό Μοσχοπόδι υπήρξε ο οραματικός πλεονασμός. Αυτό
το όραμα που χάιδεψε τα αυτιά πολλών ανθρώπων ακρωτηρίασε
επαρκώς τον πύρινα της εξοχής που είναι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου
Πηγής με το αγίασμα και το προαύλιο της που χάριζε μια μυστηριώδη
και θεία ατμόσφαιρα.
Εδώ συνέβησαν γεγονότα ακατανόητα.
Διαγράφει από το περιβάλλον η ιερότητα του χώρου. Κατέρρευσε η
αγιότητα, “προσβλήθηκε” η φύση.
Τα μικρά κελιά, οι κρουνοί που έρεαν δροσερό νερό όλη την ημέρα, ο
ωραίος κήπος με γαρυφαλλιές, τριανταφυλλιές και αμυγδαλιές, ο
αιωνόβιος πλάτανος με την κούνια, το μικρό καφενεδάκι που η κουζίνα
του εξυπηρετούσε τους καλοφαγάδες, όλα οδηγήθηκαν με καταστροφική
μανία σε αλλεπάλληλα χειρουργεία .
Για τους πολίτες της Θήβας ένας χώρος μοναδικής ομορφιάς που γέμιζε
το μάτι και την καρδιά του επισκέπτη από χαρά και ευχαρίστηση και
χάριζε αναμνήσεις είναι άφαντος.
Οι διαχειριστές του χώρου (κλήρος) τον θεώρησαν ως μνήμη που
προκαλεί δυσφορία.
Υπάρχει περίπτωση να τον “γυρίσουν” πίσω; Ευτυχώς ένας προνοητικός
Δήμαρχος είχε την ιδέα, 50 μέτρα κοντά να χτίσει ένα θέατρο για να
παίζονται οι αρχαίες και οι σύγχρονες τραγωδίες της Θήβας. Μόνο που οι
σύγχρονες δεν είναι μύθος.
Εάν επιχειρήσει κανείς σήμερα να κάνει μια σύντομη βόλτα στο κέντρο
της Καδμείας (ιστορικό κέντρο) για να δει τα αρχαία μνημεία θα
διαπιστώσει ότι έχει αφαιρεθεί η λογική.
Από το 1906 όταν άρχισαν οι έρευνες και οι απαλλοτριώσεις στην
Καδμεία μέχρι το 1992 έχουν ερευνηθεί και απαλλοτριωθεί 57
αρχαιολογικοί χώροι .Σε 11 οικοδομικά τετράγωνα, σε 3 υπόγεια
σπιτιών, σε 2 σχολεία,, στην περιοχή της κρήνης της Δίρκης, σε 5
λόφους (Ισμηνιο, Αμφειον, Κολωνακίου, Μικρό και Μεγάλο Καστέλλι,
Άγιος Λουκάς) και στο εκτός κέντρου ιερό των Καβείρων.
Όλα είναι αρχαία ιστορικά μνημεία “κλειδωμένα” στη λήθη 32 έως 118
χρόνια , θαμμένα, χωρίς ζωή.
Είναι μνημεία που δεν “βλέπονται” και κοστίζουν. Και μας ενδιαφέρει το
κόστος επειδή δεν μιλάμε για ιδιωτικά χρήματα αλλά για χρήματα
πολιτών που περιμένουν να τα εξαργυρώσουν.
Διερωτάται κανείς αν αυτή η απροσδιόριστη εικόνα κυριαρχεί στον
πυρήνα των δύο “πόλων” , τι ακριβώς θα συνδεθεί και πως το έργο αυτό
θα είναι βιώσιμο;
Εκτιμώντας ότι χωρίς μια ενιαία λογική ανάπλασης με κύρια αιχμή την
αρχαιολογία στο κέντρο της Καδμείας, την ανάδειξη του αυλού
πολιτισμικού υλικού και την σύνδεσή τους με τον τουρισμό, δεν θα είναι
σε θέση η πόλη να έλκει τουρίστες που θα μπορούν να αποφασίσουν να
επισκεφτούν και το Μοσχοπόδι, όλες τις η μέρες όλο τον χρόνο, πρωί
απόγευμα και το βράδυ.
Αν δεν κατανοηθεί ότι η κληρονομιά της πόλης είναι κυριολεκτικά η
προέκταση της ευημερίας της, οι δύο “πόλοι” θα εξακολουθούν να
ταπεινώνονται και το έργο σύνδεσης κινδυνεύει να εκφυλιστεί σε μια
‘ασχολία’ της Κυριακής. Και όχι κάθε Κυριακή. Μόνο αυτή που
ορισμένοι πολίτες, θα φροντίζουν την φυσική τους κατάσταση, θα
κάνουν βόλτα, θα χαίρονται το χόμπι τους.
Ο τουρισμός είναι δέσιμο. Πρώτα αναπτύσσεις το βασικό τουριστικό
προϊόν, την Θήβα, δηλαδή αυτό το προϊόν που επηρεάζει και ορίζει τον
τόνο και την εικόνα του τουρισμού.
Κατόπιν δημιουργείς ζώνες τουριστικής ανάπτυξης στην περιοχή ,
αναγνωρίζοντας τις ευκαιρίες που θα σου επιτρέψουν να ενισχύσεις και
να βελτιώσεις το βασικό τουριστικό προϊόν με την ανάπτυξη
εναλλακτικού τουρισμού η ειδικών ενδιαφερόντων. Με αυτό τον τρόπο η
οικονομική ανάπτυξη θα είναι ευρεία, αρμονική και ισορροπημένη.
Το βασικό τουριστικό προϊόν είναι αυτό που τονώνει την κίνηση των
μουσείων, των ξενοδοχείων, της εστίασης, των καφέ των μπαρ, των
εμπορικών καταστημάτων, των ταξί, των τοπικών προϊόντων και
“σηκώνει” τον κύκλο εργασιών τους και δημιουργεί νέες πηγές εσόδων
για το Δήμο.
Στη Θήβα αλληθωρίζουμε επικίνδυνα. Γιατί;
Γιατί επιτρέπουμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο να είναι ο τουριστικός
προορισμός στην περιοχή και όχι η Θήβα.
Γιατί αφήνουμε στην Επίδαυρο το προνόμιο να ταυτίζεται με την αρχαία
τραγωδία και όχι η Θήβα, η μήτρα των μύθων που έθρεψαν ,την
ελληνική επική και τραγική ποίηση.
Γιατί θεοί, ημίθεοι, ήρωες, ποιητές, ιστορικοί, φιλόσοφοι, μαντεία,
γεννήτορες, ευαγγελιστές δεν βρέθηκαν ποτέ στην ατζέντα των
ανθρώπων της εξουσίας, στο κεφάλαιο οικονομική και κοινωνική
ανάπτυξη του τόπου. Αν δεν αφυπνιστούμε έγκαιρα , η Θήβα θα
απομακρυνθεί από την ιστορία της και το ιστορικό της κέντρο θα
παραμένει στο περίπου.
Ένας πολίτης που παρακολουθεί
και αγαπά τον τόπο του
Ιωάννης Τρέντζος
