Δίκτυο Βοιωτών κόντρα στον ενεργειακό “παροξυσμό”
Στις 18/1/2025, στο Στείρι Βοιωτίας, με πρωτοβουλία του Ataxia School, πραγματοποιήθηκεεκδήλωση με θέμα: «Ποιο θα είναι το μέλλον του τόπου μας; Νέα Μονάδα Γαλλίου, Ανάπτυξηκαι Περιβαλλοντική Αποκατάσταση». Λόγος γίνεται για μια νέα γιγαντιαία επέκταση τηςδραστηριότητας της METLEN (όμιλος Μυτιληναίου, δηλαδή) στην εγκατάστασή του στον κόλποτης Αντίκυρας, με το πρόσχημα της παραγωγής ενός σπάνιου υλικού, όπως το γάλλιο.Για όσους/ες δεν το γνωρίζουν, πρόκειται για το σύμπλεγμα του εργοστασίου επεξεργασίας βωξίτηγια παραγωγή αλουμίνας/αλουμινίου και του συγκροτήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας(3 μονάδες φυσικού αερίου, ισχύος περίπου 1,5 GW).
Μετά από αρκετά χρόνια, οι ίδιοι οι κάτοικοι των χωριών, που βρίσκονται κάτω από την υψηλήεπικυριαρχία του ομίλου, ανοίγουν τη δημόσια συζήτηση για τις συνέπειες των δραστηριοτήτων του,που έρχονται να δέσουν με την ενεργειακή “λαίλαπα”, η οποία σαρώνει τους ορεινούς όγκους τηςευρύτερης περιοχής και ολόκληρη τη Βοιωτία. Το ψήφισμα που επισυνάπτεται είναι προϊόν τωνπροβληματισμών που αναπτύχθηκαν, πριν, κατά τη διάρκεια και τις μέρες που ακολούθησαν την εκδήλωση.–
ΨΗΦΙΣΜΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ
των ΤΚ Κυριακίου, Στειρίου, Διστόμου, Αντίκυρας Βοιωτίας και των γύρω κοινοτήτων
Διεκδικούμε το Δικαίωμα στο αυτονόητο:
Διαφάνεια, Υγεία και καθαρό Περιβάλλον για την Περιοχή μας
Προς:
- Την Ελληνική Κυβέρνηση
- Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
- Το Υπουργείο Ανάπτυξης
- Την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
- Την εταιρεία Metlen Energy & Metals
- Τον Δήμο Διστόμου/Αράχωβας/Αντίκυρας
Από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης -και μόνο- πληροφορηθήκαμε ότι προωθείται μια μεγάλης κλίμακας επένδυση, που περιλαμβάνει εξόρυξη και επεξεργασία βωξίτη, παραγωγή αλουμίνας/αλουμινίου, και παραγωγή γαλλίου, με επίκεντρο την εγκατάσταση του ομίλου Metlen, στην περιοχή Άγιος Νικόλαος. Εκεί, δηλαδή, που -από τη δεκαετία του 1960- λειτουργεί η γιγαντιαία και ρυπογόνα εγκατάσταση βωξίτη/αλουμίνας/αλουμινίου, η οποία τα τελευταία 20 χρόνια επεκτάθηκε ακόμη περισσότερο με την κατασκευή και λειτουργία του συγκροτήματος παραγωγής ενέργειας από μονάδες φυσικού αερίου, ισχύος περίπου 1,5 GW.
Ένα νέο εργοστάσιο, μέσα στο εργοστάσιο, δημιουργείται
Με «προμετωπίδα» την παραγωγή γαλλίου, ενός σπάνιου ορυκτού, η επένδυση παρουσιάζεται ως στρατηγική, υποβαθμίζοντας το γεγονός ότι πίσω από αυτήν -ενδεχομένως και ως προϋπόθεση γι’ αυτή- βρίσκεται μια τεράστια επέκταση της υφιστάμενης δραστηριότητας, αφού η επεξεργασία βωξίτη θα φτάσει τους 2.000.000 τόνους/έτος και η παραγωγή αλουμίνας τους 1.265.000 τόνους/έτος, από τους 860.000 τόνους/έτος. Ένα νέο εργοστάσιο, μέσα στο εργοστάσιο, θα δημιουργηθεί, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Με δεδομένη τη χρόνια περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής μας από παλιές και πιο πρόσφατες βιομηχανικές και ενεργειακές δραστηριότητες, τα παραπάνω μεγέθη και η καθολική απουσία ουσιαστικής ενημέρωσης και διαβούλευσης μας τρομάζουν και μας προβληματίζουν.
Αυτά που μας ανησυχούν βαθύτατα είναι:
- Η συσσώρευση νέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων, χωρίς να έχει προηγηθεί μια αξιόπιστη καταγραφή -σε βάθος χρόνου- των επιπτώσεων των υφιστάμενων και, ιδιαίτερα, η απουσία μιας επιδημιολογικής έρευνας και ενός διαφανούς συστήματος παρακολούθησης ρύπων.
- Ο κίνδυνος να συρρικνωθεί ασφυκτικά ο χρόνος και οι διαδικασίες του περιβαλλοντικού ελέγχου της νέας επένδυσης, μέσω της υπαγωγής της στις στρατηγικές επενδύσεις και στις fast – track διαδικασίες αδειοδότησης.
- Το ενδεχόμενο να παρουσιαστεί η νέα δραστηριότητα ως μια απλή μετατροπή της υφιστάμενης εγκατάστασης, με υποβάθμιση των σωρευτικών επιπτώσεων, ώστε να αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά με απλή τροποποίηση της υπάρχουσας άδειας, χωρίς την απαιτούμενη δημόσια διαβούλευση.
- Η πιθανότητα -στα όρια της βεβαιότητας- να χρησιμοποιηθεί η παραγωγή γαλλίου, ως «Δούρειος Ίππος», για να επιβληθεί απρόσκοπτα η επέκταση των υφιστάμενων εξορυκτικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων.
Όροι και προϋποθέσεις ενός δημόσιου διαλόγου
Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε ουσιαστική συζήτηση, γύρω από τη σχεδιαζόμενη επένδυση, δε μπορεί παρά να γίνει στο έδαφος του σεβασμού των προβληματισμών των τοπικών κοινωνιών μας και της διασφάλισης βασικών προϋποθέσεων, όπως:
- Δημοκρατική Διαβούλευση & Διαφάνεια
- Άμεση δημοσίευση όλων των μελετών και σαφής ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας.
- Υποχρεωτική διενέργεια Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).
- Ανεξάρτητοι Έλεγχοι & Ασφάλεια
- Σύσταση Ανεξάρτητου Παρατηρητηρίου Περιβάλλοντος για συνεχή παρακολούθηση ρύπων.
- Διενέργεια επιδημιολογικών μελετών στην περιοχή, ώστε να αποτιμηθεί η επίδραση της βιομηχανικής δραστηριότητας στη δημόσια υγεία.
- Απόρριψη Fast-Track Διαδικασιών
- Καμία παράκαμψη της νομοθεσίας ή περιορισμός της συμμετοχής των κατοίκων.
- Η συνολική έκταση και η μεταβολή της βιομηχανικής δραστηριότητας καθιστούν απαραίτητη τη διενέργεια Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ)
- Προστασία του Τόπου μας
- Θέσπιση κόκκινων γραμμών για την περαιτέρω βιομηχανική επέκταση και υποχρεωτική αποκατάσταση των ήδη επιβαρυμένων περιοχών.
- Διασφάλιση ότι η περιοχή δεν θα γίνει «βιομηχανικό πάρκο» εν αγνοία των πολιτών.
Τι ζητάμε
Εμείς, που συνυπογράφουμε το παρόν ψήφισμα, κάτοικοι των περιοχών Κυριακίου, Στειρίου, Διστόμου, Αντίκυρας και των γύρω κοινοτήτων:
- Απορρίπτουμε κάθε σχέδιο, το οποίο προωθείται ερήμην της τοπικής κοινωνίας, χωρίς πλήρη δημοκρατική διαβούλευση και ανεξάρτητες μελέτες.
- Απαιτούμε τη δημοσίευση όλων των σχετικών σχεδίων και μελετών για την επένδυση, καθώς και τη διενέργεια Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) βάσει της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας (Οδηγία 2014/52/ΕΕ).
- Καταγγέλλουμε κάθε απόπειρα fast-track διαδικασίας που παρακάμπτει το δικαίωμά μας στην ενημέρωση και προστασία της υγείας.
- Διεκδικούμε τη δημιουργία ανεξάρτητου Παρατηρητηρίου Περιβάλλοντος, με διαφανή και συνεχή έλεγχο των ρύπων, σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες, τοπικούς φορείς και την αυτοδιοίκηση.
- Καλούμε την Πολιτεία, την Περιφέρεια και τον Δήμο να αναλάβουν τις ιστορικές τους ευθύνες, αποτρέποντας περαιτέρω υποβάθμιση της περιοχής.
- Δηλώνουμε ότι, αν δεν τηρηθούν τα παραπάνω, θα κινηθούμε με κάθε νόμιμο μέσο για την προστασία του τόπου μας και των μελλοντικών γενεών.
Ο τόπος μας δεν αντέχει νέα περιβαλλοντική επιβάρυνση. Η υγεία, η ποιότητα ζωής και η δημοκρατική συμμετοχή στις αποφάσεις που μας αφορούν είναι αδιαπραγμάτευτες αξίες.
4.2.2025
Οι κάτοικοι της περιοχής
(Το παρόν ψήφισμα έχει ήδη συγκεντρώσει υπογραφές και η συλλογή συνεχίζεται)
