Η σταδιακή επαναλειτουργία της αγοράς συνιστά την αντίστροφη μέτρηση για το τέλος της περίφημης επιδότησης (534 ευρώ) των αναστολών συμβάσεων, που αφορούσε -μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου- περίπου 600.000 εργαζόμενους.
Ταυτόχρονα όμως φαίνεται να μπαίνουμε και στη σταδιακή αποκάλυψη του… βάθους της κρίσης. Η ύφεση δεν προβλέπεται να υποχωρήσει κάτω από τα επίπεδα του 11% το πρώτο τρίμηνο του νέου έτους, την ώρα που μας προσγειώνει απότομα στην πραγματικότητα ο ΟΟΣΑ προβλέποντας σχεδόν μηδενική ανάπτυξη το 2021 (0,9%).
Το μεγάλο θέμα το επόμενο διάστημα θα είναι η επαναφορά της ανεργίας στα επίπεδα των μνημονιακών χρόνων. Και δεν είναι μόνο οι άνεργοι που θα προστεθούν από επιχειρήσεις που ήδη έκλεισαν ή δεν θα ανοίξουν ξανά. Είναι και όσοι μέσα στην κρίση, περνώντας κάτω από το ραντάρ της στατιστικής, έχουν οδηγηθεί στο περιθώριο καθώς δεν ανιχνεύονται ούτε στον μη ενεργό πληθυσμό.
Η καταγραφή των νέων δεδομένων μοιάζει εφιαλτική.
* Μία στις τέσσερις επιχειρήσεις αναμένεται να βάλει «λουκέτο» τη νέα χρονιά, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται κατακόρυφα στο 41,7% στην εστίαση και στο 34% στο εμπόριο, συνθέτοντας στο σύνολό του ένα πολύ δύσκολο τοπίο για τις επιχειρήσεις, που αναμένεται και το 2021 να δίνουν κυριολεκτικά μάχη επιβίωσης σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών.
* Με τον νέο χρόνο έξι στους δέκα εργαζόμενους (που δεν μπήκαν σε αναστολή) έχουν ήδη μείωση του μισθού τους έως και 30%, ενώ το ίδιο ποσοστό εκφράζει την ανασφάλειά του για τη διατήρηση της θέσης εργασίας του το επόμενο διάστημα.
Με τους ηπιότερους υπολογισμούς παραγόντων της αγοράς οι απώλειες των θέσεων εργασίας που θα “αποκαλυφθούν” με τη σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομίας και της αγοράς υπολογίζονται σε 200.000. Σήμερα αυτό το εργατικό δυναμικό στη συντριπτική του πλειονότητα παραμένει εκτός αγοράς εργασίας, αλλά δεν καταγράφεται στους ανέργους, καθώς εξακολουθεί η “μηχανική υποστήριξη”, δηλαδή η επιδότηση των 534 ευρώ.
Η κρυφή ανεργία
Στη μεταβατική φάση από το πρώτο γενικό lockdown του περασμένου Μαΐου έως την προσδοκώμενη πλήρη επαναλειτουργία της αγοράς την προσεχή άνοιξη μακραίνει ο κατάλογος όσων μετακινούνται από την απασχόληση και τις επίσημες λίστες της ανεργίας στην οικειοθελή “απόσυρση”. Σχεδόν 200.000 πρώην εργαζόμενοι δεν ανιχνεύονται ούτε στην ειδική κατηγορία των οικονομικά μη ενεργών.
Είναι ενδεικτικό ότι από τον περασμένο Μάιο οι απασχολούμενοι έχουν μειωθεί αντίστοιχα (κατά 200.000), ενώ ο αριθμός αυτός δεν αποτυπώνεται στους ανέργους, οι οποίοι μάλιστα εμφανίζονται μειωμένοι το ίδιο διάστημα τουλάχιστον κατά 50.000!
Μια προσεκτική ματιά στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνει ότι τον Μάιο του 2020 οι απασχολούμενοι ήταν 3.729.591, λιγότεροι κατά 197.000 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Ταυτόχρονα ο μη ενεργός πληθυσμός τον Μάιο του 2020 ήταν 3.401.996 άτομα, ενώ ένα χρόνο πριν μόνο 3.196.749.
Αναπλήρωση μισθού, απαγόρευση απολύσεων
Είναι αλήθεια ότι η ανεπαρκής επιδότηση όχι της εργασίας, αλλά της διοικητικής (ημι)ανεργίας κράτησε σε “μηχανική υποστήριξη” εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις κυρίως σε εστίαση και τουρισμό, ένα σημαντικό ποσοστό από τις οποίες θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολο αν θα επαναλειτουργήσουν το επόμενο διάστημα.
Τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας επικαλούμενα δημοσιονομικές πιέσεις και με χειροπιαστή την δυσμενή πορεία της οικονομίας επισπεύδουν το (σταδιακό) τέλος των αναστολών συμβάσεων και της αποζημίωσης των 534 ευρώ.
Το επιβεβαίωσε τις προηγούμενες ημέρες ο Κωστής Χατζηδάκης εκφράζοντας τον προβληματισμό του για την επόμενη μέρα. Ο νέος υπουργός Εργασίας, που προς το παρόν κρατά χαμηλούς τόνους αντιλαμβανόμενος καθημερινά το εκρηκτικό τοπίο στην αγορά εργασίας και το “βουνό” που έχει να ανέβει, περιορίστηκε να σημειώσει ότι «θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια τους επόμενους μήνες ώστε η μετάβαση στην “εργασιακή κανονικότητα” (μετά δηλαδή τη σταδιακή άρση των προστατευτικών μέτρων όπως οι αναστολές συμβάσεων) να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλή, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση”.
Το ερώτημα είναι πώς θα αποφευχθεί μια νέα έκρηξη απολύσεων, που με τη σειρά της θα τροφοδοτήσει μια νέα άνοδο της ανεργίας που φαίνεται να επιστρέφει στα επίπεδα του 2013.
“Η επαναλειτουργία της αγοράς δίχως αναπλήρωση των μισθών είναι μάταιη” σημειώνει ο δικηγόρος – εργατολόγος Δ. Τεμπονέρας.
“Δεδομένου ότι ο αναστολές συμβάσεων τελειώνουν, άρα και η αποζημίωση ειδικού σκοπού, μόνη λύση είναι να υπάρξει έστω και τώρα στήριξη από το κράτος του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους. Αν η συγκεκριμένη πρόταση ήταν σημαντική πριν από έξι μήνες, όταν διατυπώθηκε από την αντιπολίτευση, τώρα είναι αδήριτη ανάγκη.
Μια βόλτα στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας, όπου κυριαρχούν οι απλήρωτοι λογαριασμοί και τα ενοικιαστήρια, θα πείσει και τον πιο δύσπιστο. Αυτή η αναπλήρωση πρέπει να συνδυαστεί με απαγόρευση απολύσεων και μετατροπών συμβάσεων για να στηριχτούν και οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις”…
