Α ρε γέρο… τίποτα δεν καταλαβαίνεις. Εσύ μεγάλωσες με τζουκ μποξ και γραμμόφωνο. Πώς να μας νιώσεις; Hλεκτρονικά παιχνίδια δεν είχατε, τηλεόραση δεν είχατε, play station δεν είχατε. Μου τη δίνει που δεν μπορείς να με καταλάβεις… Τα έχω πάρει στο κρανίο.
– Από τότε, λοιπόν, υποσχέθηκα στον εαυτό μου πως δεν θα το επιτρέψω αυτό στα δικά μου παιδιά. Δηλαδή, θα προσπαθήσω, όσο μπορώ, να παρακολουθώ τις εξελίξεις, την τεχνολογία, για να μπορώ να επικοινωνήσω μαζί τους.
Χάσμα γενεών; Ψηφιακό χάσμα; Eπικοινωνιακό χάσμα; Όπως και να το πεις, η ουσία παραμένει ίδια. Η νέα γενιά αναζητά και βρίσκει πάντα δικούς της κώδικες επικοινωνίας. Είτε για λόγους αμφισβήτησης, είτε για λόγους διαφορετικότητας, είτε για λόγους αυτοέκφρασης.
Ο όρος “Ψηφιακοί Αυτόχθονες” (Digital Natives) [1] πρωτο χρησιμοποιήθηκε το 2001 από τον Marc Prensky για να περιγράψει τη νέα γενιά ανθρώπων που, έχοντας ενσωματώσει την τεχνολογία στη ζωή τους από τη στιγμή που γεννήθηκαν, αντιλαμβάνονται καλύτερα τις έννοιες που σχετίζονται με αυτή. Στον αντίποδα βρίσκονται οι “Ψηφιακοί Μετανάστες”, δηλαδή όσοι γεννήθηκαν πριν το 1980 (ο ορισμός αφορά τις Η.Π.Α. απ’ όπου και προέρχεται ο όρος – στην Ελλάδα μπορούμε να μιλήσουμε για Ψηφιακούς Αυτόχθονες γεννημένους από το 1990 και μετά), οι οποίοι καλούνται να προσαρμοστούν στην γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα των αυτοχθόνων.
Οι σημερινοί μαθητές[2], έχοντας μεγαλώσει κάτω από διαφορετικές συνθήκες, έχουν εντελώς διαφορετικές απαιτήσεις μέσα στην τάξη, σε σχέση με εμάς τους μεγαλύτερους. Πλήττουν πολύ πιο εύκολα, δεν αντέχουν το μάθημα σε στυλ διάλεξης και μισούν τον πίνακα. Θέλουν η πληροφορία να παρουσιάζεται με χρήση εικόνων, ήχων και κίνησης, να έχει ένταση, ταχύτητα και ενδιαφέρον. Αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο, αν σκεφτεί κανείς την τεχνολογία που χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους.
Ως εκπαιδευτικός, λοιπόν, καλούμαι να εφαρμόζω την τεχνολογία στην εκπαιδευτική διαδικασία, έστω επικουρικά, προκειμένου να διατηρώ ζωντανό το ενδιαφέρον των digital μαθητών μου. Από την άλλη παρατηρώ τη δυσκολία των μαθητών μου στο να συνθέσουν μια παράγραφο αλλά ακόμα και να συγκεντρωθούν στην ανάγνωση ενός κειμένου.
Ως γονιός, καλούμαι, όσο ελεύθερο χρόνο έχω, να τον διαθέτω σε αθλητικές δραστηριότητες μαζί με τα παιδιά μου, προκειμένου να απομακρυνθούμε από τις οθόνες. Από την άλλη – πραγματικά – αδυνατώ να ξοδεύω απεριόριστο χρόνο ώστε να παρακολουθήσω τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας.
– Παιδιά, παιδιά, σήμερα θα παίξω και εγώ μαζί σας minecraft
– “Είσαι νουμπάκι[3] μπαμπάκο…θα τεντωθείς γρήγορα”
Λάζαρος Ι. Κόλλιας
Εκπαιδευτικός
