Μια αναφορά περί… «παράτασης προθεσμίας αναγνώρισης πλασματικών ετών», στην πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας για τα ηλικιακά όρια έχει δημιουργήσει σύγχυση στους ασφαλισμένους.
Κι αυτό γιατί στην ανακοίνωση γίνεται επισήμανση για «δρομολόγηση παράτασης προθεσμίας αναγνώρισης κατά ένα έτος», παρότι, ως είναι γνωστό, τέτοια προθεσμία δεν προβλέπεται από καμία διάταξη.
Έχει μάλιστα κάθε ασφαλισμένος οποτεδήποτε και ανάλογα με τον συνταξιοδοτικό του σχεδιασμό, το δικαίωμα να προχωρά σε αναγνωρίσεις.
Σύμφωνα με τον εργατολόγο κ. Δημήτρη Μπούρλο, είναι ένα σημείο που πρέπει να διευκρινισθεί πλήρως από πλευράς υπουργείου.
Όπως σημειώνει ο ίδιος, η αναφορά αυτή δημιούργησε υποψίες μελλοντικής πρόθεσης κατάργησης της δυνατότητας αναγνώρισης πλασματικών και ανησυχία στον κύκλο των ασφαλισμένων, που στηρίζουν τη μελλοντική συνταξιοδότησή τους σε αναγνώριση πλασματικών χρόνων.
«Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η αναφορά αυτή απέβλεπε κυρίως στην αποτροπή από μαζική υποβολή αιτήσεων αναγνωρίσεων, κάτι που θα δημιουργούσε απίστευτη συμφόρηση στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ και όχι σε προαναγγελία κατάργησης της δυνατότητος αναγνώρισης. Καλό είναι το θέμα να αποσαφηνισθεί πλήρως», προσθέτει.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η ανακοίνωση του Υπουργείου αποσαφήνισε καταστάσεις για το τι θα ισχύει από 1-1-2022 στο συνταξιοδοτικό.
-Επιβεβαιώθηκε ότι κατ’ αρχήν διατηρούν τα ηλικιακά όρια που ίσχυαν όσοι έχουν θεμελιωμένα έως 31-12-2021 συνταξιοδοτικά δικαιώματα, δηλαδή όσοι έχουν προϋποθέσεις άμεσης συνταξιοδότησης μέχρι 31-12-2021.
-Επιβεβαιώθηκε επίσης ότι διατηρούν και μετά την 1-1-2022 τα μεταβατικά ηλικιακά όρια όσοι έχουν κατοχυρώσει τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, δηλαδή όσοι έχουν συμπληρώσει τις λοιπές προϋποθέσεις μέχρι 31-12-2021, αλλά δεν έχουν το προβλεπόμενο από τους σχετικούς πίνακες «νέο» μεταβατικό όριο ηλικίας.
-Τέλος, επιβεβαιώθηκε ότι διατηρούνται επίσης τα προβλεπόμενα και ισχύοντα ηλικιακά όρια για ειδικές περιπτώσεις ασφαλισμένων που δεν αντιμετώπισαν αυξήσεις ηλικιακών ορίων με τις αλλαγές που έγιναν το 2015 (π.χ. συνταξιοδοτούμενοι με διατάξεις βαρέων και ανθυγιεινών).
Πλασματικά έτη
Τα πλασματικά έτη μπορούν να οδηγήσουν σε ενίσχυση των συντάξιμων αποδοχών. Πιο συγκεκριμένα, στον ιδιωτικό τομέα υπάρχει η δυνατότητα αναγνώρισης με εξαγορά πλασματικού χρόνου Στρατού, σπουδών και τέκνου κτλ. Στο Δημόσιο, αντιστοίχως, για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης μπορούν να προβούν σε αναγνώριση με εξαγορά όλοι οι ασφαλισμένοι οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει με τις αναφερόμενες κατηγορίες αναγνώρισης πλασματικών ετών 25ετία έως και 31-12-2010. Να σημειωθεί πως το μηνιαίο κόστος εξαγοράς όλων των πλασματικών χρόνων ασφάλισης προσδιορίζεται σε ποσοστό 20% επί των αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα πλήρους απασχόλησης πριν από την υποβολή του αιτήματος. Σε περίπτωση ελεύθερου επαγγελματία, αυτοαπασχολούμενου κ.λπ., το κόστος της εξαγοράς για κάθε
αναγνωριζόμενο μήνα καθορίζεται από την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί.
Ο συνολικός χρόνος, ο οποίος, με βάση τα ανωτέρω, συνυπολογίζεται ή αναγνωρίζεται τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, δεν μπορεί να υπερβεί τα επτά έτη, συνυπολογιζόμενου σε αυτά και κάθε άλλου χρόνου, πραγματικού ή πλασματικού, που έχει τυχόν αναγνωρισθεί ή αναγνωρίζεται με βάση άλλες διατάξεις ή αποφάσεις διοικητικών συμβουλίων ασφαλιστικών οργανισμών.
Η επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου: Τι πραγματικά αλλάζει από 1/1/2022 και ποιους αφορά
Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
Σε απάντηση ερωτημάτων που διατυπώνονται από ασφαλισμένους για το αν πρέπει να σπεύσουν να προλάβουν τα ευνοϊκά όρια ηλικίας και να συνταξιοδοτηθούν μέχρι 31/12/2021 γιατί διαφορετικά θα μπορούν να βγουν στη σύνταξη μόνο αφού συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αποσαφηνίζει τα εξής:
Πρώτον, όποιος ασφαλισμένος έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021, μπορεί να το ασκήσει οποτεδήποτε χωρίς κανένα περιορισμό!
Δεύτερον, είναι αυθαίρετη και εσφαλμένη η άποψη ότι οι ασφαλισμένοι που θέλουν να βγουν στη σύνταξη θα πρέπει να το κάνουν μέχρι τις 31/12/2021, καθώς από 1/1/2022 δήθεν αυξάνονται τα όρια ηλικίας. Το Υπουργείο Εργασίας έχει διαβεβαιώσει κατά καιρούς με κάθε τρόπο ότι τα όρια ηλικίας δεν αυξάνονται.
Επομένως και με βάση τα παραπάνω τονίζεται πως:
- Όσοι ασφαλισμένοι θεμελίωσαν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι τις 18/08/2015 μπορούν να υποβάλλουν ΟΠΟΤΕΔΗΠΟΤΕ το αίτημα συνταξιοδότησης τους ΚΑΙ μετά την 01/01/2022, χωρίς κανένα περιορισμό ή αύξηση ορίων συνταξιοδότησης.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένη μητέρα ανηλίκου που μέχρι 31/12/2012 είχε 5.500 ημέρες ασφάλισης και ήταν 57 ετών, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί οποτεδήποτε, αφού θεμελίωσε δικαίωμα πριν την 18/08/2015.
- Όσοι ασφαλισμένοι κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μεταξύ 19/8/2015 έως 31/12/2021 μπορούν να ασκήσουν και αυτοί ΟΠΟΤΕΔΗΠΟΤΕ το δικαίωμα τους, ΚΑΙ μετά την 1/1/2022 και συγκεκριμένα όταν συμπληρώσουν το νέο (μεταβατικό) όριο ηλικίας.
Παράδειγμα (κατοχύρωση μέχρι 31.12.2021, άσκηση μετά την 01.01.2022): Ασφαλισμένη μητέρα στο ΙΚΑ που κατά το έτος 2012 έχει συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, έχει συγχρόνως ανήλικο παιδί, και συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας το έτος 2019 à δικαιούται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 64 ετών και 5 μηνών. Το δικαίωμα το κατοχυρώνει το 2019 και το θεμελιώνει το 2023. Το δικαίωμα ΔΕΝ χάνεται και μπορεί να ασκηθεί μετά το 2023.
- Όσοι ασφαλισμένοι ΔΕΝ θεμελίωσαν ή κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν τις 31/12/2021 ΔΕΝ εμπίπτουν στα μεταβατικά όρια ηλικίας και από 01/01/2022 συνταξιοδοτούνται με τους εξής βασικούς κανόνες:
- Στο 67ο έτος της ηλικίας με τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης
ή
- Στο 62ο έτος της ηλικίας με τουλάχιστον σαράντα (40) έτη ασφάλισης ή δώδεκα χιλιάδες (12.000) ημέρες ασφάλισης,
ή
- Στο 62ο έτος της ηλικίας και τις εκάστοτε ημέρες ασφάλισης που απαιτούνται για μειωμένη σύνταξη, όπου αυτή προβλέπεται,
- Συνεχίζουν να ισχύουν ειδικότερες προβλέψεις για συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων (στρατιωτικοί, βαρέα και ανθυγιεινά κ.λπ.)
Παραδείγματα: (α) άνδρας στο ΙΚΑ που δεν συμπληρώνει τις 10.500 ημέρες έως το 2012, (β) γυναίκα μητέρα ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε 5.500 ημέρες έως το 2012 ή δεν συμπλήρωσε το 60ο έτος της ηλικίας της μέχρι το 2021 για πλήρη σύνταξη ή το 55ο έτος της ηλικίας της μέχρι το 2021 για μειωμένη σύνταξη και (γ) άνδρας δημόσιος υπάλληλος που έχει 35 έτη ασφάλισης, αλλά δεν συμπληρώνει τα 58 έτη έως το 2021.
Τα παραπάνω παραδείγματα είναι ενδεικτικές περιπτώσεις ασφαλισμένων όπου ΔΕΝ θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν τις 31/12/2021 ΟΥΤΕ εμπίπτουν στα μεταβατικά όρια ηλικίας και τους καλύπτουν οι κανόνες συνταξιοδότησης που προαναφέρθηκαν (67ο έτος με τουλάχιστον με 15 έτη ασφάλισης κ.ο.κ.).
Τέλος, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δρομολογεί την παράταση- κατά ένα έτος- στη προθεσμία υποβολής αίτησης αναγνώρισης πλασματικών ετών που έληγε στις 31/12/2021, προκειμένου οι ασφαλισμένοι να κατοχυρώσουν τα μεταβατικά όρια ηλικίας.
Συμπερασματικά, όσοι ασφαλισμένοι έχουν θεμελιώσει ή κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι τις 31/12/2021 ΔΕΝ συντρέχει κανένας λόγος να σπεύδουν να συνταξιοδοτηθούν στο τέλος του έτους, καθώς αυτό μπορούν να το πράξουν οποτεδήποτε εκείνοι κρίνουν. Έτσι δεν θα στερηθούν και την αυξημένη ανταπόδοση που θα λάβουν για κάθε χρόνο που θα μένουν επιπλέον στην εργασία τους.
