Μια ανάσα πριν ξεκινήσουν οι εργασίες αναβάθμισης στις κατοικίες των πολιτών που εντάχθηκαν στο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», το υπουργείο Περιβάλλοντος εξέδωσε νέες διευκρινίσεις για τη συμμετοχή των νοικοκυριών στο πρόγραμμα, συνολικού ύψους περί τα 900 εκατ. ευρώ.
Μεταξύ των ερωτήσεων, αποσαφηνίζεται και τι ισχύει για τις μεταβιβάσεις, καθώς αν το «ακίνητο μεταβιβαστεί κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, χάνει το δικαίωμα των ωφελημάτων του προγράμματος, δηλαδή δεν μπορεί να συνεχίσει η αίτηση με άλλον ιδιοκτήτη. Σε περίπτωση που το ακίνητο μεταβιβαστεί μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, ο νέος ιδιοκτήτης θα πρέπει να αποδεχθεί τις υποχρεώσεις που προκύπτουν λόγω της υπαγωγής της κατοικίας στο πρόγραμμα και αναφέρονται στον Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος (π.χ. να διατηρήσει το έργο για τουλάχιστον τρία έτη από την τελική εκταμίευση του δανείου ή/και της επιχορήγησης από το πρόγραμμα της “άμεσης ενίσχυσης”)».
Διευκρινίσεις
Τι αναφέρουν όμως οι ερωτήσεις – απαντήσεις του ΥΠΕΝ;
1 Ενημερώθηκα ότι εκτός από τις ενεργειακές παρεμβάσεις καλύπτεται και η αμοιβή των συμπληρωματικών δαπανών που θα χρειαστεί να κάνω. Ποιες είναι αυτές και πότε θα πρέπει να τις δηλώσω;
Ισχύει. Ως ένα καθορισμένο ποσό καλύπτονται 4 άλλα είδη δαπανών, εκτός από τις ενεργειακές παρεμβάσεις που θα χρειαστεί ο ωφελούμενος: α. Το κόστος για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων και τη συμπλήρωση των εντύπων Πρότασης Παρεμβάσεων και Καταγραφής Παρεμβάσεων. β. Η αμοιβή του συμβούλου έργου (για την υποβολή της αίτησης και την όλη διαχείρισή της, συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση). γ. Η αμοιβή για τυχόν εκδόσεις αδειών/εγκρίσεων ή εκπόνησης μελετών (στο πλαίσιο έκδοσης αδειών/εγκρίσεων) που απαιτούνται από την κείμενη νομοθεσία για την υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου). δ. Για πολυκατοικίες, η αμοιβή για την επιθεώρηση και την έκδοση πιστοποιητικού ελέγχου ανελκυστήρα από αναγνωρισμένο φορέα. Τα β), γ) και δ) είναι κατά περίπτωση και δεν θα προκύψει η ανάγκη να απαιτηθούν από όλους. Ομως ο καθένας κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης θα πρέπει να δηλώσει ποια από αυτά προβλέπεται να απαιτηθούν στην περίπτωσή του.
2 Τι πρέπει να κάνω με τις φωτογραφίες που πρέπει να ληφθούν πριν και μετά τις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης;
Θα πρέπει από τώρα να φροντίσετε για τη λήψη τουλάχιστον μίας φωτογραφίας, από κάθε σημείο της κατοικίας στο οποίο πρόκειται να γίνει μια εργασία ενεργειακής αναβάθμισης. Π.χ. από το χώρο της ταράτσας, αν πρόκειται να μπει ηλιακός θερμοσίφωνας, από το εξωτερικό κέλυφος της κατοικίας, αν πρόκειται να γίνει τοποθέτηση θερμομόνωσης, από κάποια από τα ανοίγματα, αν πρόκειται να γίνει αντικατάσταση κουφωμάτων κ.ο.κ. Μετά τις εργασίες, ή και κατά τη διάρκειά τους, θα πρέπει να αποτυπωθούν φωτογραφικά τα ίδια τμήματα, ώστε να διακρίνονται οι νέες παρεμβάσεις. Επομένως, στο άνω παράδειγμα, από την ταράτσα με τον νέο ηλιακό θερμοσίφωνα, από το εξωτερικό κέλυφος με τη θερμομόνωση (ή καλύτερα κατά τη διάρκεια των εργασιών), από κάποιο από τα ανοίγματα με τα νέα κουφώματα κ.ο.κ. Οι φωτογραφίες θα πρέπει να αναρτηθούν εντός του πληροφοριακού συστήματος στο τέλος με την ολοκλήρωση των εργασιών και μαζί με την προσκόμιση των παραστατικών κ.λπ. σε κατάλληλο πεδίο που έχει προβλεφθεί για το σκοπό αυτό.
3 Σε περίπτωση που χρειάζεται να αλλάξει η πρόταση (συνδυασμός παρεμβάσεων) για ενεργειακή αναβάθμιση που έχει καταγραφεί στο ΠΕΑ, ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται;
Σε περίπτωση τροποποίησης των παρεμβάσεων που έχουν δηλωθεί και καταχωρισθεί στο πληροφοριακό σύστημα (Εντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων), κατά το στάδιο υλοποίησης παρεμβάσεων θα δηλωθούν μόνον οι παρεμβάσεις που πραγματικά υλοποιήθηκαν (Εντυπο Καταγραφής Παρεμβάσεων – Ολοκλήρωσης Εργου) και στην υποκατηγορία που πραγματικά ανήκουν. Σε κάθε περίπτωση, με τις τροποποιημένες παρεμβάσεις θα πρέπει να επιτυγχάνεται ο ελάχιστος ενεργειακός στόχος του προγράμματος.
4 Η αίτησή μου έχει υπαχθεί στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ». Πότε θα πρέπει να καταθέσω τα χρήματα στους προμηθευτές;
Η καταβολή των ιδίων κεφαλαίων μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή πριν από την προώθηση της αίτησης σε στάδιο ελέγχου τελικής εκταμίευσης από το δικαιούχο του προγράμματος. Σημειώνεται ότι πριν από την προώθηση της αίτησης στο προαναφερθέν στάδιο, απαιτείται η ψηφιοποίηση των αποδεικτικών κατάθεσης (extrait λογαριασμών κ.λπ.) και ανάρτησή τους στο πληροφοριακό σύστημα.
5 Πότε χορηγείται προκαταβολή από το πρόγραμμα για το έργο, σε ποιους και σε τι ποσοστό;
Προκαταβολή από το πρόγραμμα χορηγείται μόνο στην περίπτωση που ο ωφελούμενος έχει εγκεκριμένο δάνειο (κάλυψη ιδιωτικής συμμετοχής). Η προκαταβολή αφορά μόνο τις παρεμβάσεις, δηλαδή τους προμηθευτές/αναδόχους, και όχι τις υπηρεσίες συμβούλου έργου και μελετητή- μηχανικού. Το ποσοστό της προκαταβολής είναι 70% και δηλώνεται από τον ωφελούμενο μέσω του πληροφοριακού συστήματος για κάθε προμηθευτή/ανάδοχο. Επισημαίνεται ότι η προκαταβολή 70% αφορά σε ποσοστό επί του εγκεκριμένου ποσού δανείου και όχι επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού του έργου.
6 Γιατί στη δανειακή σύμβαση που κλήθηκα να υπογράψω αναγράφεται μεγαλύτερο ποσό από αυτό που υπολογίζεται από το πρόγραμμα; Επιβάλλονται επιπλέον τόκοι, τους οποίους καλούμαι να καλύψω;
Δεν επιβάλλονται επιπλέον τόκοι. Επειδή όμως στην περίπτωση τραπεζικού δανεισμού δίδεται η δυνατότητα προκαταβολής στους προμηθευτές, τότε σύμφωνα με τους όρους της επιχειρησιακής συμφωνίας μεταξύ του δικαιούχου και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών η προκαταβολή αυτή είναι έντοκη, με τους τόκους να βαρύνουν τον ωφελούμενο κι εφόσον μετά την ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου του έργου κριθεί ότι δικαιούται των κινήτρων του προγράμματος, το αντίστοιχο ποσό τόκων που έχει καταβάλει ο ωφελούμενος θα πιστωθεί στον καταθετικό του λογαριασμό με ευθύνη της τράπεζας και μετά από έλεγχο και έγκριση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Α.Ε. (πρώην ΕΤΕΑΝ Α.Ε.) από τα διαθέσιμα του Ταμείου «Εξοικονομώ ΙΙ». Τέλος, υπάρχει επιβάρυνση που ανέρχεται σε ποσοστό 0,12% (Ν. 128/22-28.8.1975 – ΦΕΚ Α’ 178), η οποία επιβάλλεται στο μέρος του κεφαλαίου του χρηματοπιστωτικού οργανισμού (2/3 του συνόλου του δανείου).
7 Είμαι ωφελούμενος του προγράμματος και παράλληλα έχω ατομική επιχείρηση. Μπορούν τα παραστατικά να εκδοθούν στην ατομική μου επιχείρηση, δηλαδή στον ΑΦΜ μου ως επαγγελματία/επιτηδευματία;
Τα παραστατικά δαπάνης δεν μπορούν να εκδοθούν σε ατομική επιχείρηση. Τα παραστατικά δαπάνης θα πρέπει στα στοιχεία επαγγέλματος του λήπτη του παραστατικού να έχουν την ένδειξη «ιδιώτης» (κεφ. 7.1 του Οδηγού Εφαρμογής).
8 Πότε μπορώ να ξεκινήσω την υλοποίηση των παρεμβάσεων;
Ως ημερομηνία έναρξης υλοποίησης του έργου λαμβάνεται η ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής. Ωστόσο, ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η ημερομηνία έκδοσης του Α’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κατάταξης του ακινήτου (παρ. 2.1.2 του Οδηγού Εφαρμογής του προγράμματος). Ο ωφελούμενος μπορεί να πραγματοποιήσει παρεμβάσεις μετά την έκδοση του ανωτέρω ΠΕΑ και μέχρι την έκδοση υπαγωγής, με αποκλειστική του ευθύνη. Επισημαίνεται ότι δεν είναι επιλέξιμα έργα τα οποία, βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης, έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
9 Εκδόθηκε απόφαση υπαγωγής στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» χωρίς λήψη δανείου και μετά την αποδοχή της ο ιδιοκτήτης – ωφελούμενος απεβίωσε. Τι μπορούν να κάνουν οι κληρονόμοι του για να ολοκληρωθεί η διαδικασία χωρίς να χαθούν τα κίνητρα του προγράμματος;
Στην περίπτωση θανάτου του ωφελουμένου, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις έναντι του προγράμματος μεταβιβάζονται σε φυσικό πρόσωπο με εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο (πλήρη κυριότητα, επικαρπία, ψιλή κυριότητα) και σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες περί κληρονομικής διαδοχής. Η διαδικασία διαδοχής γίνεται μέσω σχετικής προβλεπόμενης ειδικής διαδικασίας στο πληροφοριακό σύστημα του προγράμματος. Τίθεται υπόψη ότι για να θεμελιώνονται εκατέρωθεν δικαιώματα και υποχρεώσεις στο πρόγραμμα θα πρέπει να έχει συντελεστεί η υπαγωγή σε αυτό, δηλαδή θα πρέπει να έχει γίνει και η αποδοχή της υπαγωγής από τον ωφελούμενο. Κατά τη διαδικασία αποδοχής της υπαγωγής θα δηλώνεται από τον ωφελούμενο το φυσικό πρόσωπο που στην απευκταία περίπτωση θανάτου του ωφελούμενου θα αναλάβει ως διάδοχος όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ωφελούμενου έναντι του προγράμματος. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι το πρόσωπο που θα δηλωθεί ως διάδοχος να έχει δημιουργηθεί ως χρήστης στο πληροφοριακό σύστημα.
– Σε περίπτωση ύπαρξης συγκυρίων στο ακίνητο, ως διάδοχος θα δηλώνεται ένας από τους συγκυρίους με οποιαδήποτε μορφή εμπράγματου δικαιώματος (πλήρη, επικαρπία, ψιλή) και σε οποιοδήποτε ποσοστό.
– Εάν δεν υπάρχουν συγκύριοι στο ακίνητο, ως διάδοχος θα πρέπει να δηλωθεί ένας από τους δυνητικούς κληρονόμους στους οποίους θα περιέλθει το ακίνητο σε περίπτωση θανάτου του ωφελούμενου. Εάν ο δυνητικός κληρονόμος είναι ανήλικος/προστατευόμενο τέκνο χωρίς ΑΦΜ, θα πρέπει να δηλωθεί ως διάδοχος ο δυνητικός κηδεμόνας του. Ο διάδοχος δύναται να είναι ταυτόχρονα και ωφελούμενος σε άλλη κατοικία στο τρέχον πρόγραμμα. Ο διάδοχος/νέος ωφελούμενος θα ακολουθήσει τις διαδικασίες και τις οδηγίες που του δίνονται στο πληροφοριακό σύστημα και να καταθέσει τα δικαιολογητικά που θα του ζητηθούν και σχετίζονται με την κληρονομική διαδοχή. Με την αποδοχή του ορισμού του ως νέος ωφελούμενος οφείλει να αποδέχεται όλες τις υποχρεώσεις που προκύπτουν λόγω της υπαγωγής της κατοικίας στο πρόγραμμα (παρ. 8.1 του Οδηγού Εφαρμογής του με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης 36 προγράμματος). Επίσης είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει, για τους σκοπούς του προγράμματος, την τράπεζα που έχει ήδη επιλεγεί στην αίτηση από τον ωφελούμενο. Τυχόν αλλαγή του επιλεγμένου διαδόχου θα γίνεται μέσω του δικαιούχου του προγράμματος (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε.). Το χρονικό διάστημα από τη δήλωση θανάτου και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας διαδοχής εξαιρείται από την προθεσμία υλοποίησης του έργου.
10 Υπάρχει πρόβλημα εάν τελικά φέρω παραστατικά δαπανών με διαφορετική τιμή από αυτήν που είχε συμπληρωθεί στην αίτησή μου (Εντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων) και που είχε εγκριθεί;
Τα ποσά ανά υποκατηγορία παρέμβασης που έχουν δηλωθεί στην αίτηση και εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής μπορούν να τροποποιηθούν, αλλά θα πρέπει να τηρούνται τα ανώτατα όρια ανά υποκατηγορία παρέμβασης που ορίζονται στον Οδηγό Εφαρμογής του προγράμματος. Οσον αφορά τις δαπάνες των ενεργειακών επιθεωρήσεων, του συμβούλου έργου και των μελετών/εγκρίσεων κ.λπ., μπορούν να τροποποιηθούν, αλλά δεν επιτρέπεται η υπέρβαση, ανά περίπτωση, του ανωτάτου ορίου του προγράμματος για τις δαπάνες αυτές καθώς και του συνολικού ποσού που έχει εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής. Σε περίπτωση που υπάρχει υπέρβαση των ανωτέρω ορίων/ποσών ή/και του εγκεκριμένου επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων ή/και του εγκεκριμένου συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, τότε το επιπλέον κόστος θα πρέπει να καλυφθεί από τον ωφελούμενο. Στην περίπτωση που το κόστος με βάση τα παραστατικά υπολείπεται του αρχικού επιλέξιμου κόστους, ο τελικός επιλέξιμος προϋπολογισμός (συνολικός και παρεμβάσεων) προσαρμόζεται στο κόστος που αναγράφεται στα παραστατικά δαπανών.
