Σήμερα Κυριακή, 20 Ιουνίου, είναι η Γιορτή του Πατέρα – Πώς ορίστηκε και πώς γιορτάζεται στον κόσμο – Ποιος είναι ο ρόλος του πατέρα στη σύγχρονη ελληνική οικογένεια
«Ένας πατέρας αξίζει περισσότερο από εκατό δασκάλους» έχει αποφανθεί ο Αμερικανός φιλόσοφος Τζoρτζ Χέρμπερτ, ενώ χιλιάδες χρόνια πριν, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αποτυπώσει σε ρήσεις τους τη σημασία του πατέρα για τη ζωή του παιδιού: «Ο πατέρας είναι το καλύτερο παράδειγμα για τα παιδιά του», είναι η φράση που αποδίδεται στον Δημόκριτο και ο αρχαίος τραγωδός Σοφοκλής μέσω του έργου του μας έχει αφήσει τη ρήση: «Υπάρχει ωραιότερο κόσμημα για ένα γιο από την δόξα του πατέρα του ή για ένα πατέρα το ίδιο για το παιδί του;».
Ο πατέρας είναι κεντρικό πρόσωπο της οικογένειας, του πυρήνα της ανθρώπινης κοινωνίας και ο ρόλος του είναι ύψιστης σημασίας, ειδικά όσον αφορά στην ανατροφή των παιδιών του. Παράλληλα, ο πατέρας μιας οικογένειας είναι, συνήθως, εκείνος που φροντίζει κατά το μεγαλύτερο μέρος την οικονομική κατάσταση του σπιτιού του, όντας εργαζόμενος σκληρά. Κι όμως, ο σωστός πατέρας σήμερα, στη σύγχρονη κοινωνία του 2021, δεν είναι ποτέ «απών»: Είναι πάντα εκεί, για τα παιδιά του και τη σύζυγό του, για τους γονείς του και τα αδέρφια του, αν χρειαστεί. Διότι, από τη στιγμή που ένας άντρας γίνεται πατέρας, ανατρέπει μεν τις προτεραιότητές του, θέτοντας τα παιδιά του στην κορυφή και στο κέντρο του κόσμου του, όμως δεν αποποιείται των υπολοίπων ρόλων του – καθώς, πλέον, είναι στην καταλληλότερη θέση να κατανοήσει τη θέση, τη σκέψη και τον σκοπό του δικού του πατέρα.
Η Γιορτή του Πατέρα και η ιστορία της
Ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα καθιερώθηκε αρχικά στις ΗΠΑ ο εορτασμός της «Ημέρας του Πατέρα», μία φορά τον χρόνο. Αν και οι απόψεις διίστανται όσον αφορά στον πρώτο εορτασμό και το πού καθιερώθηκε, και οι δύο εκδοχές συγκλίνουν πως αφορμή υπήρξε ένας πατέρας που όχι μόνο ανέλαβε τον ρόλο και τις ευθύνες του αλλά και τα έβγαλε εις πέρας κερδίζοντας τον σεβασμό της κοινωνίας και πρώτα από όλα των ίδιων των παιδιών του.
Η πρώτη εκδοχή αναφέρει πως το 1908 στο Φέαρμοντ της Δυτικής Βιρτζίνιας των ΗΠΑ γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Γιορτή (Ημέρα) του Πατέρα, προς τιμήν των 210 νεκρών πατεράδων που είχαν χάσει πρόσφατα τη ζωή τους σε ένα ορυχείο της περιοχής. Η δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει πως η πρώτη φορά που τιμήθηκε με επίσημο τρόπο ο πατέρας και ο ρόλος του ήταν το 1910 στο Σπόκεν της πολιτείας Ουάσινγκτον και είχε εμπνεύστρια την Σονόρα Σμαρτ – Ντοντ, που ήθελε να τιμήσει τον πατέρα της, βετεράνο του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, που ανέθρεψε μόνος του τα έξι παιδιά του.
Σε κάθε περίπτωση, τα επίσημα αρχεία των ΗΠΑ αναφέρουν ότι ήταν το 1913, όταν πήγε στο αμερικανικό Κογκρέσο το πρώτο νομοσχέδιο σχετικά με την επισημοποίηση της Γιορτής του Πατέρα. Το νομοσχέδιο εκείνο μάλιστα καταψηφίστηκε «λόγω φόβων περί εμπορευματοποίησης της γιορτής» και τελικά, το 1924, ο πρόεδρος Κάλβιν Κούλιτζ πρότεινε επίσημα την καθιέρωση μιας ιδιαίτερης ημερομηνίας για τον εορτασμό του πατέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έκτοτε όμως η υπόθεση «πάγωσε», για να φτάσουμε στη δεκαετία του 1960, το 1966, όταν ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον εξέδωσε το πρώτο προεδρικό διάταγμα που τιμούσε επισήμως τους πατεράδες και καθιέρωνε την τρίτη Κυριακή του Ιουνίου ως Γιορτή (Ημέρα) του Πατέρα.
Έξι χρόνια αργότερα, το 1972, ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον οριστικοποίησε τη γιορτή ως μόνιμη εθνική εορτή των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και έγινε πλέον «θέμα χρόνου» να διαδοθεί ο εορτασμός σε ολόκληρο τον Δυτικό Κόσμο, αν και σε ορισμένες χώρες διαφοροποιείται ως προς την ημερομηνία: Στην Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία εορτάζεται στις 19 Μαρτίου, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ιωσήφ, που θεωρείται ο προστάτης των πατεράδων.
Ο ρόλος του πατέρα μέσα στην Οικογένεια
Σήμερα είναι κοινώς παραδεκτό ότι η Ψυχολογία «αγνόησε» επί μακρόν τον ρόλο του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών και τη συνοχή της οικογένειας, καθώς επικράτησε κυριαρχικά η άποψη πως είναι μικρότερη από εκείνη της μητέρας, όπου «έπεσε» το βάρος. Ουσιαστικά, η αντίληψη που διαδόθηκε και ενστερνίστηκε από τους περισσότερους ήταν πως ο πατέρας είναι «θεατής» στην ανάπτυξη του παιδιού, την ώρα που η μητέρα παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Τα τελευταία χρόνια, είναι αλήθεια πως αυτή η οπτική έχει απαξιωθεί ως άκυρη. Σήμερα, η σύγχρονη ελληνική κοινωνία αντιλαμβάνεται και έχει εμπεδώσει πως ο ρόλος του πατέρα και ο ρόλος της μητέρας στην ανατροφή των παιδιών είναι ισάξιος και δεν «μετριέται» απαραιτήτως μόνο με ποσοτικά κριτήρια, αλλά κυρίως με ποιοτικά. Για να αναπτυχθεί σωστά ένα παιδί, για να δημιουργήσει έναν ισορροπημένο χαρακτήρα και μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα, χρειάζεται και τους δύο γονείς του εξίσου, και τη μητέρα του αλλά και τον πατέρα του, που με την ίδια τους τη συμπεριφορά και το παράδειγμά τους θα του δείξουν τον δρόμο.
Ο πατέρας σήμερα καλείται να εδραιώσει τη θέση του στην οικογένεια, η οποία άλλωστε είναι ένα σύστημα που αλληλοεπηρεάζει και αλληλοκαθορίζει τις σχέσεις των μελών της. Είναι παρών από την πρώτη στιγμή της γέννησης του παιδιού του, ο ρόλος του είναι ενεργός και μάλιστα κρίσιμης σημασίας αναφορικά με αυτό που ονομάζεται «δεσμός ομφάλιου λώρου» του παιδιού με τη μητέρα και τη διακοπή του – προκειμένου να μην επιδρά αρνητικά στον ψυχισμό των παιδιών. Την ίδια στιγμή, ο πατέρας καταλαβαίνει τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται το παιδί, από βρέφος ακόμα και αυτό, αντίστοιχα, μαθαίνει να επικοινωνεί με τον πατέρα του.
Ο πατέρας εξάλλου αποτελεί «εξ’ ορισμού» πρότυπο για τα παιδιά του, ειδικά για κάθε αγόρι, που ταυτίζεται με την πατρική φιγούρα και προσπαθεί να τη μιμηθεί αρχικά και να τη φτάσει, αργότερα. Επίσης, θρυλική είναι πλέον η αγάπη που έχουν τα κορίτσια προς τον πατέρα τους, αναγνωρίζοντας και σε αυτό το σκέλος τη σπουδαιότητά του. Δεν πρέπει επίσης να παραλείπουμε την ουσιαστική προσφορά του πατέρα προς το παιδί του μέσω του παιχνιδιού: Έρευνες και μελέτες έχουν δείξει πως στο παιχνίδι με τον πατέρα, το παιδί εξερευνά, γνωρίζει, αποδέχεται τα όρια του και αποκτά τον έλεγχο της πραγματικότητας του, κερδίζοντας σε αυτογνωσία και αυτοεκτίμηση.
Fun facts για τη Γιορτή του Πατέρα
– Το 50% όλων των καρτών που αγοράζονται ειδικά για τη Γιορτή του Πατέρα στις ΗΠΑ είναι από γιους ή κόρες προς τους πατεράδες τους. Ένα 20% αγοράζεται από γυναίκες για τους άντρες τους, ενώ το υπόλοιπο 30% αγοράζεται για παππούδες, γιους, αδερφούς, θείους και «κάποιον ξεχωριστό».
– Στην Ταιβάν, η Γιορτή του Πατέρα εορτάζεται στις 8 Αυγούστου. Καθώς η κινεζική λέξει για το «8» είναι «ba» (μπα) και στα κινεζικά η καθημερινή λέξη για τον πατέρα είναι «baba», όπως το δικό μας «μπαμπά», αποφασίστηκε ο ρόλος του να τιμάται τότε, στις 8/8, δηλαδή «ba/ba»!
– Οι δύο top κατηγορίες προϊόντων που πωλούνται αυτή την ημέρα είναι «Από την κόρη στον μπαμπά» και «Στον μπαμπά από τους δυο μας».
