Επιστολή προς τους Υπουργούς, Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Εσωτερικών απέστειλε η επικεφαλής της παράταξης «πατρίδας μας η Στερεά», Κατερίνα Μπατζελή ζητώντας την από κοινού επίλυση του ζητήματος της Κωπαΐδας.
Προτείνει να γίνει μια διευρυμένη συζήτηση με την παρουσία εκπρόσωπων της αυτοδιοίκησης, παραγωγικών φορέων, με σκοπό την άμεση αλλαγή του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου διαχείρισης του Κωπαϊδικού πεδίου, στην κατεύθυνση :
- Δημιουργίας ενός νέου ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΩΠΑΙΔΑΣ, με την συμμετοχή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, των Δήμων και εκπροσώπων των συλλογικών φορέων των Αγροτών, για την αποτελεσματικότερη και πιο εξειδικευμένη σχεδίαση και διεκδίκηση ολοκληρωμένων αρδευτικών υποδομών και αντιπλημμυρικής προστασίας της τεράστιας αυτής εύφορης γης
- Της άμεση ανάληψης κυβερνητικής πρωτοβουλίας για την χρηματοδότηση ολοκληρωμένων σχεδιασμών και παρεμβάσεων όλων των αναγκαίων υποδομών.
Η κ Μπατζελή επισημαίνει ότι η κατάσταση γίνεται συνεχώς πολυπλοκότερη και η συσσώρευση προβλημάτων με την μείωση της παραγωγής δημιουργεί ασφυκτικές καταστάσεις στους αγρότες και τους παραγωγικούς φορείς με τις αρνητικές συνέπειες στην περιφερειακή ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή να είναι πλέον εμφανείς.
Στην επιστολή μεταξύ των άλλων τονίζεται ότι:
«H ανορθόδοξη διαχείριση των διαθέσιμων υδάτων του Κωπαϊδικού πεδίου, σε συνδυασμό με την έλλειψη σημαντικών αρδευτικών έργων, προκαλούν τεράστια σπατάλη των υδάτινων πόρων, με αποτέλεσμα να μην επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών της. Και βέβαια δημιουργείται τεράστιο κόστος στην γεωργική παραγωγή, τεράστια ταλαιπωρία στους γεωργούς, ισχυρό κράτημα στην αγροτική ανάπτυξη, στην καινοτομία και τη δημιουργία ικανοποιητικών εισοδημάτων. Με την σημερινή κατάσταση δεν είναι δυνατόν να υπάρξει προγραμματισμός και πρόβλεψη, στοιχεία απαραίτητα για τη σύγχρονη διαχείριση των υδάτινων πόρων και τη σύγχρονη άρδευση.
Η Περιφερειακή Αρχή από το 2014 που ανάλαβε τον νέο Οργανισμό δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με βασικές και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις τον αγροδιατροφικό αυτό πυλώνα και να σχεδιάσει αναπτυξιακές πολυτομεακές επενδύσεις. Περιορίζεται σε αποσπασματικές και «πυροσβεστικού» χαρακτήρα έργα και υπηρεσίες. Να υπενθυμιστεί ότι έχει ζητηθεί πριν από ένα χρόνο από το ΥΠΑΑΤ η υλοποίηση έργων προτεραιότητας υποδομής και υλοποίησης σχεδιασμού έργων κλειστών αγωγών άρδευσης στην Κωπαΐδα, μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης αγροτικών υποδομών που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση για έργα μέσω της Τράπεζας Επενδύσεων. Πρόταση για την οποία δεν υπάρχει καμία πληροφόρηση.
Θα μπορούσε δε το Κωπαϊδικό πεδίο να είχε ενταχθεί και στο Ταμείο Ανάκαμψης. Όταν μάλιστα είναι γνωστό ότι εγγειοβελτιωτικές, αρδευτικές παρεμβάσεις θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί και δεν μπορεί να είναι επιλέξιμες στο νέο πλαίσιο ως έχουν» .
Συνεχίζοντας επισημαίνεται ότι:
«Το 2014 είχε προταθεί από τις Δημοτικές αρχές η Σύσταση Αναπτυξιακού Οργανισμού Κωπαΐδας που είχε τεθεί σε διαβούλευση και είχε την σύμφωνη γνώμη των παραγωγικών φορέων της Περιφέρειας. Ουσιαστικό βήμα λοιπόν είναι η ενιαία και σύγχρονη διακίνηση και διαχείριση του Υδάτινου δυναμικού της ευρύτερης περιοχής του Κωπαϊδικού πεδίου, υπό την ενιαία διοίκηση ενός και μοναδικού Φορέα μελέτης, επίβλεψης, κατασκευής και λειτουργίας των σύγχρονων αρδευτικών έργων που απαιτούνται να πραγματοποιηθούν στη περιοχή.
Ενόψει και της προβλεπόμενης διευρυμένης συζήτησης σε περιφερειακό επίπεδο είναι σκόπιμο όπως υπάρξει συντονισμός, ειλικρινής, ανοικτός διάλογος και συνεννόηση».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής Μπατζελή προς τους υπουργούς Σπήλιο Λιβανό, Μάκη Βορίδη και Κώστα Σκρέκα:
ΘΕΜΑ : Διαχείριση αρδευτικού συστήματος και σύσταση Αναπτυξιακού Οργανισμού Κωπαΐδας.
H ανορθόδοξη διαχείριση των διαθέσιμων υδάτων του Κωπαϊδικού πεδίου, σε συνδυασμό με την έλλειψη σημαντικών αρδευτικών έργων, προκαλούν τεράστια σπατάλη των υδάτινων πόρων, με αποτέλεσμα να μην επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών της .Και βέβαια δημιουργεί τεράστιο κόστος στην γεωργική παραγωγή, τεράστια ταλαιπωρία στους γεωργούς, δημιουργώντας ένα ισχυρό κράτημα στην γεωργική ανάπτυξη, στην καινοτομία και τη δημιουργία ικανοποιητικών εισοδημάτων. Με την σημερινή κατάσταση δεν είναι δυνατόν να υπάρξει προγραμματισμός και πρόβλεψη, στοιχεία απαραίτητα για τη σύγχρονη διαχείριση των υδάτινων πόρων και τη σύγχρονη άρδευση.
Λόγω της σημαντικότητας του ζητήματος στην περιφερειακή και αγροτική ανάπτυξη αλλά και κοινωνική συνοχή ,κρίνουμε αναγκαίο όπως σας τονίσουμε τα κυριότερα θέματα:
1.Με το Ν. 2488 του 1953 συστάθηκε το ΝΠΔΔ «Οργανισμός Κωπαΐδας», πρόκειται για ένα Ειδικό Οργανισμό Εγγείων Βελτιώσεων, με κύριο σκοπό την άρδευση έκτασης 330.000 στρεμμάτων του Κωπαϊδικού πεδίου και του παρακωπαϊδικού πεδίου και την συντήρηση 1200 χιλιομέτρων αρδευτικών αυλακών, 920 χιλιομέτρων αγροτικών δρόμων, 42 ηλεκτροκίνητων αντλιοστασίων χερσαίων , πλωτών και δεκάδων φραγμάτων – κλειδιώνόπου καλλιεργούνται από 15.000 αγρότες δυναμικές και προσοδοφόρες καλλιέργειες.
Ο Οργανισμός Κωπαΐδας, δεν επιχορηγείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, τα δε έσοδά του προέρχονται αποκλειστικά και μόνο από τις ανταποδοτικές εισφορές των ωφελούμενων καλλιεργητών και από την μίσθωση των αγροτεμαχίων που δεν διανεμήθηκαν στους κληρούχους (κυρίως υποβαθμισμένες εκτάσεις).
2.Το αγροτικό οδικό δίκτυο και η άρδευση του Κωπαϊδικού πεδίου ανήκει και είναι αρμοδιότητα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όπως προκύπτει με το νόμο 4305/2014 άρθρο 61 όπου οι αρμοδιότητες του πρώην Οργανισμού Κωπαΐδας μεταβιβάστηκαν.
Άρθρο 61 1α. Ο «Οργανισμός Κωπαϊδας», Ν.Π.Δ.Δ. με έδρα την Αλίαρτο Βοιωτίας, ο οποίος συνεστήθη με τις διατάξεις του ν.δ. 2488/1953 (Α΄195), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και εποπτεύεται από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, καταργείται την 30ή Νοεμβρίου 2014 και τίθεται σε καθεστώς εκκαθάρισης
β. Οι σκοποί του Οργανισμού Κωπαΐδας, όπως προβλέπονται στο άρθρο 1 του ν.δ. 2488/1953 και τις λοιπές κείμενες διατάξεις, καθώς και κάθε αρμοδιότητα αυτού, όπως προβλέπονται στα άρθρα 2 και 3, μεταφέρονται και ασκούνται εφεξής από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ΝΔ 2488/1953 προβλέπεται «..….. Ο.Κ. «έχων ως σκοπόν την υπό ενιαίαν κατεύνθυσιν καλλιέργειαν και βελτίωσιν των γαιών του Κωπαϊδικού πεδίου, την λειτουργίαν, συντήρησιν, βελτίωσιν, συμπλήρωσιν και επέκτασιν των υφισταμένων πάσης φύσεως έργων και εγκαταστάσεων , …κλπ …»
β) Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ΝΔ 2488/1953 προβλέπεται ….« Προς επίτευξιν των σκοπών αυτού ο Οργανισμός δι΄ αποφάσεων του καθορίζει το πρόγραμμα καλλιεργείας, το ωρολόγιον αρδεύσεως και τα εκτελεστέα έργα. Δι΄αποφάσεως ……… του Οργανισμού θέλουσι καθορίζεσθαι αι πάσης φύσεως χρηματικαί ή εις είδος εισφοραί κατά καλλιεργητικήν περίοδον …….κλπ.»
3.Το Περιφερειακό Συμβούλιο Στερεάς Ελλάδας έλαβε: α) την με αριθμ. 229/2014 απόφασή του σύμφωνα με την οποία στην παρ. 3 περ. Α “ Καθιερώνεται για την αρδευτική περίοδο 2015 πάγιο τέλος άρδευσης ύψους δυο (2) ευρώ ανά στρέμμα εδαφικής έκτασης ως ανταποδοτικό τέλος για την βελτίωση και συντήρηση των έργων υποδομής της περιοχής (δρόμοι, δίκτυα, αντιπλημμυρικά έργα, κλπ). και β) την με αριθμ. 146/2016 απόφασή του σύμφωνα με την οποία τροποποιήθηκε η διάταξη του Κανονισμού Άρδευσης της παρ. 1 του άρθρου 17 ως εξής: “Το πάγιο τέλος άρδευσης ορίζεται στο ύψος των τεσσάρων (4) ευρώ ανά στρέμμα εδαφικής έκτασης, ως ανταποδοτικό τέλος για την βελτίωση και συντήρηση των έργων υποδομής της περιοχής (δρόμοι, δίκτυα, αντιπλημμυρικά έργα, κλπ).
Το ποσό αυτό θα καταβάλλουν όλες αδιάκριτα οι γεωργικές εκτάσεις, είναι ανεξάρτητο από την καλλιέργεια ή μη των ιδιοκτητών. Για τις αρδευόμενες καλλιεργούμενες εκτάσεις οι αγρότες πληρώνουν επιπλέον άλλο τέλος άρδευσης (5 έως 7 ΕΥΡΩ), εκτός του πάγιου, για συντήρηση, λειτουργία αντλιοστασίων, καναλιών άρδευσης, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, καύσιμα, κλπ
- Η Περιφερειακή Αρχή από το 2014 που ανάλαβε τον νέο Οργανισμό δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με βασικές και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις τον αγροδιατροφικό αυτό πυλώνα και να σχεδιάσει αναπτυξιακές πολυτομεακές επενδύσεις .Περιορίζεται σε αποσπασματικές και «πυροσβεστικού» χαρακτήρα έργα και υπηρεσίες.
Να υπενθυμιστεί ότι έχει ζητηθεί πριν από ένα χρόνο από το ΥΠΑΑΤ η υλοποίηση έργων προτεραιότητας υποδομής και υλοποίησης σχεδιασμού έργων κλειστών αγωγών άρδευσης στην Κωπαΐδα, μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης αγροτικών υποδομών που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση για έργα μέσω της Τράπεζας Επενδύσεων. Πρόταση για την οποία δεν υπάρχει καμία πληροφόρηση.
Θα μπορούσε δε το Κωπαϊδικό πεδίο να είχε ενταχθεί και στο Ταμείο Ανάκαμψης. Όταν μάλιστα είναι γνωστό ότι εγγειοβελτιωτικές, αρδευτικές παρεμβάσεις θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί και δεν μπορεί να είναι επιλέξιμες στο νέο πλαίσιο ως έχουν .
5.Οι κεντρικές αυτές καθυστερήσεις συνδυαζόμενες και με την αδυναμία της ίδιας της Περιφέρειας να διαχειριστεί και να προβεί σε επενδύσεις υποδομής ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδιασμού στην Κωπαΐδα, έχουν πολλαπλασιαστικά αρνητικά αποτελέσματα .
Στερούν πολιτικές και θέτουν σε «καθυστέρηση» παρεμβάσεις, ουσιαστικές για την ανταγωνιστικότητα της γεωργίας και του αγροδιατροφικού τομέα, της προσαρμογή τους στις απαιτήσεις της ΚΑΠ και σε εκείνες των κλιματικών αλλαγών. Όπως εκείνης της μείωσης του κόστους παραγωγής, της προώθησης καινοτόμων παρεμβάσεων, επενδύσεων σε συλλογικά ενεργειακά αρδευτικά συστήματα με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση σε κάθε ΤΟΕΒ της μείωσης των αρδευτικών τελών έως 80%,επενδύσεων μέσω Ενεργειακών Κοινοτήτων και την παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Παράλληλα θα επαναπροσδιόριζε και το σύστημα ασφάλισης του αγροτικού εισοδήματος από φυσικές καταστροφές και των αποζημιώσεων από τον κεντρικό φορέα εκείνου του ΕΛΓΑ.
6.Το 2014 είχε προταθεί από τις Δημοτικές αρχές η Σύσταση Αναπτυξιακού Οργανισμού Κωπαΐδας που είχε τεθεί σε διαβούλευση και είχε την σύμφωνη γνώμη των παραγωγικών φορέων της Περιφέρειας. Υπάρχουν σημαντικά παραδείγματα προς μίμηση, τόσο στον ελληνικό όσο και στον διεθνή χώρο, με σημαντικότερο κατά τη δική μας άποψη, του ΟΑΔΥΚ, ένα φορέα ο οποίος αποδεδειγμένα έχει κάνει τεράστιο έργο στην αγροτική ανάπτυξη και την διαχείριση των υδάτινων πόρων της Κρήτης, μιας δύσκολης από πλευράς διαθέσιμων υδάτινων πόρων.
Ουσιαστικό βήμα λοιπόν είναι η ενιαία και σύγχρονη διακίνηση και διαχείριση του Υδάτινου δυναμικού της ευρύτερης περιοχής του Κωπαϊδικού πεδίου, υπό την ενιαία διοίκηση ενός και μοναδικού Φορέα μελέτης, επίβλεψης, κατασκευής και λειτουργίας των σύγχρονων αρδευτικών έργων που απαιτούνται να πραγματοποιηθούν στη περιοχή.
Ο Φορέας που προτείνουμε να συσταθεί για την ανάπτυξη – εκσυγχρονισμό της Γεωργίας και την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων του ευρύτερου Κωπαϊδικού πεδίου, θα μπορούσε να έχει τις πιο κάτω γενικές δράσεις:
-Θα έχει την αποκλειστική ευθύνη για την αξιοποίηση και διαχείριση του υδάτινου δυναμικού της περιοχής και την ανάπτυξη πολιτικών και αρδευτικών έργων στα πλαίσια πενταετών και δεκαετών προγραμμάτων.
-Θα έχει την ευθύνη μελέτης των αρδευτικών έργων που πρόκειται να αναπτυχθούν στο Νομό , σε συνεργασία με το ΥΠΕΧΩΔΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης καθώς και την αποκλειστική ευθύνη επίβλεψης όλων των έργων άρδευσης στην περιοχή του
-Θα συνεργάζεται στενά με την ΕΥΔΑΠ στα πλαίσια της Εθνικής πολιτικής Υδάτων, για την υδατική και τιμολογιακή πολιτική
-Θα έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη λειτουργία των έργων άρδευσης της Βοιωτίας
-Θα αναπτύσσει πολιτικές επιμόρφωσης των γεωργών για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και αφομοίωση νέων τεχνικών καλλιέργειας και παραγωγής νέων προϊόντων σε συνεργασία με Πανεπιστημιακούς φορείς.
κ. κ
Εκτιμούμε ότι πρέπει να γίνει μια διευρυμένη συζήτηση με την παρουσία εκπρόσωπων της αυτοδιοίκησης, παραγωγικών φορέων, με σκοπό την άμεση αλλαγή του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου διαχείρισης του Κωπαϊδικού πεδίου, στην κατεύθυνση :
- Δημιουργίας ενός νέου ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΩΠΑΙΔΑΣ, με την συμμετοχή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, των Δήμων και εκπροσώπων των συλλογικών φορέων των Αγροτών, για την αποτελεσματικότερη και πιο εξειδικευμένη σχεδίαση και διεκδίκηση ολοκληρωμένων αρδευτικών υποδομών και αντιπλημμυρικής προστασίας της τεράστιας αυτής εύφορης γης
- Της άμεση ανάληψης κυβερνητικής πρωτοβουλίας για την χρηματοδότηση ολοκληρωμένων σχεδιασμών και παρεμβάσεων όλων των αναγκαίων υποδομών.
Ενόψει και της προβλεπόμενης διευρυμένης συζήτησης σε περιφερειακό επίπεδο είναι σκόπιμο όπως υπάρξει συντονισμός, ειλικρινής, ανοικτός διάλογος και συνεννόηση.
