«Θα ξεμείνουμε από πράγματα, συνηθίστε το» λένε οι News York Times και ίσως να έχουν δίκιο – Τι ισχύει στην Ελλάδα και πού παρουσιάζονται οι πρώτες ελλείψεις
Οι εικόνες χάους στους δρόμους της Βρετανίας στα τέλη Σεπτεμβρίου με αφηνιασμένους οδηγούς οχημάτων να έρχονται στα χέρια και να επιτίθενται σε υπαλλήλους πρατηρίων καυσίμων για να βάλουν λίγη από την πολυζήτητη βενζίνη που βρισκόταν σε έλλειψη, είναι ακόμα σχετικά νωπές.
Οι εικόνες αυτές όμως δεν θα ήταν οι μόνες που θα τραβούσαν τα φλας των φωτογράφων. Μετά τις ατελείωτες ουρές στα βενζινάδικα ήρθαν τα άδεια ράφια των σούπερ μάρκετ. Τότε ήταν που κόσμος κατάλαβε το σοβαρότατο πρόβλημα ελλείψεων της Βρετανίας. Δεν ήταν μόνο το πρόβλημα της έλλειψης οδηγών φορτηγών λόγω Brexit. H χώρα πλήττεται από την «τέλεια καταιγίδα» που δημιουργούν οι παρενέργειες της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι εικόνες αλλοφροσύνης στα μαγαζιά της Βρετανίας ήταν όμως και μία εικόνα από το παρόν… και το μέλλον όλου του πλανήτη καθώς τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και οι ελλείψεις σε προϊόντα είναι πλέον ένα παγκόσμιο φαινόμενο.
Για να μην γελιόμαστε ο κορονοϊός και τα επακόλουθά του είναι η βασική αιτία της διατάραξης των αλυσίδων παραγωγής και προμήθειας. Κάθε γεωγραφική περιοχή ωστόσο και τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά που εντείνουν ή εξομαλύνουν μία κατάσταση.
Ας δούμε ένα δυσοίωνο αλλά πραγματικό σενάριο για τις επόμενες ημέρε και μέχρι την περίοδο των Χριστουγέννων που περιμένει όλο ο πλανήτης και βρίσκονται πλέον μια ανάσα μακριά μας. Μία καταγραφή στον παγκόσμιο χάρτη των ελλείψεων.
Ο καφές γίνεται χρυσός και άφαντος στη Βραζιλία
Πριν από λίγες μέρες γράφαμε γιατί ακριβαίνει συνεχώς ο καφές και ποιες είναι οι αιτίες πίσω από τις ανατιμήσεις ενός προϊόντος που για εκατομμύρια ανθρώπους έχει καταστεί «πρώτης ανάγκης».
Η σοβαρότερη ξηρασία εδώ και σχεδόν έναν αιώνα ευθύνεται εν μέρει για την απογοητευτική σοδειά του καφέ, φέτος, στη Βραζιλία. Το υψηλό κόστος μεταφοράς καθώς και τα προβλήματα στις παγκόσμιες μεταφορές κοντέινερ κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Επομένως ο καφές αναμένεται να ακριβύνει σε όλο τον κόσμο, αφού η Βραζιλία είναι ο Νο1 παραγωγός και εξαγωγέας στη γη.
Ταυτόχρονα και με δεδομένο ότι το περισσότερο από το ηλεκτρικό ρεύμα που χρησιμοποιείται στη χώρα προέρχεται από υδροηλεκτρικά εργοστάσια, οι ελλείψεις νερού προκαλούν και ενεργειακή κρίση.
Τσιπ υπολογιστών και αυτοκίνητα σε έλλειψη στην Ινδία
Ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων της Ινδίας, η Maruti Suzuki, έχει δει την παραγωγή να πέφτει, εν μέρει λόγω της παγκόσμιας έλλειψης στα τσιπ υπολογιστών.
Αυτά τα τσιπ διαχειρίζονται χαρακτηριστικά όπως η παροχή κινητήρα και το φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης. Οι ελλείψεις οφείλονται σε διαταραχές που σχετίζονται με την πανδημία σε χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.
Η παγκόσμια ζήτηση για τα τσιπ – τα οποία χρησιμοποιούνται επίσης σε τηλέφωνα και υπολογιστές – αυξανόταν ήδη πριν από την πανδημία, λόγω της υιοθέτησης της τεχνολογίας 5G. Η στροφή προς την εργασία στο σπίτι οδήγησε σε νέα αύξηση της ζήτησης, καθώς οι άνθρωποι χρειάζονταν φορητούς υπολογιστές εργασίας ή web κάμερες και γενικότερα εξοπλισμό για απομακρυσμένη εργασία.
Παιχνίδια και χαρτί τουαλέτας θα λείψουν σε ΗΠΑ και Κίνα
Τα Χριστούγεννα, «θα υπάρχουν πράγματα που ο κόσμος δεν θα μπορεί να έχει», προειδοποίησε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. Τα παιχνίδια θα είναι ανάμεσα σε αυτά, όμως προβλήματα αναμένονται επίσης σε βασικά είδη, όπως το χαρτί τουαλέτας, το εμφιαλωμένο νερό, τα ρούχα και οι τροφές για κατοικίδια ζώα.
Μέρος του προβλήματος είναι ο συνωστισμός στα αμερικανικά λιμάνια, όπου τα πλοία μεταφοράς κοντέινερ κάνουν ουρά για να ξεφορτώσουν.
Ασφαλώς, η κατάσταση επιδεινώνεται από την τεράστια αύξηση της κατανάλωσης των Αμερικανών, όμως τα προβλήματα που προκαλεί ο κορoνοϊός στα εργοστάσια της Ασίας επίσης συμβάλλουν στις ελλείψεις.
Στην Κίνα, Τα προβλήματα στην Κίνα ξεκινούν από την ενεργειακή κρίση, καθώς η μεγάλη αύξηση στις τιμές του άνθρακα προκαλεί ελλείψεις στην ηλεκτρική ενέργεια, με αποτέλεσμα να σημειώνονται διακοπές στην ηλεκτροδότηση. Συνεπώς, μία μεγάλη γκάμα από προϊόντα –χαρτί, τρόφιμα, υφάσματα, παιχνίδια, ημιαγωγοί- βρίσκονται σε έλλειψη, αφού τα εργοστάσια αναγκάζονται να υπολειτουργούν ή ακόμα και να κλείνουν παρά την τεράστια ζήτηση.
Καθυστερούν μέχρι και οι εξετάσεις αίματος στη Βρετανία
Στη Βρετανία, η Εθνική Υπηρεσία Υγείας ενημέρωσε πρόσφατα ότι πρέπει να καθυστερήσει ορισμένες εξετάσεις αίματος λόγω έλλειψης του απαραίτητου εξοπλισμού.
Μια πρόσφατη έρευνα της Συνομοσπονδίας Βρετανικής Βιομηχανίας βρήκε τις χειρότερες ελλείψεις εξαρτημάτων στην ιστορία του Βασιλείου, όταν και ξεκίνησαν οι μετρήσεις του σχετικού δείκτη το 1977.
Τι γίνεται στην Ελλάδα – Οι πρώτες ελλείψεις
Εκτός από τις ανατιμήσεις που πλέον είναι εμφανείς σε μία σειρά προϊόντων, μία βόλτα σε διαφορετικά σούπερ μάρκετ καθίσταται ενδεικτική της κατάστασης που περιγράφουμε παραπάνω μιας και δεν είναι λίγα τα αγαθά που βρίσκονται σε έλλειψη. Τα ράφια έχουν μία ασυνήθιστη «ανωμαλία» στην τροφοδοσία τους.
Οι πρώτες ελλείψεις που έκαναν την εμφάνισή τους και στη χώρα μας, περί τις αρχές Σεπτεμβρίου, είχαν επίκεντρο τα προϊόντα χαμηλότερης και μέσης τιμής, όπως λευκές συσκευές και κουζινομηχανές με τους εμπόρους να δηλώνουν ιδιαίτερα ανήσυχοι για τις διαστάσεις που μπορεί να λάβει το φαινόμενο τους επόμενους μήνες, όταν εξαντληθούν και τα τελευταία αποθέματα.
Μάλιστα, τα Jumbo έσπευσαν πριν από μερικές μέρες με επίσημη ανακοίνωσή της να επισημάνει πως οι καθυστερήσεις ή μετακυλίσεις στις παραδόσεις των εμπορευμάτων αυξάνουν τις ελλείψεις ειδικά σε προϊόντα με έντονο εποχικό χαρακτήρα, προσθέτοντας πως η κρίση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα δεν παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης.
Στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παγκόσμιο εμπόριο στάθηκε και η Fourlis, η οποία έκανε ειδική μνεία στις αρρυθμίες που υπάρχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα τόσο στον οικιακό εξοπλισμό όσο και σε γνωστές μάρκες αθλητικών ειδών τα οποία παράγονται στην Κίνα.
Αυτό που καίει ωστόσο τον κόσμο του εμπορίου, ειδικά όσους δραστηριοποιούνται στην αγορά των ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών, είναι εάν θα έχουν επαρκείς ποσότητες στις αποθήκες τους. Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι «το θέμα δεν είναι τόσο η ζήτηση, αλλά η διαθεσιμότητα του εμπορεύματος», προσθέτοντας πως η έλλειψη σε προϊόντα κυρίως χαμηλής και μεσαίας τιμής χτυπάει αρκετά μεγάλο αριθμό πελατών τους και επηρεάζει το 30%-35% του ετήσιου τζίρου τους.
Προκειμένου να ξεπεράσουν τον σκόπελο των ελλείψεων, μια σειρά από επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων και η Jumbo που έχει παγώσει μέχρι νεωτέρας τις παραγγελίες από τα κινέζικα εργοστάσια, αναζητούν άλλες περιοχές πέραν της Ασίας για να καλύψουν τις ανάγκες τους, έγκαιρα και σε σχετικά ανταγωνιστικό κόστος. Η Τουρκία και το Ισραήλ φέρεται ότι βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα, καθώς πρόκειται για δύο αγορές οι οποίες τροφοδοτούν ήδη με προϊόντα μεγάλες βιομηχανίες της Ευρώπης.
