Το ρητό “ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα”, είναι από τις διαχρονικές αληθινές σοφίες που μπορεί να γίνει μάθημα στις σχολές Ιστορίας ή Μάρκετινγκ.
Τι ισχύει πραγματικά και πως το μήλο έχει κερδίσει τη θέση του στα κορυφαία φρούτα, αφού δεν είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α για να είναι ευεργετικό για την όραση, ούτε είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης C για να προλάβει το κρυολόγημα και άρα να κρατήσει τον γιατρό πέρα;
Πόσο αλήθεια είναι ότι “ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα”;
Τα μήλα περιέχουν διάφορες βιοδραστικές ουσίες – φυσικές χημικές ουσίες που υπάρχουν σε μικρές ποσότητες στα τρόφιμα και που έχουν βιολογικές επιδράσεις στον οργανισμό.
Αυτές οι χημικές ουσίες δεν ταξινομούνται ως θρεπτικά συστατικά όπως οι βιταμίνες. Επειδή τα μήλα περιέχουν πολλές βιοδραστικές ουσίες που προάγουν την υγεία, το φρούτο θεωρείται «λειτουργικό» τρόφιμο.
Τα λειτουργικά τρόφιμα δεν είναι τα ίδια με τα super foods, τα οποία είναι τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά που είναι ευεργετικά για την υγεία, όπως ο σολομός και ο τόνος επειδή τα ωμέγα-3 λιπαρά που περιέχουν έχουν συνδεθεί με την υγεία της καρδιάς.
Οι λειτουργικές τροφές περιέχουν μια ποικιλία βιοδραστικών ουσιών, καθεμία με μια μοναδική λειτουργία στον οργανισμό. Οι βιοδραστικές ουσίες μπορούν να βρεθούν φυσικά στα τρόφιμα ή να προστεθούν κατά την επεξεργασία. Π.χ. τα καροτενοειδή είναι τα πιο εύκολα αναγνωρίσιμα παραδείγματα βιοδραστικών ουσιών. Είναι μια ομάδα 850 διαφορετικών χρωστικών που δίνουν το χρώμα τους στα κίτρινα, πορτοκαλί και κόκκινα φρούτα και λαχανικά. Τα καροτενοειδή λειτουργούν κυρίως ως αντιοξειδωτικά, πράγμα που σημαίνει ότι προάγουν την υγεία βοηθώντας στην πρόληψη της βλάβης στα κύτταρα του σώματος.
Τα βιοενεργά συστατικά των μήλων
Οι φυσικές διαιτητικές ίνες ενός μήλου είναι ένα από τα βιοενεργά συστατικά που το κατατάσσουν στις λειτουργικές τροφές.
Η φυτική πηκτίνη βρίσκεται κυρίως στον πολτό ενός μήλου. Η πηκτίνη λειτουργεί για να μειώσει την ποσότητα της ζάχαρης και του λίπους που απορροφάται στο σώμα. Αυτό βοηθά στη μείωση του κινδύνου διαβήτη και καρδιακών παθήσεων .
Οι φλούδες του μήλου είναι επίσης γεμάτες με φυτικές ίνες που δρουν ως καθαρτικό.
Επιπλέον, τα μήλα περιέχουν υψηλές ποσότητες φυσικών χημικών ουσιών, τις πολυφαινόλες, που έχουν ζωτικό ρόλο στην προαγωγή της υγείας και στη μείωση των χρόνιων ασθενειών.
Αν λοιπόν τα μήλα είναι λειτουργικές τροφές που προάγουν την υγεία, κρατούν πραγματικά τον γιατρό πέρα;
Πέρα ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός;
Ερευνητές προσπάθησαν να το καταλάβουν αυτό. Μια αμερικανική ομάδα ανέλυσε τα πρότυπα κατανάλωσης μήλου και τον αριθμό των επισκέψεων σε γιατρό σε περισσότερους από 8.000 ενήλικες. Από αυτούς, περίπου το 9% έτρωγε ένα μήλο καθημερινά. Αφού προσαρμόστηκαν για δημογραφικούς παράγοντες και παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι έτρωγαν καθημερινά ένα μήλο, χρησιμοποιούσαν οριακά λιγότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα από όσους δεν έτρωγαν μήλο. Αλλά ο αριθμός των επισκέψεων γιατρού ήταν περίπου ο ίδιος μεταξύ των δύο ομάδων.
Η ιστορία
Η φράση «Ένα μήλο την ημέρα κάνει τον γιατρό πέρα», προέρχεται από την Ουαλία και εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε μια δημοσίευση το 1866 αλλά με άλλη ομοιοκαταληξία: “Eat an apple on going to bed and you’ll keep the doctor from earning his bread”, δηλαδή «Φάε ένα μήλο όταν πηγαίνεις για ύπνο και θα εμποδίσεις τον γιατρό να κερδίσει το ψωμί του».
Το ρητό επανεμφανίστηκε το 1913 με τη σημερινή του μορφή. Η ιατρική πρακτική τον 19ο και τον 20ο αιώνα ήταν σκληρή και επώδυνη και το κοινό προσπαθούσε λογικά να κρατήσει μακριά τους γιατρούς.
Με την πάροδο των χρόνων, το μήλο έχει φτάσει να συμβολίζει την υγεία και τις υγιεινές συνήθειες και έχει χρησιμοποιηθεί από κυβερνητικούς και ιδιωτικούς οργανισμούς για να συμβολίσει επιλογές τρόπου ζωής που οδηγούν σε υγεία και ευεξία.
“Καθώς η πρακτική της ιατρικής συνεχίζει να προοδεύει τον 21ο αιώνα, πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να εξετάσουμε τι μπορούμε να μάθουμε από το παρελθόν. Αν και η εμπειρική αξιολόγηση των ιατρικών παροιμιών μπορεί να μας επιτρέψει να επωφεληθούμε από τη σοφία των προκατόχων μας, με έκπληξη ανακαλύψαμε μια έλλειψη προηγούμενων ερευνών δημοφιλών ρητών. Η έρευνά μας, μας επέτρεψε να επικαιροποιήσουμε τη γνωστή παροιμία και να διευκρινίσουμε ότι, αν μη τι άλλο, η κατανάλωση μήλου μπορεί να βοηθήσει στο να κρατήσει μακριά τον φαρμακοποιό. Αν αυτό επιβεβαιωνόταν, σίγουρα θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην πολιτική υγείας”, αναφέρουν χαρακτηριστικά στη μελέτη τους.
