Πρόσφατη μελέτη αναγνώρισε περίπου 10 χιλιάδες είδη ιών σε ένα μάλλον φαινομενικά απροσδόκητο μέρος. Μια ειδικός εξηγεί τη συμβολή των άγνωστων αυτών ιών στον οργανισμό των βρεφών και το λόγο που δεν πρέπει να μας προκαλούν ανησυχία
Φαίνεται πως η μελέτη των ανθρώπινων… αποβλήτων μπορεί να αποκαλύψει τελικά πολλά περισσότερα απ’ όσα μάλλον πιστεύαμε. Μετά την «έξυπνη» τουαλέτα που εκτιμάται ότι θα κάνει διαγνώσεις μετά από την επίσκεψη στην τουαλέτα, Δανοί ερευνητές επέλεξαν αυτή τη φορά να μελετήσουν για πέντε χρόνια τα κόπρανα 647 μωρών.
Διαπίστωσαν ότι τα δείγματα πάνας περιείχαν 10.000 είδη ιών, δέκα φορές περισσότερα από τα είδη βακτηρίων στον οργανισμό των παιδιών.
Ακόμα πιο εκπληκτικά, οι περισσότεροι από τους ιούς δεν είχαν αναγνωριστεί ποτέ στο παρελθόν. Αν και ακούγεται ανησυχητικό, η Evelien Adriaenssens, επικεφαλής του Quadram Institute Bioscience στο Norwich, με άρθρο της στο The Conversation, είναι καθησυχαστική, λέγοντας ότι η συντριπτική πλειονότητα των ιών δε μολύνει ανθρώπους ή ζώα.
Όπως εξηγεί, μια κατηγορία ιών, που λέγονται βακτηριοφάγοι, μολύνουν αποκλειστικά βακτήρια και αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του ανθρώπινου μικροβιώματος. Αυτοί ήταν και όσοι ανιχνεύτηκαν κατά κόρον στα κόπρανα των μωρών.
Στο εντερικό μικροβίωμα, βρίσκονται τα λεγόμενα «καλά» βακτήρια αλλά και ιοί. Το ιικό συστατικό του μικροβιώματος του εντέρου (virome), αποτελείται κυρίως από βακτηριοφάγους που συμβάλλουν στη διατήρηση ενός υγιούς και ποικίλου μικροβιώματος.
Χαρτογραφώντας τους ιούς
Οι ερευνητές αυτής της νέας μελέτης θέλησαν να διερευνήσουν πόσοι από αυτούς τους 10.000 ιούς ήταν νέοι και πώς θα περιγράψουν καλύτερα όλη αυτή τη νέα ιική ποικιλομορφία.
Για να γίνει πιο εύκολη η ανάγνωσή τους, δημιούργησαν έναν «άτλαντα της ποικιλομορφίας των ιών DNA του βρεφικού εντέρου», όπου ομαδοποίησαν τους ιούς σε νέες οικογένειες και τάξεις ιών με βάση το πόσο παρόμοια ήταν τα γονιδιώματα μεταξύ τους. Βρήκαν 248 οικογένειες, από τις οποίες μόνο 16 ήταν προηγουμένως γνωστές.
Οι ερευνητές ονόμασαν τις υπόλοιπες 232 οικογένειες ιών που αναγνωρίστηκαν τώρα με τα ονόματα των παιδιών που έλαβαν μέρος στη μελέτη, όπως Sylvesterviridae, Rigmorviridae και Tristanviridae. Μια διαδραστική έκδοση του άτλαντα είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο.
Το ενδιαφέρον σχετικά με τους βακτηριοφάγους και άλλους ιούς στο έντερο είναι ότι κάθε άτομο έχει το δικό του μοναδικό σύνολο, χωρίς σχεδόν καμία επικάλυψη μεταξύ δύο διαφορετικών ανθρώπων.
Μάλιστα, οι ιοί του εντέρου είναι μοναδικοί και σταθεροί στους ενήλικες και κατά τη διάρκεια της ζωής. Όμως μετά τη γέννηση ενός μωρού, οι ιοί είναι πολύ διαφορετικοί σε σύγκριση με ενός ενήλικα, και σταθεροποιούνται αργότερα.
Όταν οι ερευνητές συνέκριναν τους περίπου 10.000 ιούς αυτής της νέας μελέτης με συλλογές ιών αναφοράς υγιών ενηλίκων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μόνο περίπου 800 από αυτούς τους ιούς είχαν βρεθεί στο παρελθόν.
Αυτό σημαίνει ότι όταν τα μωρά γεννιούνται και οι πρώτοι βακτηριοφάγοι αποικίζουν τον γαστρεντερικό τους σωλήνα. Αυτοί οι «βρεφικοί βακτηριοφάγοι» δεν παραμένουν όλοι εκεί, αλλά σταδιακά αντικαθίστανται από «ενήλικους βακτηριοφάγους».
Η αντικατάσταση αυτή θα μπορούσε να συνδέεται εν μέρει με τους βακτηριακούς ξενιστές που μολύνουν αυτοί οι βακτηριοφάγοι. Για παράδειγμα, τα Bacteroides, Faecalibacterium και Bifidobacterium ήταν οι πιο σημαντικοί ξενιστές που προβλέφθηκαν για τους βρεφικούς βακτηριοφάγους.
Όμως, αυτά τα βακτήρια βοηθούν στην πέψη του μητρικού γάλακτος και έτσι είναι σημαντικά στην αρχή της ζωής, αλλά λιγοστεύουν καθώς μεγαλώνουμε.
Αντίθετα, η πιο άφθονη ομάδα βακτηριοφάγων του εντέρου των ενηλίκων, μέλη της τάξης Crassvirales δεν ήταν τόσο διαδεδομένη στα κόπρανα των μωρών, πράγμα που σημαίνει ότι τα παιδιά αποκτούν αυτούς τους βακτηριοφάγους καθώς μεγαλώνουν.
