Τι προτείνουν οι ειδικοί για να σταματήσουμε τη γνωστική παρακμή μας
Με μια νέα μελέτη να επιβεβαιώνει ότι οι άνθρωποι που κάθονται περισσότερο από περίπου 10 ώρες την ημέρα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας, οι επιστήμονες προσπαθούν να παρέχουν κάποια καθησυχαστική πληροφορία σε όσους από εμάς εργάζονται σε γραφεία.
Σίγουρα η καθιστική καθημερινότητα δεν είναι ευεργετική για κανέναν μας και κυρίως για την υγεία των σωμάτων μας. Ωστόσο, η έρευνα των Raichlen, Aslan και Sayre, σχετικά με την καθιστική συμπεριφορά και τα περιστατικά της άνοιας μεταξύ γηραιότερων ενηλίκων φαίνεται να φέρνει νέα δεδομένα στο ζήτημα. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό JAMA, διαπίστωσε ότι τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω που περνούν πάνω από 10 ώρες την ημέρα σε συμπεριφορές όπως το να κάθονται βλέποντας τηλεόραση ή οδηγώντας, μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Η Εταιρεία Alzheimer εξηγεί ότι η “άνοια” είναι ένας όρος-ομπρέλα που αναφέρεται σε μια συλλογή συμπτωμάτων που προκαλούνται από μη φυσιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν μείωση της ικανότητας ενός ατόμου να σκέφτεται και να θυμάται πράγματα, σε σημείο αρκετά σοβαρό, ώστε να παρεμποδίζει την καθημερινή του ζωή. Τα συναισθήματα, οι συμπεριφορές και οι διαπροσωπικές τους σχέσεις μπορούν επίσης να επηρεαστούν από την πάθηση, με τον οργανισμό να σημειώνει περαιτέρω ότι η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας, αντιπροσωπεύοντας το 60% έως 80% όλων των περιπτώσεων.
10 ώρες καθισιού είναι αρκετές για να αλλοιώσουμε τις γνωστικές μας ικανότητες
Μετά από έξι χρόνια παρακολούθησης οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αρχεία νοσοκομείων και δεδομένα μητρώου θανάτων για να προσδιορίσουν τη διάγνωση της άνοιας και διαπίστωσαν ότι 414 συμμετέχοντες είχαν τη νευρολογική πάθηση. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες προσάρμοσαν παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, η φυλή/εθνικότητα, οι χρόνιες παθήσεις, η γενετική καθώς και χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής όπως η σωματική δραστηριότητα, η διατροφή, το κάπνισμα και η χρήση αλκοόλ, η ψυχική υγεία που δήλωσαν οι ίδιοι. Διαπίστωσαν ότι η καθιστική συμπεριφορά συνδεόταν με αυξημένο κίνδυνο άνοιας μεταξύ των συμμετεχόντων.
Ωστόσο, διαπίστωσαν ότι ορισμένες ποσότητες καθιστικής συμπεριφοράς δεν σχετίζονταν με άνοια. “Μας εξέπληξε η διαπίστωση ότι ο κίνδυνος άνοιας αρχίζει να αυξάνεται ραγδαία μετά από 10 ώρες καθιστικής ζωής κάθε μέρα, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο συσσωρευόταν ο χρόνος καθιστικής ζωής”, δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Gene Alexander από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Οι επιστήμονες λένε ότι τα ευρήματα είναι ανησυχητικά, δεδομένου ότι οι περισσότεροι άνθρωπο στον κόσμο, κάθονται κατά μέσο όρο, για περίπου 9,5 ώρες κάθε μέρα.
Μπορεί η άσκηση να βοηθήσει στην πρόληψη της άνοιας;
Η άνοια είναι μια νευροεκφυλιστική ασθένεια που έχει διάφορες μορφές, συμπτώματα και αιτίες. Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία, οι ερευνητές αναζητούν αποτελεσματικές θεραπείες και τρόπους πρόληψής της. Σε γενικές γραμμές, προκύπτει από τον εκφυλισμό των νευρώνων (εγκεφαλικών κυττάρων), ή από διαταραχές σε άλλα συστήματα του σώματος που επηρεάζουν τη λειτουργία των νευρώνων. Για να θεωρηθεί άνοια, η νοητική έκπτωση πρέπει να επηρεάζει τουλάχιστον δύο εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως την μνήμη, τη σκέψη, τη γλώσσα μας, την κρίση μας και τη συμπεριφορά μας. Η άνοια μπορεί να προκληθεί από διάφορες ασθένειες ή τραυματισμούς με την νοητική εξασθένιση να κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή, σε σημείο που μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην προσωπικότητά μας.
Για δεκαετίες ωστόσο, οι γιατροί και οι ερευνητές πίστευαν ότι η άνοια δεν μπορεί να προληφθεί ή να θεραπευτεί. Νέες έρευνες βέβαια, δείχνουν ότι αυτό μπορεί να μην ισχύει. Μια ανασκόπηση του 2017 διαπίστωσε μάλιστα ότι πάνω από το ένα τρίτο των περιπτώσεων άνοιας μπορεί να είναι αποτέλεσμα παραγόντων του τρόπου ζωής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται: η υπέρταση μέσης ηλικίας, η παχυσαρκία μέσης ηλικίας, η κατάθλιψη στο τέλος της ζωής, ο διαβήτης, η σωματική αδράνεια, το κάπνισμα και η κοινωνική απομόνωση. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η στόχευση αυτών των παραγόντων κινδύνου με θεραπεία ή παρέμβαση θα μπορούσε να καθυστερήσει ή ενδεχομένως να αποτρέψει ορισμένες περιπτώσεις άνοιας.
Παρόλο λοιπόν που τα ευρήματα της νέας μελέτης απαιτούν αυστηρότερη έρευνα για την καλύτερη κατανόηση της σχέσης μεταξύ της αδράνειας και του κινδύνου άνοιας, οι γιατροί και ειδικοί ήδη αναλύουν τα οφέλη της άσκησης τόσο για τη συνολική υγεία, όσο και για την πρόληψη της άνοιας. Σύμφωνα με πολλούς, η άσκηση βελτιώνει την καρδιαγγειακή υγεία, η οποία συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας. Παράλληλα, μειώνει τον κίνδυνο αντίστασης στην ινσουλίνη και, στην πορεία, τον διαβήτη, παράγοντας που προκαλεί γνωστική κατάπτωση. Η άσκηση μειώνει επίσης, τη συνολική φλεγμονή στο σώμα, η οποία επίσης συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου άνοιας.
Ποιο είδος άσκησης είναι καλύτερο για την πρόληψη της άνοιας;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η μέτριας έντασης καρδιαγγειακή άσκηση θα μπορούσε να βοηθήσει στην στη μείωση του κινδύνου άνοιας. Το ίδιο ωφέλιμη θα ήταν και η συμμετοχή σε σωματική δραστηριότητα με ένταση που σας επιτρέπει να μιλάτε με έναν φίλο χωρίς να λαχανιάζετε εντελώς. “Η έρευνα δείχνει ότι περίπου 30 λεπτά μέτριας έντασης καρδιακής άσκησης καθημερινά είναι αρκετά για να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος απώλειας μνήμης καθώς μεγαλώνετε”, δήλωσε μέλος της ομάδας που διενέργησε την μελέτη.
“Δεδομένου ότι το καθισιό μπορεί να θεωρηθεί ως το νέο κάπνισμα, είναι κρίσιμο να βελτιώσουμε την αδράνεια. Η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσετε είναι σήμερα. Η σωματική δραστηριότητα είναι σημαντική σε κάθε ηλικία”, συμπληρώνει. Εάν ενδιαφέρεστε να ασκείστε περισσότερο αλλά δεν είστε σίγουροι από πού να ξεκινήσετε, οι ειδικοί συνιστούν να δοκιμάσετε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν. Ακόμα και να βρίσκετε ευκαιρίες να κινείστε σε όλη την καθημερινή σας ζωή, για παράδειγμα, αν εργάζεστε σε γραφείο, μπορείτε να κάνετε μικρά διαλείμματα για να σηκωθείτε, να τεντωθείτε ή να περπατήσετε. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιείτε τις σκάλες αντί για το ασανσέρ ή να πηγαίνετε με τα πόδια ή με ποδήλατο στη δουλειά.
