«Δεν πρέπει να κόβετε όλα τα δέντρα, να σηκώσετε μαντρότοιχο και να αλλάξετε κουφώματα» καθησυχάζει η κυβέρνηση – Οι ιδιοκτήτες ακινήτων εντός ή πλησίον δασών θα πρέπει να απευθυνθούν σε τεχνικό επιστήμονα για την υποβολή έκθεσης – Εως 30 Ιουνίου η προθεσμία για τον καθαρισμό οικοπέδων
Με τις προθεσμίες για τους καθαρισμούς οικοπέδων, αλλά και τη λήψη των προληπτικών μέτρων προστασίας για κτίσματα μέσα ή κοντά σε δάση να τρέχουν, πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων μοιάζουν να βρίσκονται σε πανικό. Και επειδή ο πανικός είναι κακός σύμβουλος, κάποιοι αποφάσισαν να ξεμπερδεύουν μια και καλή από τον φόβο προστίμων και επιστρατεύουν μπουλντόζες που ξηλώνουν όποιο ίχνος βλάστησης από τα οικόπεδά τους. Και αναρωτιούνται: «Πρέπει να σηκώσω μαντρότοιχο, να κόψω όλα τα δέντρα και να αλλάξω τα κουφώματα του σπιτιού μου;».
Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι μονολεκτική: «Οχι». Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν με ένταση στο «ΘΕΜΑ» ότι ο σκοπός δεν είναι να μετατραπεί η χώρα σε κρανίου τόπο και να επιβληθούν πρόστιμα, αλλά να προετοιμαστούν όλοι, ιδιαίτερα αυτοί που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του κινδύνου από τις δασικές πυρκαγιές, εν όψει ενός δύσκολου, κατά τα φαινόμενα, καλοκαιριού. Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων, μέχρι πότε και με τι κόστος;
Ο κανονισμός για την πυροπροστασία
Με την παράταση που ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης για τον Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων, οι υπόχρεοι ιδιοκτήτες θα πρέπει να απευθυνθούν σε εξουσιοδοτημένο επαγγελματία-διαχειριστή (τεχνικό επιστήμονα) για την υποβολή του εντύπου αξιολόγησης της επικινδυνότητας και της τεχνικής έκθεσης με τα συνοδευτικά τους στοιχεία έως τις 21 Ιουνίου.
Με την πλατφόρμα που έχει προγραμματιστεί να δημιουργηθεί γι’ αυτό τον σκοπό (καθώς οι δηλώσεις συμμόρφωσης θα είναι ετήσιες) να μην έχει ανοίξει, οι αρμόδιοι επιστήμονες μηχανικοί, τοπογράφοι, δασολόγοι ή γεωπόνοι που θα συντάξουν για λογαριασμό των ιδιοκτητών τις εκθέσεις μπορούν να τις καταθέτουν είτε χειρόγραφα, είτε μέσω e-mail στους οικείους δήμους.
Εδώ, ουσιαστικά, αυτό που πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες των κτισμάτων που βρίσκονται κοντά (έως και σε απόσταση 300 μέτρων) ή μέσα σε δάση και (αλλά όχι εκτός, καθώς ο νόμος δεν αφορά αυτά τα ακίνητα) άλση πρέπει να αναθέσουν την εργασία στον τεχνικό επιστήμονα. Αυτός είναι που θα πάρει τις αποφάσεις και θα υποδείξει τα μέτρα προστασίας από τις πυρκαγιές.
Ο κ. Σκυλακάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι «ο στόχος αυτών των κανονισμών δεν είναι να μπουν πρόστιμα, αλλά να έχουμε τη μέγιστη δυνατή κινητοποίηση για ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι που έρχεται. Σε κάθε περίπτωση, να ξέρουν και οι μηχανικοί, οι δασολόγοι ή οι γεωπόνοι που κάνουν τις σχετικές εκθέσεις ότι ο κανονισμός προβλέπει ενδεικτικά δράσεις. Θα πρέπει οι ίδιοι να πάρουν την απόφαση για την πυροπροστασία των σχετικών κτιρίων. Η έμφαση η δική μας είναι στο να γίνει η προετοιμασία. Τα πρόστιμα δεν είναι σκοπός, ούτε αυτοσκοπός».
Οι ιδιοκτήτες επιβαρύνονται με το κόστος σύνταξης της έκθεσης (η οποία συντάσσεται άπαξ και ισχύει και για τις επόμενες περιόδους), το οποίο ξεκινά από τα 150 ευρώ, αν πρόκειται για μια κατοικία, και κυμαίνεται ανάλογα με την έκταση του ακινήτου και των χαρακτηριστικών που θα εντοπίσει ο τεχνικός επιστήμονας. Παράγοντες του κλάδου εξηγούν ότι η μέση τιμή για τα περισσότερα ακίνητα της χώρας κυμαίνεται μεταξύ 400-500 ευρώ, με το κόστος να μπορεί να φτάσει ή να ξεπεράσει τις 5.000 ευρώ για ιδιαίτερες περιπτώσεις ακινήτων, όπως βιομηχανίες.
Κυβερνητικές πηγές εξηγούν στο «ΘΕΜΑ» ότι και η ΚΥΑ για τον Κανονισμό αναφέρει ότι οι τεχνικοί επιστήμονες πρέπει να εντοπίσουν τους κινδύνους και να προτείνουν ενδεικτικά μέτρα. «Ο νόμος είναι ευέλικτος. Σκοπός είναι να υπάρχει μια τεχνική έκθεση που να προσδιορίζει τους κινδύνους. Δηλαδή να εξηγεί ένας επιστήμονας από πού μπορεί να έρθει η πυρκαγιά, από πού πρέπει να διαφύγουν οι ένοικοι και πώς μπορεί να διασωθεί η κατοικία. Οι πολίτες ας έχουν αυτή τη μελέτη για να είναι ενήμεροι, ας κάνουν τα κλαδέματα και σε επόμενο χρόνο λαμβάνουν άλλα μέτρα που θα υποδείξει ο επιστήμονας.
Δεν μπορεί όμως να είμαστε δίπλα στο δάσος, να έχουμε δέντρο που να ακουμπά στα παράθυρά μας και να μην το κλαδεύουμε», εξηγούν οι ίδιες πηγές και επισημαίνουν: «Δεν θέλουμε να μπουν μπουλντόζες και να ξηλώσουν τα πάντα, αλλά να υπάρξει μια συνειδητοποίηση του κινδύνου που έχει ένα σπίτι στο δάσος. Να προετοιμαστούμε ως κοινωνία και ο καθένας να κάνει το κατά δύναμη, με μέτρο, λογική και σύνεση. Να κινητοποιηθούμε και ειδικά αυτοί που κινδυνεύουν πρώτοι. Η Πυροσβεστική θα υπερασπιστεί τα σπίτια και εμείς πρέπει να τα κάνουμε εύκολα υπερασπίσιμα, για να σωθούν και μαζί να σώσουν και το δάσος».
Ουσιαστικά λοιπόν για φέτος, εκτός από τη δήλωση συμμόρφωσης με τα προτεινόμενα μέτρα, οι απαραίτητες ενέργειες που ως επί το πλείστον θα προτείνουν οι τεχνικοί επιστήμονες είναι, μεταξύ άλλων, ο καθορισμός της ζώνης επικινδυνότητας, αν απαιτείται, η έκδοση πορίσματος αξιολόγησης του κτιρίου και ο καθορισμός των αναγκαίων μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας ανά κτίσμα. Αυτά τα μέτρα αφορούν την πρόσβαση στο ακίνητο, τη δημιουργία ζωνών προστασίας, την αποθήκευση υλικών, τον τακτικό καθαρισμό και την εκπόνηση σχεδίου προετοιμασίας εκκένωσης.
Οι δήμοι, τώρα, θα πρέπει να υποδεχτούν τις δηλώσεις και να επιλέξουν αυτοί πού θα πραγματοποιήσουν δειγματοληπτικούς ελέγχους, «με σκοπό τη μικρότερη κοινωνική επίπτωση. Για παράδειγμα, αν υπάρχει ένα ίδρυμα που φιλοξενεί ηλικιωμένους ή παιδιά μέσα σε ένα δάσος, η λογική λέει ότι θα πρέπει να γίνει έλεγχος για τα μέτρα πυροπροστασίας και τα σχέδια εκκένωσης». Επιπλέον, έχουν λάβει ενίσχυση ύψους 30 εκατ. ευρώ για την πυροπροστασία οικισμών σε δασικές εκτάσεις, για τους οποίους επίσης φέτος υποβάλλεται μόνο η τεχνική έκθεση.
Επισημαίνεται ότι άδεια εκδίδεται μόνο για τις εργασίες οικοδομικής φύσης (όσες, δηλαδή, προβλέπονται στις απαιτήσεις παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας) που δεν εμπίπτουν σε αυτές για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, ούτε έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας. Καμία άδεια ή έγκριση δεν απαιτείται στην εφαρμογή προληπτικών μέτρων όπως ο καθαρισμός παρεδαφιαίας βλάστησης και φυτών υπορόφου, η κοπή κλαδών ισταμένων δέντρων κ.ά. Εγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας απαιτείται για την εφαρμογή των ζωνών προστασίας εφόσον πρόκειται για ακίνητα εντός σχεδίου περιοχών και εντός οικισμού ή και εκτός σχεδίου περιοχών με κτίσματα ανεγερθέντα βάσει οικοδομικής άδειας.
Σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα τώρα, η μη υποβολή του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας και της τεχνικής έκθεσης επισύρει πρόστιμο ύψους 0,10 ευρώ ανά τ.μ. για χαμηλής επικινδυνότητας ακίνητα, 0,20 ευρώ ανά τ.μ. για μεσαίας επικινδυνότητας, 0,30 ευρώ ανά τ.μ. για υψηλής επικινδυνότητας και 0,40 ευρώ ανά τ.μ. για ακίνητα ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας. Το ελάχιστο πρόστιμο είναι 250 ευρώ και επιβάλλεται αφού προηγηθεί σύσταση για την τεχνική έκθεση πυροπροστασίας και τη δήλωση υλοποίησης των μέτρων.
Μετά τη δίμηνη προθεσμία συμμόρφωσης, αν διαπιστωθεί συμμόρφωση, επιβάλλεται μόνο το πρόστιμο των 250 ευρώ. Αν οι δηλώσεις και οι εκθέσεις έχουν υποβληθεί αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί τα μέτρα, το πρόστιμο είναι το 50% των προβλεπόμενων προστίμων ανά τ.μ. Αν δεν έχει γίνει καμία ενέργεια συμμόρφωσης, το πρόστιμο είναι 100%.
Για λάθη που εντοπίζονται κατά την αυτοψία, επιβάλλεται πρόστιμο 250 ευρώ αν δεν διορθωθούν εντός δίμηνου περιθωρίου. Αν τα μέτρα πυροπροστασίας δεν έχουν εφαρμοστεί, επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ για κάθε ενότητα μέτρων.
Με μπουλντόζες για τα ακαθάριστα
Στο μεταξύ, στις 30 Ιουνίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων και φυσικά τον καθαρισμό των οικοπέδων. Οι δηλώσεις κατατίθενται στην ψηφιακή πλατφόρμα δήλωσης καθαρισμού οικοπέδων με τον τίτλο «Ακαθάριστα Οικόπεδα», μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση για τον καθαρισμό του οικοπέδου τους, καθώς και να προχωρήσουν σε καταγγελία για ακαθάριστα οικόπεδα. Παράλληλα, οι δήμοι μέσω της πλατφόρμας θα μπορούν να καταχωρούν τους ελέγχους που θα έχουν διενεργήσει καθώς και τα οικόπεδα που πρόκειται να ελεγχθούν από αυτούς.
Με την προθεσμία να τρέχει, στο… τρέξιμο είναι και οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις, υπό τον φόβο των προστίμων ή για να μην ασχοληθούν αργότερα μες στο καλοκαίρι με τον καθαρισμό τους, επιστρατεύουν ακόμα και συνεργεία με μπουλντόζες για να ξεριζώσουν ό,τι φύεται στο οικόπεδό τους.
Το θέμα ανέδειξε η πρόεδρος του Εξωραϊστικού Συλλόγου Νέου Βουτζά «Η Πρόοδος», Εμυ Κροκίδη, η οποία σε επιστολή της προς τους συναρμόδιους υπουργούς περιγράφει «μια εκστρατεία εξαφάνισης της αυτοφυούς βλάστησης από ορισμένους ασυνείδητους ιδιοκτήτες».
Η ίδια εξηγεί ότι καθώς οι εγκύκλιοι που εστάλησαν στους ΟΤΑ δεν προβλέπουν πρόστιμα για την καταστροφή της αυτοφυούς βλάστησης, «υπό το κράτος του φόβου ότι θα τους επιβληθούν πρόστιμα σε περίπτωση που δεν διατηρήσουν καθαρά τα οικόπεδά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, προσλαμβάνουν συνεργεία καθαρισμού με μπουλντόζες, οι οποίες ξεριζώνουν ό,τι υπάρχει στα οικόπεδά τους, από αγριελιές και σχίνα μέχρι πευκάκια ή ό,τι άλλο φροντίζει η φύση να βλαστήσει στον ταλαιπωρημένο τόπο μας. Το αποτέλεσμα είναι πραγματικά τραγικό! Τα ξυρισμένα στην κυριολεξία οικόπεδα πολλαπλασιάζονται ταχύτατα και μετατρέπουν τον οικισμό μας σε κρανίου τόπο».
Η κυρία Κροκίδη, ως κάτοικος του Νέου Βουτζά, του οποίου το 95% του δασικού πλούτου καταστράφηκε από τη φονική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου του 2018, ζητά την άμεση λήψη μέτρων για αυτό που χαρακτηρίζει «ένα τεράστιο έγκλημα σε βάρος της φύσης και του περιβάλλοντος, το οποίο συντελείται τον τελευταίο μήνα».
Οπως εξηγεί, «δυστυχώς, οι εγκύκλιοι οι οποίες εστάλησαν στους ΟΤΑ δεν προβλέπουν πρόστιμα για την καταστροφή της αυτοφυούς βλάστησης ή τρόπους προστασίας αυτής, αλλά και ποιος είναι αρμόδιος να ελέγξει και να απαγορεύσει την κοπή των δέντρων. Δασαρχείο, δήμοι και Αστυνομία δηλώνουν αναρμόδιοι, διότι, όπως υποστηρίζουν, οι καταστροφικές αυτές ενέργειες για το περιβάλλον καλύπτονται από τον Κανονισμό Τήρησης Μέτρων Πυροπροστασίας, ο οποίος, έστω και με έκδοση έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, επιτρέπει την κοπή δέντρων εντός ιδιωτικών ακινήτων.
Καλύπτονται, επίσης, από την υλοτόμηση, που προβλέπεται αόριστα στην περιγραφή των εργασιών καθαρισμού των αδόμητων οικοπέδων. Πιστεύουμε ότι πρόθεση του υπουργείου σας δεν είναι η καταστροφή του περιβάλλοντος που παλεύει να αναγεννηθεί, ειδικά στις πυρόπληκτες περιοχές, για τις οποίες θα έπρεπε να υπάρχει ειδική μέριμνα προστασίας της αυτοφυούς βλάστησης. Οπως και οι ασφυκτικές χρονικές προθεσμίες, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση των δήμων αλλά και των κατοίκων, δεν συνάδουν με τον κοινό σκοπό όλων μας, ιδιαίτερα των πυρόπληκτων, να προστατεύουν ό,τι έχει απομείνει και ό,τι προσπαθούμε να δημιουργήσουμε».
Το Κτηματολόγιο
Την ίδια ώρα, το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας εξετάζει αιτήματα για πρόβλεψη του δικαιώματος υποβολής διορθώσεων στις δηλώσεις για τους καθαρισμούς οικοπέδων. Ταυτόχρονα, λόγω δυσλειτουργιών που εντοπίζονται από τη μη ολοκλήρωση του Κτηματολογίου (σε πολλές περιπτώσεις το σύστημα αδυνατεί να εντοπίσει τα οικόπεδα είτε στον χάρτη, είτε με τον ΚΑΕΚ και ζητά ακριβείς συντεταγμένες για να ολοκληρωθεί η δήλωση), εξετάζεται το ενδεχόμενο να παραμείνει άτυπα ανοιχτή η πλατφόρμα και μετά τη λήξη της προθεσμίας, με το μεγάλο βάρος να δίνεται και σε αυτή την περίπτωση στην ουσία, δηλαδή στο να ολοκληρωθούν στην πράξη οι καθαρισμοί των οικοπέδων από ξερόχορτα και υλικά που αποτελούν καύσιμη ύλη και μπορούν να συντελέσουν στο ξέσπασμα ή στην εξάπλωση μιας πυρκαγιάς.
