Με αφορμή την κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου, οι αρχαιολόγοι φέρνουν στο φως ένα σημαντικό νεκροταφείο και έναν οχυρωμένο οικισμό, αποδεικνύοντας πως η περιοχή της Κωπαΐδας παραμένει ανεξάντλητη πηγή αρχαιολογικών αποκαλύψεων – Η έρευνα χρηματοδοτείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον ομιλο Μυτιληναίου
Αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα έφερε στο φως η σωστική ανασκαφική έρευνα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις ανατολικές υπώρειες της λίμνης Κηφισίδας (Κωπαΐδας), περίπου 6 χιλιόμετρα βόρεια του Ιερού του Απόλλωνος Πτώου και της αρχαίας Ακραιφίας.
Οι ανασκαφές διενεργούνται από την αρχαιολόγο της ΕΦΑΦΕΥ Μαρία Παπαγεωργίου και την ομάδα των αρχαιολόγων Νίκης Μητροπούλου, Ελισάβετ Βεργεράκη και Ελενας Τζημούλια, υπό την επιστημονική καθοδήγηση της Προϊσταμένης της Εφορείας, κ. Ευθυμίας Καράντζαλη, και της αναπληρώτριας προϊσταμένης του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Αριστέας Παπασταθοπούλου.
Υπερμεγέθης πόρπη Η έρευνα ξεκίνησε με αφορμή την κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου της εταιρείας METKA ATE, θυγατρικής της Metlen Energy & Metals, και χρηματοδοτείται σχεδόν εξολοκλήρου από τον Όμιλο Μυτιληναίου.
Στην περιοχή, η οποία σε παλαιούς χάρτες αναφέρεται ως «Σπίτια-Καταβόθρα», εντοπίστηκε εκτεταμένο νεκροταφείο που χρονολογείται στους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους, καθώς και αρχιτεκτονικά κατάλοιπα οχυρωμένου οικισμού της ίδιας περιόδου. Το νεκροταφείο αναπτύσσεται σε συστάδες και περιλαμβάνει λακκοειδείς τάφους, ταφικές πυρές και κεραμοσκεπείς ταφές, συνθέτοντας μια πολυεπίπεδη εικόνα των ταφικών πρακτικών της εποχής
Κοσμήματα που βρέθηκαν στις ανασκαφές Παρότι η ανασκαφή συνεχίζεται, τα πρώτα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά.
Από τους 40 τάφους που έχουν μέχρι στιγμής ερευνηθεί, προκύπτουν ισχυρές ενδείξεις για το υψηλό βιοτικό επίπεδο και την κοινωνική θέση των κατοίκων του οικισμού, πιθανότατα γαιοκτημόνων που διαβιούσαν στην εύφορη παρόχθια ζώνη της βοιωτικής γης.
Τα ευρήματα αυτά αναμένεται να συμβάλουν ουσιαστικά στη μελέτη της τοπογραφίας και της κοινωνικής οργάνωσης της περιοχής κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο, φωτίζοντας πτυχές της ζωής και των εθίμων ενός λιγότερο γνωστού, αλλά ιδιαίτερα σημαντικού οικιστικού πυρήνα της αρχαίας Βοιωτίας.
«Η αρχόντισσα με το ανεστραμμένο διάδημα»
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η «Ταφή της αρχόντισσας με το ανεστραμμένο διάδημα», που χρονολογείται στο β΄ μισό του 7ου αι. π. Χ. και αποτελεί μέρος μιας συστάδας τριών λακκοειδών τάφων. Η ταφή της αρχόντισσας σύμφωνα με την προκαταρκτική εξέταση των οδοντικών καταλοίπων, ανήκει σε ενήλικη γυναίκα 20-30 ετών.
Στην κεφαλή της είχε τοποθετηθεί τελετουργικά, ως σύμβολο της υπεροχής και του αξιώματός της, εντυπωσιακό χάλκινο ταινιωτό διάδημα με επίστεψη μεγάλου ρόδακα, «εν είδει ήλιου» στο κέντρο του μετώπου.
Η Ταφή της Αρχόντισσας Το περίτεχνο διάδημα είναι κατασκευασμένο με την έκκρουστη τεχνική και φέρει τρέχουσα διακόσμηση αντωπών ζευγών εραλδικών λεόντων, αρσενικού και θηλυκού γένους, ζώων που κατεξοχήν συμβολίζουν τη βασιλική δύναμη και εξουσία.
Ωστόσο το διάδημα είχε τοποθετηθεί στην κεφαλή της νεκρής ανεστραμμένο με τους λέοντες σε ύπτια θέση και το κόσμημα πλοχμού στο κάτω άκρο του.
Στη σύγχρονη εποχή το στέμμα του βασιλιά φορεμένο ανεστραμμένο, συμβολίζει την παραίτηση ή την πτώση του μονάρχη, και σε κάθε περίπτωση σηματοδοτεί την απώλεια της εξουσίας και του αξιώματός του. Η ταφή της αρχόντισσας εντάσσεται χρονολογικά στο μεταβατικό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο των μέσων του 7ου αι. π. Χ., περίοδο κατά την οποία είχε κλονισθεί το πολίτευμα της πατροπαράδοτης κληρονομικής βασιλείας και η άνοδος των αρίστων ευγενών οδήγησε κατά την επόμενη περίοδο στην επικράτηση της ολιγαρχίας και του αριστοκρατικού πολιτεύματος.
Διάδημα Το αξίωμα, το κύρος και ο πλούτος της εν λόγω ταφής αποδεικνύεται από τα πολυάριθμα χάλκινα κτερίσματα. Εντυπωσιακό είναι το πλήθος των κτερισμάτων, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν οι δυο υπερμεγέθεις πόρπες βοιωτικού τύπου με εγχάρακτη γεωμετρική διακόσμηση αλόγων, το περιδέραιο με μεγάλο αγγειόσχημο περίαπτο, οι οστέινες, ελεφαντοστέινες χάνδρες, οι ψήφοι από ήλεκτρον (κεχριμπάρι), οι ελασμάτινοι ρόδακες, τα χάλκινα ενώτια, τα ψέλλια (βραχιόλια) και τα σπειροειδή δακτυλίδια που φορούσε σε όλες τις φάλαγγες των δακτύλων .
Στην ίδια συστάδα τάφων βρέθηκε ταφή ανήλικου κοριτσιού ηλικίας περίπου 4 ετών, στεφανωμένου με χάλκινο διάδημα με ένθετους ρόδακες . Η ταφή εντάσσεται χρονολογικά στην ίδια περίοδο των πρώιμων αρχαϊκών χρόνων και ήταν πλούσια κτερισμένη με παρόμοια κοσμήματα με αυτά της αρχόντισσας, γεγονός που ενδεχομένως υποδεικνύει την ύπαρξη συγγενικού δεσμού μεταξύ τους.
Το κρανίο με το διάδημα του ανήλικου κοριτσιού. Αξιόλογα ευρήματα έχουν αποδώσει και άλλοι τάφοι, όπως η γυναικεία ταφή των μέσων του 6ου αι. π. Χ., που ήταν κτερισμένη με μια κύλικα «Τύπου Σιάννων» με παράσταση πετεινών και μια τριφυλλόσχημη οινοχόη με διακόσμηση μυθικών πλασμάτων και του θεού Ερμή ως «ψυχοπομπού».
Η κύλικα με τους πετεινούς Χάλκινες ομφαλωτές φιάλες, μελανόμορφα και μελανόγραφα αγγεία που συνδέονται με το Κεραμεικό Εργαστήριο της Ακραιφίας συγκαταλέγονται ανάμεσα στα ευρήματα του νεκροταφείου.
Τριφυλλόσχημη οινοχόη
Πηγή: Protagon.gr
