Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σπάει η τιμή του φυσικού αερίου που ξεπέρασε τα 300 € και κινείται σε υπέρ δεκαπλάσια επίπεδα σε σχέση με πέρσι.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα στο ηλεκτρικό ρεύμα. Η τιμή χονδρικής σε αρκετές χώρες όπως: Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία έφτασε ή ξεπέρασε τα 700 ευρώ και έχει αγγίξει ακόμα και τα 900 ευρώ η MWh. Στην Ελλάδα διαμορφώθηκε τελευταία στο «χαμηλό» επίπεδο των 400 ευρώ.
Αποτέλεσμα αυτών, η κρατική επιδότηση στους καταναλωτές για το ρεύμα θα ανέλθει στη χώρα μας στα 1,9 δις ευρώ για το μήνα Σεπτέμβριο, ενώ στην Ευρώπη συνολικά έχουν διατεθεί 280 δις ευρώ.
Η μεγάλη επιβάρυνση στους κρατικούς προϋπολογισμούς, γίνεται όμως χωρίς να υπάρχει φως στον ορίζοντα.
Η σύντομη λήξη του πολέμου απομακρύνεται με σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, όπως η άνοδος στις τιμές της ενέργειας, ο υψηλός πληθωρισμός, η άνοδος των επιτοκίων και του κόστους δανεισμού, το υφεσιακό περιβάλλον, ο δύσκολος χειμώνας που είναι μπροστά μας.
Είναι φανερό ότι τα όρια για τις επιδοματικές πολιτικές στήριξης δεν είναι ανεξάντλητα. Πολύ περισσότερο σε ένα τέτοιο περιβάλλον.
Η χρήση τους για μεγάλο διάστημα, με διατήρηση ενός τεχνητού επιπέδου ισορροπίας ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση, μπορεί να έχει και τα αντίθετα αποτελέσματα: Η αναπόφευκτη στήριξη της δραστηριότητας και της ζήτησης σε υψηλά επίπεδα, μπορεί να προκαλέσει την ανάγκη για ακόμα περισσότερες επιδοματικές ενισχύσεις, που με τη σειρά τους θα ασκήσουν ακόμα μεγαλύτερη πίεση στις δημοσιονομικές αντοχές της χώρας.
Μπορούμε να φανταστούμε επίσης τη θετική πολλαπλασιαστική επίδραση μέσω της μόχλευσης που θα είχαν αυτά τα ποσά αν κατευθύνονταν σε μείωση των φόρων, επενδύσεις και παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας.
Σε αυτήν τη φάση όμως, τα μέτρα στήριξης και ειδικά για τους ασθενέστερους είναι αναγκαία, διαφορετικά θα είχαν επικρατήσει τα πλέον εφιαλτικά σενάρια.
Υπάρχουν και οι πολιτικές παρενέργειες που είναι ήδη εμφανείς στην Ευρώπη.
Στην Ιταλία η φωνή της λογικής του Ντράγκι μπήκε στο περιθώριο, όπως και η αντίστοιχη κομματική προσέγγιση υπό τον πρώην πρωθυπουργό Ρέντσι. Πάει σε πρόωρες εκλογές και κεφάλι έχουν πάρει οι πιο ακραίοι. Στη Γαλλία ο Μακρόν έχασε την πλειοψηφία στην εθνοσυνέλευση. Στη Γερμανία ο νέος καγκελάριος όπου πάει «τα ακούει», το κόμμα του υποχωρεί στις δημοσκοπήσεις και στην Αγγλία ο Μπ. Τζόνσον θα βρίσει διέξοδο πλέον στις παμπ του Λονδίνου.
Η Ευρώπη έχει κάνει διαχρονικά μεγάλα λάθη στο τομέα της ενέργειας. Τώρα και ενώ το μεγάλο γεωστρατηγικό παιχνίδι βρίσκεται σε εξέλιξη, χρειάζεται να δείξει μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, τόσο στην επάρκεια, όσο και στο επίπεδο των τιμών. Δεν αρκούν οι συστάσεις για θα τους θερμοστάτες, τα κλιματιστικά, τη συχνότητα των ντους, τις παρεμβάσεις στο δημόσιο φωτισμό.
Στην Ελλάδα, για να μαζευτούν όλοι αυτοί οι πόροι των επιδοτήσεων, «ματώνουν» οι φορολογούμενοι, η οικονομία και η κοινωνία, τα δημόσια οικονομικά, ενώ οι πάροχοι ρεύματος έχουν εξασφαλισμένα τα έσοδα και την κερδοφορία τους
Η χώρα χρειάζεται να διεκδικήσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για τους πολίτες. Και σε αυτό μπορεί να ενταχθεί η αποφασιστική στάση, για μια αλλαγή κατεύθυνσης, με παρεμβάσεις στο μηχανισμό διαμόρφωσης των τιμών, στο λεγόμενο χρηματιστήριο της ενέργειας και να εξεταστεί η λύση της επιβολής πλαφόν με στόχο, εξαιτίας της εκρηκτικής ανόδου, τη μείωση των τιμών σε βιώσιμα επίπεδα.
Η όποια δυνατότητα εξοικονόμησης και η έξυπνη διαχείριση είναι θεμιτές και έχουν τη σημασία τους. Οι έκτακτες συνθήκες όμως απαιτούν και «αντισυμβατικές», δραστικές αποφάσεις.
Γιατί το σημαντικότερο ως προτεραιότητα είναι να σταθεί όρθια η κοινωνία, τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και σε βάθος χρόνου. Να βγουν κερδισμένοι οι πολλοί, που σε τελική ανάλυση είναι και αυτοί που πληρώνουν το λογαριασμό.
- Οικονομολόγος, δημοτικός σύμβουλος δήμου Θηβαίων
