Άρματα μάχης στην Ουκρανία; Ναι ή όχι; Οι Υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ και υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι συζητούν την πιθανή παράδοση αρμάτων μάχης στο Κίεβο για να αντιμετωπίσει τη ρωσική επίθεση.
Η Ουκρανία προέτρεψε τη Γερμανία, την Τουρκία και άλλες χώρες να παραδώσουν τα κύρια άρματα μάχης Leopard στο Κίεβο. Σε κοινή δήλωση, τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών κάλεσαν «όλες τις χώρες εταίρους» να «αυξήσουν σημαντικά» τη συμβολή τους στην ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας.
Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Λόιντ Όστιν παροτρύνει τη Γερμανία να μεταφέρει άρματα μάχης Leopard στην Ουκρανία. «Η Γερμανία πρέπει να εγκρίνει τη μεταφορά προτού χώρες όπως η Πολωνία και η Φινλανδία πραγματοποιήσουν τις παραδόσεις», μετέδωσε το CNN, επικαλούμενο ανώτερο αμυντικό αξιωματούχο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το Βερολίνο λέει ότι θα δώσει άρματα στο Κίεβο μόνο αν προσφέρουν και οι Αμερικανοί. Αλλά, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι η παράδοση των αμερικανικών αρμάτων μάχης Abrams στην Ουκρανία δεν έχει νόημα αυτή τη στιγμή. «Δεν έχει νόημα να παρέχουμε στους Ουκρανούς αυτό το εργαλείο σε αυτό το σημείο», είπε η εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σαμπρίνα Σινγκ. Το άρμα μάχης Abrams απαιτεί διαφορετικό καύσιμο από το Leopard 2 ή το Challenger 2 και είναι πιο ακριβό στη συντήρηση, υποστήριξε. Μύλος!
Ποιες χώρες στέλνουν όπλα
Ηδη, Μεγάλη Βρετανία, Δανία και η Εσθονία συμφώνησαν για νέα στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.
Η Βρετανία, για παράδειγμα, θέλει να παραδώσει 600 πυραύλους Brimstone στην Ουκρανία. Το αντιαρματικό όπλο θα είναι «απίστευτα σημαντικό για να βοηθήσει την Ουκρανία να κυριαρχήσει στο πεδίο της μάχης», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας μετά από μια διάσκεψη χορηγών με αρκετούς από τους συναδέλφους του στην Τάπα της Εσθονίας. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, το Λονδίνο ανακοίνωσε την παράδοση βρετανικών αρμάτων μάχης Challenger 2 στην Ουκρανία.
Η Δανία ανακοίνωσε ότι θα παραδώσει 19 γαλλικής κατασκευής πυροβόλα Caesar στην Ουκρανία.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση της Εσθονίας ανακοίνωσε ότι θα παράσχει στην Ουκρανία το «μεγαλύτερο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας μέχρι σήμερα». Ο οπλισμός συνολικής αξίας περίπου 113 εκατ. ευρώ,περιλαμβάνει αντιαρματικά όπλα και πυρομαχικά. Το πακέτο θα αυξήσει τη στρατιωτική βοήθεια της Εσθονίας προς την Ουκρανία σε 370 εκατομμύρια ευρώ, «ή λίγο περισσότερο από το 1% του ΑΕΠ της Εσθονίας», ανέφερε.
Η Πολωνία αυξάνει την πίεση στη Γερμανία να συμφωνήσει στην παράδοση αρμάτων Leopard.
Κούρσα εξοπλισμών
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε την ισχυρότερη ανάπτυξη στο παγκόσμιο στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα των τελευταίων 20 ετών. Οι Σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ δεσμεύτηκαν να δαπανήσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα των χωρών τους έως το 2024. Το 2014, μόνο οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα συμμορφώθηκαν με αυτή τη συμφωνία. Μόνο η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες ξοδεύουν περισσότερα για την άμυνα μεταξύ των χωρών του ΝΑΤΟ.
Μέχρι το 2022 θα προστεθούν τα κράτη της Βαλτικής- Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία-καθώς και η Πολωνία, η Σλοβακία και η Κροατία. «Δεν θα μπορέσουν όλα τα μέλη της συμμαχίας να φτάσουν το 2%», λέει ο στρατιωτικός ειδικός Πάβελ Λούζιν. «Αλλά οι πιο σημαντικές χώρες είτε το έχουν ήδη κάνει είτε θα το κάνουν τα επόμενα χρόνια».
Η στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο έφτασε τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια (εξαιρουμένης της ανθρωπιστικής και οικονομικής βοήθειας, την οποία λαμβάνει η χώρα παράλληλα). Ο κύριος χορηγός είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες: το Πεντάγωνο στέλνει το 60% των κεφαλαίων που μεταφέρονται στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας.
Για την οικονομία των ΗΠΑ, ωστόσο, αυτές οι δαπάνες είναι πολύ λιγότερο σημαντικές από ό,τι για τις ευρωπαϊκές χώρες: για παράδειγμα, οι ΗΠΑ διέθεσαν το 3% του στρατιωτικού προϋπολογισμού και το 0,001% του ΑΕΠ για να στηρίξουν την Ουκρανία, ενώ η Εσθονία και η Λετονία διέθεσαν το 40% της εθνικής άμυνας.
Όλες οι γειτονικές χώρες της Ρωσίας – από τη Νορβηγία μέχρι τη Μογγολία – επεκτείνουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες. Η Φινλανδία και η Σουηδία εντάσσονται στο ΝΑΤΟ, η Λετονία επαναφέρει την υποχρεωτική στράτευση και η Γεωργία αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες για να αποτρέψει τις «επιθετικές δυνάμεις».
Ο στρατιωτικός προϋπολογισμός του πλανήτη αναμένεται να φτάσει σε ιστορικό υψηλό το 2023. Και δεν θα σταματήσει εκεί.
Ήδη από το 2021 και πριν τη ρωσική εισβολή, οι παγκόσμιες αμυντικές δαπάνες έχουν φθάσει τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια -έξι φορές περισσότερα από όσα δαπανούν οι κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), ο παγκόσμιος στρατιωτικός προϋπολογισμός έχει αυξηθεί κατά 9% σε πραγματικές τιμές μόνο τα τελευταία δέκα χρόνια.
Το ήμισυ των δαπανών το 2021 προήλθε από δύο μόνο χώρες, δηλαδή τις Ηνωμένες Πολιτείες με 800 δισεκατομμύρια δολάρια και την Κίνα με 265 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα επόμενα πέντε χρόνια, το Πεκίνο σχεδιάζει να αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες κατά 7 % κάθε χρόνο. Το ποσοστό αυτό είναι τουλάχιστον διπλάσιο από το ρυθμό ανάπτυξης της χρηματοδότησης του αμερικανικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος.
Άνευ προηγουμένου αμυντικές δαπάνες
Ο πόλεμος στην Ευρώπη οδήγησε σε άνευ προηγουμένου αμυντικές δαπάνες – ιδιαίτερα σε χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία. Τριάντα πέντε από τις 40 χώρες που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60% των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών αύξησαν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους το 2022. Τα επόμενα χρόνια, η παγκόσμια αμυντική βιομηχανία αναμένεται να σημειώσει νέα ρεκόρ: ο προϋπολογισμός του Πενταγώνου θα αυξηθεί κατά 10% το 2023 και οι αμυντικές δαπάνες στην Ευρώπη θα διπλασιαστούν κατά 1,5% μέχρι το 2026.
Αυτό αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε υψηλότερους φόρους ή χαμηλότερες δαπάνες σε άλλα κυβερνητικά προγράμματα: «Κάθε ευρώ που δαπανάται για την άμυνα είναι ένα ευρώ που δεν επενδύεται στην υγεία, τη στέγαση, τις συντάξεις και την εκπαίδευση», λέει η Αλεξάντρα Μαρκστάινερ, στρατιωτική εμπειρογνώμονας στο Peace Research Institute της Στοκχόλμης.
Το 2023, η ανάπτυξη του στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος θα επιταχυνθεί. Στην πρώτη γραμμή της προγραμματισμένης στρατιωτικής συσσώρευσης βρίσκεται η Πολωνία, της οποίας οι αμυντικές δαπάνες πρόκειται να τριπλασιαστούν σχεδόν από 13 δισεκατομμύρια δολάρια σε 31 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Η καλύτερη στρατηγική είναι να αποτρέψεις τον εχθρό με τη δύναμη του δικού σου στρατού και συνεργαζόμενος με άλλους», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι. Το 2023, τα κονδύλια για το Πολωνικό Υπουργείο Άμυνας θα υπερβούν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς της Ουκρανίας, της Τουρκίας και σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών χωρών μαζί.
Αύξηση ρεκόρ στην Τουρκία
Η Τουρκία είναι επίσης ο νέος «ηγέτης» στην κούρσα των εξοπλισμών. Πέρυσι, η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αύξησε τις δαπάνες για τον στρατό κατά 30% και σχεδιάζει να τις αυξήσει άλλο 50% το 2023. «Ως αποτέλεσμα των αυξανόμενων απειλών στον κόσμο και στη γειτονιά μας, αυξάνουμε τον αμυντικό μας προϋπολογισμό σε ένα αρκετά υψηλό επίπεδο των 469 δισεκατομμυρίων λιρών (25 δισεκατομμύρια δολάρια)», δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος τον Οκτώβριο του 2022.
«Η Κίνα και η Τουρκία εξοπλίστηκαν πριν από 20 χρόνια και τώρα έχουν ξεκινήσει έναν νέο γύρο επανεξοπλισμού για να στραφούν σε πιο σύγχρονα συστήματα», δήλωσε ο στρατιωτικός αναλυτής Πάβελ Λούζιν. «Η Κίνα μπορεί να ξοδέψει μεγάλα ποσά για αυτό, επειδή η χώρα έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια καλή βιομηχανία στη χώρα. Οι γείτονες αισθάνονται ότι απειλούνται και αρχίζουν επίσης να επενδύουν στην αμυντική βιομηχανία»
