Τρία θραύσματα από τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, τα οποία φυλάσσονταν από τον 19ο αιώνα στις συλλογές των Μουσείων του Βατικανού, ανήκουν πλέον και επισήμως στην Ελλάδα μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου της δωρεάς που πραγματοποιήθηκε σήμερα, στο Βατικανό, υπό την βαριά σκιά του πολύνεκρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη. Πρόκειται για την επισφράγιση της προφορικής συμφωνίας που υπήρξε, τον περασμένο Δεκέμβριο, ανάμεσα στον Πάπα Φραγκίσκο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο Β΄, με πρωτοβουλία του πρώτου, στέλνοντας ένα ηχηρό, παγκόσμιο μήνυμα υπέρ της επιστροφή των αρχαιολογικών αγαθών στους τόπους καταγωγής τους.
Η επισημοποίηση της σημαντικής αυτής συμφωνίας, η επρόκειτο αρχικά να γίνει στα τέλη Ιανουαρίου αλλά καθυστέρησε εξαιτίας του θανάτου του Πάπα Βενέδικτου. Τα τρία θραύσματα θα επιστρέψουν στην Ελλάδα μέσα στις επόμενες ημέρες και θα παρουσιαστούν, στις 24 Μαρτίου, σε ειδική εκδήλωση στο Μουσείο της Ακρόπολης, παρουσία εκπροσώπων του Βατικανού.
Την πράξη δωρεάς των τριών θραυσμάτων από τη βόρεια ζωφόρο, το δυτικό αέτωμα και τη νότια μετόπη του Παρθενώνα υπέγραψαν σήμερα ο Καρδινάλιος Fernando Vérgez Alzaga Πρόεδρος του Κυβερνείου του Κράτους της Πόλης του Βατικανού, ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου Β΄, πρωτοπρεσβύτερος Εμμανουήλ Παπαμικρούλης, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και η Διευθύντρια Μουσείων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Βατικανού καθ. Barbara Jatta.
Κατά τον χαιρετισμό της η Λίνα Μενδώνη στάθηκε στη περίοδο εθνικού πένθους με την οποία, δυστυχώς, συμπίπτει, η ολοκλήρωση αυτής της σημαντικής δωρεάς. «Βρισκόμαστε εδώ, με μικτά συναισθήματα, καθώς η τραγωδία στα Τέμπη και ο θάνατος τόσων νέων ανθρώπων δεν μας επιτρέπει να χαρούμε για την σημερινή τελετή της υπογραφής του πρωτοκόλλου της δωρεάς. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και να μνημονεύσω ιδιαίτερα ότι, από την πρώτη στιγμή, ο Πάπας Φραγκίσκος ενώνοντας την προσευχή του με όλους εμάς, για τις ψυχές των θυμάτων, μίλησε με θερμά λόγια συμπαράστασης και αγάπης προς τις οικογένειες τους, ώστε να βρουν τη δύναμη να ξεπεράσουν αυτό το μεγάλο πένθος» υπογράμμισε και πρόσθεσε: «Η μοναδικής σημασίας και σπουδαιότητος πνευματική και φιλάδελφος χειρονομία της Αυτού Αγιότητος του Πάπα Φραγκίσκου προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, δείχνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πώς μπορεί ο πολιτισμός να συμβάλει καθοριστικά στον διάλογο, στην ειρήνη, στην συμφιλίωση των κοινοτήτων. Επιτρέψτε μου, να επισημάνω πόσο καθοριστική ήταν η συμβολή και η πρεσβεία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, προκειμένου να φτάσουμε στη σημερινή μεγάλη και ιστορική μέρα για όλους μας.
Εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης και του ελληνικού λαού θα ήθελα να εκφράσω τις ευγνώμονες ευχαριστίες μας προς την Αυτού Αγιότητα τον Πάπα Φραγκίσκο, προς τον Καρδινάλιο κ. Fernando Vérgez Alzaga και τους συνεργάτες και ιδιαίτερα προς την διευθύντρια των Μουσείων του Βατικανού καθ. Barbara Jatta που προετοίμασαν την απόδοση στην Ελλάδα, στο Μουσείο της Ακρόπολης, των τριών θραυσμάτων του παρθενωνίου διακόσμου, μέσω του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου»
Από την πλευρά του ο Καρδινάλιος Fernando Vérgez Alzaga, πρόεδρος του Κυβερνείου του Κράτους της πόλης του Βατικανού, δήλωσε: «Αυτή η δωρεά είναι μια χειρονομία ειρήνης, σε αυτή την ιστορική στιγμή, η οποία σημαδεύτηκε, τόσο πολύ, από πολέμους. Αυτή η χειρονομία θέλει να χτίσει γέφυρες αδελφοσύνης και να δείξει στον κόσμο ότι υπάρχει πάντα ένας δρόμος για τον διάλογο και την ειρήνευση, όπως ελπίζουμε ότι μπορεί να συμβεί στη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία. Η πιο σημαντική αξία αυτής της πράξης είναι, να δούμε για άλλη μια φορά, πώς οι συλλογές τέχνης του Πάπα, γίνονται προνομιακό σημείο φιλίας μεταξύ λαών, θρησκειών, Εκκλησιών, ξεπερνώντας όλα τα εμπόδια».
Ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου, Πρωτοπρεσβύτερος π. Εμμανουήλ Παπαμικρούλης εξέφρασε την ελπίδα πως της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ότι αυτή η πρωτοβουλία του Πάπα, σήμερα στο Βατικανό, θα βρει και άλλους μιμητές για την επιστροφή των θραυσμάτων του Παρθενώνα. «Ο Πάπας έδειξε ότι αυτό είναι εφικτό και ρεαλιστικό. Συνέπεια αυτής της πολύ σημαντικής πρωτοβουλίας, που την καθιστά πραγματικά ένα ιστορικό γεγονός, είναι ότι επιστρέφουν σε αυτό το μοναδικό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αναπόσπαστα μέρη του, θεραπεύοντας, έστω και μερικώς, πληγές και τραύματα από πρακτικές που ανήκουν σε ένα μακρινό παρελθόν. Πολλά ακόμη μένουν να γίνουν» δήλωσε χαρακτηριστικά.