Σκαραβαίος, κατσαριδάκι, χελώνα, σκαθάρι… Το αυτοκίνητο της Volkswagen με τα διάφορα παρατσούκλια είναι ένα από τα πιο ιδιαίτερα οχήματα με φανατικούς οπαδούς που τα δίνουν… όλα για να κάνουν δικό τους ένα «κατσαριδάκι».
Ο περίφημος «Σκαραβαίος» της Volkswagen κατασκευάστηκε για πρώτη φορά στα μέσα της δεκαετίας του 1930 και από τότε μέχρι το 2002 ήταν το αυτοκίνητο με τις περισσότερες πωλήσεις στον κόσμο.
Στις 15 Φεβρουαρίου 1936, ο Αδόλφος Χίτλερ ανακοινώνει την κατασκευή του Volkswagen Beetle ή αλλιώς του «Αυτοκινήτου του Λαού».
Και θα γίνει πραγματικά το αυτοκίνητο του λαού, αφού ο Σκαραβαίος θα είναι, το 1972, το πρώτο αυτοκίνητο στον κόσμο, καταρρίπτοντας το ρεκόρ παραγωγής που κατείχε έως τότε το Model-T του Χένρι Φορντ.
Το «αυτοκίνητο του λαού» που εμπνεύστηκε προπολεμικά ο Αδόλφος Χίτλερ και γέννησε η ιδιοφυΐα του Φερντινάντ Πόρσε είναι αναμφισβήτητα το πιο αναγνωρίσιμο αλλά και το πιο αγαπημένο «αυτοκινητάκι» στον κόσμο.
Χάρη στο φιλικό στυλ του Αυστριακού σχεδιαστή Έρβιν Κομέντα και στη πρωτοποριακή μηχανική του Φερντινάντ Πόρσε, ο Σκαραβαίος πούλησε όσο κανένα αυτοκίνητο στον πλανήτη.
Η ποιότητα μαζί με την προσιτή τιμή, την αξιοπιστία, την οικονομία και την ξεχωριστή του εμφάνιση εξασφάλισαν την επιτυχία του.
Η ιστορία του θρυλικού Σκαραβαίου
Η ιστορία του Σκαραβαίου – με την καμπύλη οροφή, την αερόψυκτη μηχανή στο πίσω μέρος και το άνετο σαλόνι – ταυτίζεται με αυτή της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen και αρχίζει κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1930, στη Ναζιστική Γερμανία.
Η ιδέα για τη δημιουργία του ανήκει στον Αδόλφο Χίτλερ, ο οποίος οραματίστηκε ένα φθηνό αυτοκίνητο, που θα μπορούσε να το αποκτήσει σχεδόν ο καθένας με τις οικονομίες του, ένα αυτοκίνητο για τον λαό.
Στις 22 Ιουνίου 1934 η German Automobilistic Industry National Association υπέγραψε συμβόλαιο με τον σχεδιαστή αυτοκινήτων Φέρντιναντ Πόρσε.
Σχεδόν 1,5 χρόνο μετά, στις 15 Φεβρουαρίου 1936, ο Χίτλερ ανακοίνωσε επισήμως την κατασκευή του Σκαραβαίου και ο Πόρσε παρουσίασε τα σχέδιά του, που ήταν βασισμένα κατά πολύ στα προηγμένης τεχνολογίας Tatra.
Φωτογραφία Αρχείου ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ωστόσο, η τσεχική εταιρεία αυτοκινήτων, Tatra, κατηγόρησε τον Πόρσε ότι σχεδιάζοντας τον σκαραβαίο «αντέγραψε» το μοντέλο V570 της εταιρείας. Το είχε σχεδιάσει ο Χανς Λεντβίνκα, ένας Αυστριακός συνάδελφος του Πόρσε.
Η Tatra έκανε μήνυση εναντίον των Γερμανών αντιγραφέων, αλλά το θέμα λύθηκε εξωδικαστικά με ένα αρκετά σημαντικό ποσό. Οι ναζί εισέβαλαν στην Τσεχοσλοβακία και κατέλαβαν το εργοστάσιο. Η Volkswagen κατακτούσε τον κόσμο.
Ο πρώτος Σκαραβαίος κατασκευάστηκε την ίδια χρονιά στη Στουτγάρδη και είχε την ίδια μορφή με την οποία τον γνωρίζουμε και σήμερα. Παρότι σχεδιάστηκε ως το «λαϊκό αυτοκίνητο», το θρυλικό κατσαριδάκι διέψευσε κάθε πρόβλεψη. Έγινε διαχρονικό, κυρίως μετά τη δεκαετία του ’60, οπότε «υιοθετήθηκε» από τους χίπις.
Επίσης, έγινε συνώνυμο με το γερμανικό θαύμα, την οικονομική ανάκαμψη της Γερμανίας μετά την καταστροφή της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στις 21 Ιουλίου του 2003 βγήκε από τη γραμμή παραγωγής του εργοστασίου στο Μεξικό ο τελευταίος κλασσικός Σκαραβαίος, ο οποίος τοποθετήθηκε στο μουσείο της εταιρίας στο Βόλφσμπαργκ της Γερμανίας.
Μέχρι τότε είχαν πωληθεί περισσότερα από 21,5 εκατομμύρια μοντέλα.
«Σ’ ευχαριστούμε, Σκαραβαίε», έγραφαν στα μπλουζάκι τους οι εργαζόμενοι που συναρμολόγησαν το τελευταίο όχημα της Final Edition, σε χρώμα μπλε ελεκτρίκ, μέσα σε επτά ώρες.
Οι φανατικοί φίλοι του «Σκαραβαίου» παραμένουν πολλοί και κάθε χρόνο στις 22 Ιουνίου γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Σκαραβαίου.
Η συνάντηση Χίτλερ – Πόρσε και το θρυλικό όχημα
Ο Χίτλερ λίγο μετά την άνοδό του στην εξουσία, τον Ιανουάριο του 1933, είχε ήδη επινοήσει την ιδέα της κατασκευής ενός τεράστιου δικτύου αυτοκινητοδρόμων, που τελικά όντως κατασκευάστηκε και ονομάστηκε Autobahn.
Γνώριζε όμως ότι η συντριπτική πλειοψηφία του γερμανικού πληθυσμού δεν είχε κανένα αυτοκίνητο. Μόλις ο ένας στους 50 Γερμανούς είχε στην κατοχή του αυτοκίνητο.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία περιοριζόταν κυρίως σε λίγα πολυτελή μοντέλα και ελάχιστοι Γερμανοί μπορούσαν να αποκτήσουν κάτι περισσότερο από μία μοτοσικλέτα.
Οι απέραντοι αυτοκινητόδρομοι κινδύνευαν να πάνε στράφι. Έπρεπε να υπάρχουν και αυτοκίνητα που θα κυκλοφορούν σε αυτούς.
Το εγχείρημα ονομάστηκε Volkswagen, που σημαίνει «αυτοκίνητο του λαού». Ο ίδιος ο Χίτλερ συναντήθηκε με τον Πόρσε στο ξενοδοχείο Κάιζερχοφ στο Βερολίνο και του εξήγησε τι ακριβώς ήθελε να κατασκευάσει.
Του ζήτησε ένα αυτοκίνητο, μικρομεσαίων διαστάσεων, ανθεκτικό στα δύσκολα, με αξιόπιστο αερόψυκτο κινητήρα, χαμηλή κατανάλωση που να μην υπερβαίνει τα 7 λίτρα στα 100 χιλιόμετρα, και εύκολη συντήρηση και μηχανική επισκευή, όταν θα χρειαζόταν.
Του έδωσε επίσης μια τελευταία οδηγία. Το αυτοκίνητο που θα κατασκεύαζε να μπορεί να μεταφέρει 4 ενήλικες ή 2 ενήλικες και 3 παιδιά με ταχύτητα 100 χιλιομέτρων την ώρα.
Του κατέστησε σαφές ότι ήθελε η μέγιστη τιμή πώλησης να είναι τα 990 μάρκα, ποσό με το οποίο τότε μπορούσε κάποιος να αγοράσει μια μοτοσικλέτα (σ.σ. 4.000 ευρώ σήμερα). Το 1939 ο μέσος γερμανικός μισθός, όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το μοντέλο, ήταν 200 με 300 μάρκα.
Ο Έρβιν Κομέντα σχεδίασε ένα καμπυλωτό και ιδιαίτερα αεροδυναμικό αμάξωμα, που αν και ήταν πολύ μαζεμένο, μπορούσε να μεταφέρει 4 ενήλικα άτομα με άνεση.
Ο βασικός σχεδιασμός του διατηρήθηκε σε όλες τις μεταγενέστερες εκδοχές μεγαλύτερου κυβισμού.
Μάλιστα ο Πόρσε και η ομάδα του, παρά τη δυνατότητα των φθηνότερων εναλλακτικών επιλογών, επέλεξαν τα ακριβότερα ανταλλακτικά στην αερόψυξη, για την καλύτερη απόδοση του κινητήρα στις υψηλές στροφές.
Επίσης, εφάρμοσαν και καινοτομίες στο σασί, στον κινητήρα και στο κιβώτιο ταχυτήτων, ανεξάρτητα από το κόστος.
Οι πρώτες δοκιμές
Μέσα σε λίγους μήνες, κατασκευάστηκαν 30 αντίτυπα προ-παραγωγής, γνωστά ως W30. Τα 30 αυτά αντίτυπα είχαν σχεδόν πανομοιότυπη εμφάνιση με το μετέπειτα Σκαθάρι, εκτός από τους κάπως πιο προεξέχοντες ακόμα μπροστινούς προβολείς.
Στα πλαίσια των δοκιμών του νέου μοντέλου, τα 30 αυτά W30 διάνυσαν συνολικά 2.900.000 χιλιόμετρα υπό όλες τις πιθανές συνθήκες: χιόνι, βροχή, σε χώμα, σε άσφαλτο, σε πάγο, σε πέτρες, σε χορτάρι, με υψηλές ταχύτητες, με χαμηλές ταχύτητες.
Και τελικά το ναζιστικό καθεστώς άναψε το πράσινο φως για μαζική παραγωγή.
Η τελική εμφάνιση του αυτοκινήτου διαμορφώθηκε το 1938, όταν και ενσωματώθηκαν εντελώς οι μπροστινοί προβολείς στο σασί και μάλιστα ήταν ένα από τα πρώτα μοντέλα διεθνώς που υιοθέτησαν αυτή την ενσωμάτωση.
Την ίδια χρονιά για την μελλοντική μαζική παραγωγή του Volkswagen, ιδρύθηκε η εταιρεία Gesellschaft zur Vorbereitung des Volkswagen, η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Volkswagen-Werke GmbH. Τότε ξεκίνησε να κτίζεται το μεγαλύτερο εργοστάσιο αυτοκινητοβιομηχανίας της εποχής.
Στην πραγματικότητα θεμελιώθηκε μία ολόκληρη πόλη, αφού μαζί με το εργοστάσιο χτίστηκαν και ολόκληροι οικισμοί εργατικών κατοικιών μαζί με βοηθητικές εγκαταστάσεις. Η πόλη αυτή ιδρύθηκε την 1η Ιουλίου 1938, υπό την ονομασία «Πόλη των αυτοκινήτων KdF» (Stadt des KdF-Wagens).
Το 1945, μετά τη λήξη του πολέμου, μετονομάστηκε σε Βόλφσμπουργκ και παραμένει μέχρι σήμερα η έδρα της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen.
Στις 26 Μαΐου 1938, ο Αδόλφος Χίτλερ, στον λόγο που εκφώνησε, έδωσε στο μοντέλο το προπαγανδιστικό όνομα KdF-Wagen, δηλαδή Αυτοκίνητο «Ισχύς μέσω χαράς».
Η «Ισχύς μέσω χαράς», ήταν η επίσημη Ναζιστική οργάνωση για την παροχή ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων στο ευρύ κοινό. Το σχέδιο του Χίτλερ προέβλεπε, μέσω της Ναζιστικής αυτής οργάνωσης, κάθε πολίτης του Γ΄ Ράιχ να αποκτήσει ένα KdF αυτοκίνητο, με την παρακράτηση κάθε μήνα, πέντε μάρκων από τον μισθό του.
Σε λίγους μήνες όμως ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και το εργοστάσιο που κατασκεύαζε τα «σκαθάρια» μετατράπηκε σε εργοστάσιο παραγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το επιβατικό Volkswagen.
Η παραγωγή του εργοστασίου μετατράπηκε σε άκρως πολεμική, κατασκευάζοντας τα πολεμικά οχήματα, μαζί και το Volkswagen Type 82E, το οποίο ουσιαστικά ήταν η στρατιωτική εκδοχή του Σκαθαριού.
Από τον Σεπτέμβριο του 1939 έως το 1945 κατασκευάστηκαν 620 αυτοκίνητα για πολιτική χρήση, αλλά τα περισσότερα ήταν για τους προνομιούχους της ναζιστικής ελίτ.
Οι υποσχέσεις του Χίτλερ για ένα αυτοκίνητο για όλους που θα κοστίζει 990 μάρκα αποδείχτηκαν ψέμα. Η επίσημη κοστολόγηση με 990 γερμανικά μάρκα δεν κάλυπτε τα έξοδα παραγωγής και η τιμή πώλησης το 1946, όταν πραγματικά έγινε διαθέσιμο στο ευρύ κοινό, ξεκίνησε στα 5.000 μάρκα.
Ελάχιστα αυτοκίνητα έκτοτε ανταποκρίθηκαν πραγματικά στο όνομά τους όπως ο Σκαραβαίος.
Το στρογγυλό σουλούπι του είναι χαρακτηριστικό και το αναγνωρίζουν ακόμη και μικρά παιδιά.
