Αυτόφωρο αδίκημα η μη έγκαιρη καταβολή του. Πού και πώς θα καταγγείλετε ανώνυμα τους παραβατικούς εργοδότες. Αναλυτικά παραδείγματα υπολογισμού
Εντός του επόμενου 10ημέρου πρέπει να καταβληθεί το δώρο Χριστουγέννων σε περισσότερους από δυο εκατομμύρια μισθωτούς που απασχολήθηκαν και απασχολούνται το 2019 με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης.
Το επίδομα πρέπει να καταβληθεί σύμφωνα με τον νόμο μέχρι την 21η Δεκεμβρίου και αφορά το χρονικό διάστημα από 01/05-31/12 κάθε έτους. Ο εργοδότης δικαιούται να παρακρατήσει το τμήμα του επιδόματος Χριστουγέννων που αναλογεί στο 10ήμερο από την 21 Δεκεμβρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου και να καταβάλει το παρακρατηθέν ποσό –μόνο όμως για το εν λόγω 10ήμερο– την 31η Δεκεμβρίου.
Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται το Δώρο να καταβληθεί σε είδος αλλά μόνο σε χρήμα. Η μη καταβολή του εμπρόθεσμα συνεπάγεται διαδικασία αυτοφώρου. Ο εργοδότης τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή κατόπιν μηνύσεως των ενδιαφερομένων ή των οργάνων του υπουργείου Εργασίας (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) ή της Αστυνομικής Αρχής ή της επαγγελματικής οργάνωσης των εργαζομένων.
«Περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό του δώρου είναι το 8μηνο που ξεκινά την 1η Μαίου και ολοκληρώνεται την 31η Δεκεμβρίου. Εφόσον ο μισθωτός έχει εργαστεί ολόκληρο το χρονικό διάστημα από 1/5 έως 31/12 δικαιούνται ολόκληρο το δώρο Χριστουγέννων που ισούται με ένα ολόκληρο μικτό μισθό (για τους αμειβόμενους με μισθό) ή 25 ημερομίσθια (για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο), με προσαύξηση συντελεστή αδείας 0,04166. Το δώρο υπόκειται σε παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών και φόρου», δηλώνει ο δικηγόρος εργατολόγος, Γιάννης Καρούζος.
Οι μισθωτοί που προσλήφθηκαν μετά την 1η Μαΐου ή απολύθηκαν –παραιτήθηκαν– έληξε η σύμβασή τους πριν την 31η Δεκεμβρίου δικαιούνται να λάβουν τμήμα δώρου ανάλογο με τη χρονική διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης. Σ αυτή τη περίπτωση το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται ως :
2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2ημερομίσθια ανάλογα με το πώς αμείβονται για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19ημέρων δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου.
Δεν προσμετρώνται οι ημέρες αδικαιολόγητης απουσίας, μεταξύ των οποίων και της απεργίας, καθώς και οι ημέρες αδείας άνευ αποδοχών, στρατεύσεως, γονικής αδείας, συνδικαλιστικής αδείας, ούτε το διάστημα της 6μηνης ειδικής αδείας που χορηγείται μετά από την άδεια λοχείας καθώς και οι ημέρες ασθένειας για τις οποίες καταβλήθηκε επίδομα ασθένειας. Αντιθέτως, προσμετρούνται οι ημέρες δικαιολογημένης απουσίας, όπως είναι ο χρόνος αποχής των γυναικών προ και μετά τον τοκετό και το επί πλέον διάστημα που χορηγείται ως άδεια όταν ο τοκετός πραγματοποιήθηκε αργότερα από το χρονικό σημείο που είχε πιθανολογηθεί
Για παράδειγμα :
- Εστω μισθωτός που προσελήφθη την 1η Ιουλίου 2019 και εργάζεται μέχρι σήμερα με μικτό μισθό 1.200 ευρώ. Δικαιούται αναλογία δώρου Χριστουγέννων για 183 ημερολογιακές ημέρες καθώς δεν έχει εργαστεί το πλήρες 8μηνο που ισχύει ως προυπόθεση για πλήρες δώρο. Θα πρέπει να λάβει 963,16€ με την προσαύξηση του επιδόματος αδείας.
- Εστω μισθωτός που προσελήφθη την 1η Ιουνίου 2019 και εργάζεται μέχρι σήμερα με μικτό μισθό 950 ευρώ. Δικαιούται αναλογία δώρου Χριστουγέννων για 213 ημερολογιακές ημέρες καθώς δεν έχει εργαστεί το πλήρες 8μηνο που ισχύει ως προυπόθεση για πλήρες δώρο. Θα πρέπει να λάβει 887,50€ με την προσαύξηση του επιδόματος αδείας.
- Εστω μισθωτός που προσελήφθη την 1η Οκτωβρίου 2019 και εργάζεται μέχρι σήμερα με μικτό μισθό 1.000 ευρώ. Δικαιούται αναλογία δώρου Χριστουγέννων για 91 ημερολογιακές ημέρες καθώς δεν έχει εργαστεί το πλήρες 8μηνο που ισχύει ως προυπόθεση για πλήρες δώρο. Θα πρέπει να λάβει 399,12€ με την προσαύξηση του επιδόματος αδείας.
- Εστω μισθωτός που προσελήφθη την 1η Σεπτεμβρίου 2019 και εργάζεται μέχρι σήμερα με μικτό μισθό 650 ευρώ. Δικαιούται αναλογία δώρου Χριστουγέννων για 121 ημερολογιακές ημέρες καθώς δεν έχει εργαστεί το πλήρες 8μηνο που ισχύει ως προυπόθεση για πλήρες δώρο. Θα πρέπει να λάβει 344,96€ με την προσαύξηση του επιδόματος αδείας.
- Εστω μισθωτός που προσελήφθη την 1η Μαίου 2019 και εργάστηκε μέχρι 31/10/2019 με μικτό μισθό 650 ευρώ. Δικαιούται αναλογία δώρου Χριστουγέννων για 183 ημερολογιακές ημέρες καθώς δεν έχει εργαστεί το πλήρες 8μηνο που ισχύει ως προυπόθεση για πλήρες δώρο. Θα πρέπει να λάβει 521,71€ με την προσαύξηση του επιδόματος αδείας.
- Εστω μισθωτός που προσελήφθη την 1η Μαίου 2019 και εργάστηκε μέχρι 31/10/2019 με μικτό μισθό 1.200 ευρώ. Δικαιούται αναλογία δώρου Χριστουγέννων για 183 ημερολογιακές ημέρες καθώς δεν έχει εργαστεί το πλήρες 8μηνο που ισχύει ως προυπόθεση για πλήρες δώρο. Θα πρέπει να λάβει 963,16€ με την προσαύξηση του επιδόματος αδείας.
Βάση υπολογισμού
Βάση υπολογισμού του δώρου είναι οι καταβαλλόμενες αποδοχές κατά τη 10η Δεκεμβρίου. Αν ο μισθωτός έχει χάσει τη θέση του ή έχει αποχωρήσει οικειοθελώς πριν από τις 10 Δεκεμβρίου, τότε το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.
Στην εξίσωση υπολογισμού μπαίνει το σύνολο των τακτικών αποδοχών, δηλαδή ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη, περιοδικά, κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.
Για παράδειγμα, στις τακτικές αποδοχές των μισθωτών βάσει των οποίων υπολογίζεται το δώρο Χριστουγέννων συμπεριλαμβάνεται και το επίδομα αδείας. Συνεπώς το δώρο θα πρέπει να υπολογισθεί προσαυξημένο με την αναλογία του συντελεστή επιδόματος αδείας που είναι 0,041666. Έτσι εργαζόμενος με δώρο Χριστουγέννων 900 ευρώ, με την προσαύξηση του συντελεστή αδείας θα πρέπει να πάρει 938 ευρώ.
Συνυπολογίζονται επίσης:
- η αμοιβή για εργασία την Κυριακή και σε εξαιρέσιμες γιορτές ή σε νυκτερινές ώρες, εφ’ όσον η απασχόληση είναι τακτική και μόνιμη,
- τυχόν πρόσθετη αμοιβή που δίνεται από τον εργοδότη οικειοθελώς για μεγαλύτερη παραγωγική απόδοση (πριμ), όταν επαναλαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε τακτά χρονικά διαστήματα,
- η αμοιβή της νόμιμης υπερωρίας εφόσον παρέχεται τακτικά.
- η αμοιβή της υπερεργασίας, εφόσον η εργασία αυτή πραγματοποιείται τακτικά
- η αμοιβή από προμήθειες
- το επίδομα ισολογισμού εφόσον καταβάλλεται τακτικά κάθε χρόνο.
Αντίθετα, δεν συμπεριλαμβάνεται στις τακτικές αποδοχές το πριμ παραγωγικότητας το οποίο χορηγείται με την προϋπόθεση της επίτευξης ορισμένου σκοπού και με την επιφύλαξη της περικοπής του οποτεδήποτε.
Μερική και εκ περιτροπής
Στην περίπτωση της μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης το δώρο υπολογίζεται ως εξής :
Ο εργαζόμενος που απασχολείται καθημερινά με σταθερό μειωμένο ωράριο (μερική απασχόληση) θα λάβει ως Δώρο Χριστουγέννων ποσό που θα υπολογιστεί όπως υπολογίζεται και το δώρο του πλήρως απασχολούμενου, βάσει όμως των μειωμένων – αναλόγως προς τον χρόνο απασχόλησης του – αποδοχών για το χρονικό διάστημα από 01/05 έως 31/12.
Ο εργαζόμενος με πλήρες ημερήσιο ωράριο, αλλά λιγότερες ημέρες εργασίας την εβδομάδα (εκ περιτροπής), θα λάβει ως Δώρο Χριστουγέννων ένα ημερομίσθιο για κάθε οκτώ πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια και μισό του ημερομισθίου για κάθε οκτώ μη πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια, με την προϋπόθεση γραπτής συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου ότι θα λαμβάνει αμοιβή μισό ημερομίσθιο για τις ημέρες που δεν θα παρέχει εργασία λόγω του συστήματος.
Ο εργαζόμενος με μειωμένο ωράριο εργασίας και με μειωμένες ημέρες εργασίας την εβδομάδα θα λάβει ως Δώρο Χριστουγέννων ένα ημερομίσθιο για κάθε οκτώ πραγματοποιηθέντα. Το ημερομίσθιο σε αυτή την περίπτωση είναι μειωμένο ανάλογα με τις ώρες εργασίας κάθε ημέρα και σε περίπτωση που οι ώρες ανά ημέρα είναι διαφορετικές, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος αυτών.
Καταγγελίες
Το Δώρο Χριστουγέννων και η καταβολή του εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος απορρέει από την ισχύουσα νομοθεσία και σε καμία περίπτωση δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια εκάστου εργοδότη. Επειδή έχουν παρουσιαστεί διάφορα φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας με επαυξημένη εφευρετικότητα ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα και την ευκαιρία να καταγγείλει ανώνυμα τέτοια περιστατικά. Στο παρελθόν έχει καταγραφεί για παράδειγμα η πρακτική να καταβάλλει νομιμοφανώς ο εργοδότης το δώρο και ακολούθως να εξαναγκάζει τον μισθωτό να πραγματοποιήσει ανάληψη του ποσού από το ΑΤΜ ώστε να το επιστρέψει στον εργοδότη σε μετρητά στο χέρι…
Στην ιστοσελίδα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (www.sepenet.gr) λειτουργεί ηλεκτρονική υπηρεσία ανώνυμης καταγγελίας. Ο εργαζόμενος μπορεί εκεί να συμπληρώσει ηλεκτρονικά την αντίστοιχη φόρμα χωρίς να δώσει τα στοιχεία του και να καταγγείλει το περιστατικό ώστε να προκαλέσει έλεγχο του ΣΕΠΕ. Καταγγελίες επίσης μπορούν να γίνουν στην τηλεφωνική γραμμή 15512, από τις 9:00 έως τις 15:00. Στην τηλεφωνική γραμμή υποβάλλονται καταγγελίες επώνυμες ή ανώνυμες.
Καταγγελίες μπορούν να γίνουν και στα πρωτοβάθμια σωματεία, τα Εργατικά Κέντρα και τα συνδικαλιστικά όργανα της περιοχής.
