Σε σημαντικά θέματα, προσωπικά ή εθνικά, τις περισσότερες φορές καλούμαστε να διαχειριστούμε κάποια ήττα.
Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες, πρέπει να διαχειριστούμε μία νίκη, ειδικά όταν πρόκειται για θέμα μεγάλης σημασίας.
Η περίπτωση της δικαστικής διεκδίκησης των αποζημιώσεων, για τους νεκρούς και τους επιζήσαντες της τραγικής Σφαγής του Διστόμου, ενός από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας, είναι μία από αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις που απαιτείται συνετής και οργανωμένη διαχείριση της νίκης.
Η αγωγή Σταμούλη, που ασκήθηκε τον Νοέμβριο του 1995 ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, σήμερα, 25 ολόκληρα χρόνια μετά, έχει οδηγήσει σε συγκλονιστικές αλλαγές, τόσο αναφορικά με την ερμηνεία βασικών κανόνων του ανθρωπιστικού δικαίου όσο και κυρίως στο πεδίο των ελληνογερμανικών σχέσεων.
Η συγκεκριμένη δικαστική διεκδίκηση και τα αποτελέσματα που αυτή επέφερε, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, προίκισε την ελληνική πλευρά με επιχειρήματα και θέσεις, η ορθή χρήση των οποίων μπορεί να οδηγήσει επιτέλους στη λύση του προβλήματος, που τόσα χρόνια ταλαιπωρεί τις ελληνογερμανικές σχέσεις. Ας θυμηθούμε μερικά από τα θολά σημεία που ξεκαθαρίστηκαν, χάρη στη δικαστική επιτυχία του Διστόμου:
«Τα αντίποινα σε βάρος των αμάχων είναι έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας»,
«Εγκλήματα εναντίον αμάχων πρέπει να δικάζονται από τα Δικαστήρια του τόπου όπου έλαβε χώρα το συμβάν και δεν σύρονται ενώπιον των Δικαστηρίων του κράτους-θύτη»,
«Η Γερμανία ουδέποτε κατέβαλε επανορθώσεις ή αποζημιώσεις στην Ελλάδα για τα εγκλήματα αυτά»,
«Κανένας Πρωθυπουργός δεν παραιτήθηκε ρητά των ελληνικών απαιτήσεων»,
«Η Γερμανία, τα τελευταία χρόνια, σιγοψιθυρίζει την αναγνώριση που ακόμη οφείλει στην Ελλάδα»,
«Η Έμπρακτη Συγγνώμη οφείλεται ακόμη στις δεκάδες κατεστραμμένες ελληνικές πόλεις και τα χιλιάδες ανθρώπινα θύματα»
Όμως, η προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος των πολεμικών επανορθώσεων συνολικά αλλά και του τί ακριβώς οφείλει η Γερμανία προς την Ελλάδα εξ αυτού του λόγου, δεν μπορεί και δεν πρέπει να συμπαρασύρει στο τέλμα την υπόθεση του Διστόμου.
Μετά τον θάνατο του Γιάννη Σταμούλη, η φαεινή του ιδέα έχασε την πνοή του συνολικού σχεδιασμού. Η άξια πρωτοβουλία της προσφυγής στη Χάγη, που πιστώνεται πολιτικά στον Χάρη Καστανίδη και την Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου και οι πρωτότυποι, στο δρόμο που είχε χαράξει ο εμπνευστής Σταμούλης, δικονομικοί χειρισμοί του Δικηγόρου στην Ιταλία J. Lau, δεν θα παράξουν κανένα αποτέλεσμα όσο παραμένουν θραύσματα μιας μεγάλης εικόνας, που πρέπει να ανασυντεθεί.
Στο ίδιο το Δίστομο πλέον, όσοι από τους αρχικούς διεκδικητές ζουν ακόμη, έχουν χάσει την πίστη τους και τον ενθουσιασμό τους, οι δε συνεχιστές τους στερούνται της απαραίτητης πληροφόρησης. Το μικρό Δίστομο νίκησε τον γερμανικό γίγαντα, αλλά βρίσκεται σε αδυναμία να διαχειριστεί τη νίκη του.
Οσοι διεκδικούν δικαιώματα κυριότητας στην “πνευματική ιδιοκτησία Γ. Σταμούλη”, υποσχόμενοι ότι θα συνεχίσουν να γράφουν ιστορία, να το πράξουν επιτέλους! Το αντίθετο σημαίνει είτε ότι δεν μπορούν, είτε ότι δεν θέλουν… Ας διαχειρισούμε επιτέλους σωστά τη νίκη μας!
*Δικηγόρος-Διαμεσολαβήτρια-Διαχειρίστρια του Αρχείου Ι. Ε. Σταμούλη
