Οι νυφικές και γιορτινές φορεσιές είναι κατά κανόνα καταστόλιστες με κεντήματα και κοσμήματα. Τα κεντήματα, έργα συνήθως ανωνύμων γυναικών, ξεχωρίζουν για την χρωματική τους ποικιλία και αρμονία και τον πλούτο των διακοσμητικών τους θεμάτων.
Τα ποικιλόμορφα κοσμήματα της φορεσιάς, σφυρήλατα, χυτά, εγχάρακτα, διάτρητα ή κοκκιδωτά, με σμάλτο ή σαβάτι, καλύπτονται με διάκοσμο που επιβίωνε από γενιά σε γενιά.
Η έκθεση «Ξόμπλια, Πλουμίδια και στολίσματα» με έργα εμπνευσμένα από την ενδυματολογική συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου παρουσιάζεται από την Τρίτη 18 Δεκεμβρίου στις 19.30 στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο σε επιμέλεια της Ιρις Κρητικού.
«Ξόμπλια» στις αίθουσες της Λαογραφικής συλλογής με τις σπάνιες και ανεκτίμητες Φορεσιές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου και με τη συμμετοχή του ανθού των Ελλήνων δημιουργών που αντλούν έμπνευση από τη διαχρονία του παραδοσιακού ελληνικού ενδύματος, των οργανικών υλικών του και των μονάκριβων συνοδευτικών κοσμημάτων του, είναι, ελπίζουμε, ένα κερδισμένο στοίχημα και μια μικρή γιορτή της ιστορίας και της καταγεγραμμένης μνήμης, της αισθητικής και των αισθήσεων.
Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στα 140 σχεδόν χρόνια της δράσης του έχει συλλέξει μεγάλο αριθμό έργων της παραδοσιακής τέχνης, χειροποίητα καλλιτεχνήματα αντιπροσωπευτικά της εποχής τους (18ος- 19.ος αι.) και της συλλογικής νεοελληνικής ψυχής.
Threads Of Patience Ειρήνη Γκόνου, Κλεοπάτρα Τσαλή Habit, 2018 Υφάσματα, 1,90×0,70 εκ.
Στη μόνιμη έκθεσή του στην Αθήνα, αλλά και στην Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, του παραρτήματός του στην Ύδρα όπου και θα παρουσιαστεί η έκθεση από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο του 2019, παρουσιάζονται ορισμένα από αυτά, με κυρίαρχες τις παραδοσιακές φορεσιές από όλες τις περιοχές του Ελληνισμού.
Μαρία Διακοδημητρίου Γιορντάνι, 2018 Χαρτί, ακρυλικά, δερμάτινα κορδόνια, 30×30 εκ.
Τα πλουμίδια ξόρκιζαν το κακό
Κοσμήματα και κεντήματα που κάλυπταν ολόκληρο το σώμα επιτελούσαν μεταξύ άλλων κι έναν ουσιαστικό σκοπό, απόρροια αρχέγονων φόβων και ανάγκης∙ ήταν οι ευχές που συνόδευαν την κάτοχο στις σημαντικές στιγμές της ζωής της και ξόρκιζαν το κακό: σύμβολα ευζωίας, γονιμότητας και αφθονίας, όπως οι καρποί, τα ρόδια, τα δέντρα ζωής, αντικρυστά πουλιά, καράβια, σύμβολα φυλακτικά, όπως οι σταυροί, και αποτρεπτικά του κακού όπως η γοργόνα, οι δράκοντες, ο δικέφαλος αετός, οι πολύχρωμες πέτρες αλλά και το κουδούνισμα από τις αλυσίδες, τα φλουριά και τα λογής λογής κρεμασίδια.
Μάριος Βουτσινάς Βήματα στον χρόνο, 2009 Ξύλο και ασήμι, 26x12x8 εκ.
Τα στολίδια ως αποτέλεσμα κοινωνικής επιταγής
Σε μεγάλο βαθμό είναι αυτά τα στολίδια που διαφοροποιούν μια παραδοσιακή ενδυμασία
ακόμα και μέσα στην ίδια περιοχή, ανάλογα με την ηλικία και την
κοινωνική θέση του ανθρώπου που τη φορά. Τα στολίδια λοιπόν, αποτέλεσμα
κοινωνικής επιταγής κι όχι προσωπικής επιλογής, λειτουργούσαν σαν ένα
είδος κώδικα που έκανε αμέσως αντιληπτή τη θέση ενός ανθρώπου στην
κοινωνία.
Σ
ήμερα, σε μια τόσο διαφορετική εποχή από αυτή της δημιουργίας και της χρήσης τους, τα στολίδια της κάθε φορεσιάς αποκτούν μια μοναδική αυτόνομη αισθητική αξία, αντιληπτή από ευαίσθητους δέκτες. Είναι χαρά και τιμή για το Μουσείο αυτή η διαχρονική αξία να αναγνωρίζεται και να εμπνέει.
Απόστολος Παπαγεωργίου Χωρίς τίτλο, 2018 Χειροποίητο χαρτί, διάμετρος 15 εκ.
Η ομαδική εικαστική έκθεση «ΞΟΜΠΛΙΑ» παρουσιάζεται από τις 18 Δεκεμβρίου 2018 έως και τις 2 Ιουνίου 2019 στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα.
Μαρία Γρηγορίου Καπέλο με μπιμπίλα, 2009 Χειροποίητο χαρτί από βαμβάκι (διπλωμένο, βαμμένο, κερωμένο), χαρτί διαφανές, 9x20x20εκ.
Συμμετέχουν:
Βάσια Αδάμου – Βανέζη, Χριστίνα Αθανασούλα – Μαντζαβίνου, Κατερίνα
Αναστασίου, Νεκτάριος Αποσπόρης, Κώστας Αργυρίου, Άννυ Αρχιμανδρίτου,
Άννα Αχιλλέως, Ειρήνη Βογιατζή, Μίκα Βογιατζή, Έλενα Βότση, Μάριος
Βουτσινάς, B612, Μαίρη Γαλάνη – Κρητικού, Μαρία Γέρουλα, Μαρία
Γιαννακάκη, Τάσσα – Θεοχάρις Γκανίδου, Πέννυ Γκέκα, Άκης Γκούμας,
Γεωργία Γκρεμούτη, Μαρία Γρηγορίου, Χριστίνα Δάρρα, Μαρία
Διακοδημητρίου, Άννα Θεοχαράκη, Κατερίνα Ιωαννίδη, Σταυρούλα Καζιάλε,
Δέσποινα Καλλιγά, Βάσω Καλουδιώτη, Τίνα Καραγεώργη, Βούλα Καραμπατζάκη,
Άννα Κίτσου, Μάρω Κορνηλάκη, Άγγελος Κωνσταντακάτος, Μαρία Μάστορη,
Τάσος Μαντζαβίνος, Γεωργία Μπλιάτσου, Δημήτρης Ξανθούλης, Απόστολος
Παπαγεωργίου, Γιάννης Παπαγιαννούλης, Σοφία Παπακώστα, Σοφία Πάσχου,
Βάλια Πλαΐνη, Βαγγέλης Πολύζος, Γιώργος Πολύζος, Κλάρα Πουλαντζά, Έφη
Σδούκου, Χριστίνα Σούμπλη, Sugarline productions (Κατερίνα Γεωργουδάκη),
Κωνσταντίνα Τζαβιδοπούλου, Γιάννης Τσαλαπάτης, Αλεξάνδρα Τσουκαλά,
Threads of patience (Ειρήνη Γκόνου & Κλεοπάτρα Τσαλή), Λιλή
Φραγκάκη, Κατερίνα Ψωμά
Συνεργασία: Ιφιγένεια Βογιατζή, Υπεύθυνη Μονίμων Εκθέσεων, και Αγγέλα Βιδάλη, Υπεύθυνη Λαογραφικής Συλλογής Ε.Ι.Μ.
Χριστίνα
Αθανάσουλα Μαντζαβίνου Χωρίς τίτλο, 2018 Κομμάτι τρέσσας, από τσεβρέ
Σμύρνης, γυάλινες γαλλικές χάντρες& αλυσίδα, 40×15 εκ.
Από
τα μέσα Ιουνίου 2019 και έως το τέλος Οκτωβρίου, η έκθεση θα
παρουσιαστεί στην Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη στην Ύδρα.
Στο πλαίσιο της έκθεσης, κυκλοφορεί ομότιτλος κατάλογος σε σχεδιασμό του Ανδρέα Γεωργιάδη.
Διάρκεια έκθεσης: 18 Δεκεμβρίου 2018 – 2 Ιουνίου 2019
Διεύθυνση: Σταδίου 13, Μέγαρο Παλαιάς Βουλής, Τηλέφωνο: 2103237617
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή 9.00-14.00
