Ο «τυφώνας» που έπληξε το τρίγωνο Καμμένου – Τσίπρα – Κοτζιά την τελευταία εβδομάδα έφερε ραγδαία επιδείνωση στις σχέσεις του πρωθυπουργού με τον τέως πια υπουργό Εξωτερικών, οδηγώντας τον δεύτερο στη χθεσινή επεισοδιακή και κατόπιν καρφιών παραίτηση.
Αν αναλογιστεί κάποιος ότι πριν από λίγα εικοσιτετράωρα στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ κάποιοι εκ της εσωκομματικής αντιπολίτευσης έθεταν το θέμα της συγκρότησης προοδευτικής πλειοψηφίας με το Ποτάμι, «δείχνοντας» στην κατεύθυνση της αλλαγής κυβερνητικού εταίρου, προφανώς αποτελεί μεγάλη ανατροπή η χθεσινή εξέλιξη. Ακόμη και για εκείνους που στήριξαν τον Πάνο Καμμένο απέναντι στις εσωκομματικές επιθέσεις.
Η αποδοχή της παραίτησης Κοτζιά και η συνέχιση της συγκατοίκησης με τον «ανεπιθύμητο» σε μερίδα του κόμματος κυβερνητικό εταίρο, ενδεχομένως να τροφοδοτήσει αντιπαραθέσεις και συζητήσεις εντός κι εκτός του κόμματος τις επόμενες μέρες και μέχρι να καταλαγιάσει η σκόνη, αν και ο Τσίπρας έστειλε μήνυμα για γενικό σιωπητήριο στο εσωτερικό κυβέρνησης και κόμματος.
Σε κάθε περίπτωση θα περιμένουμε λίγο ακόμη για να δούμε αν αυτή η κυβερνητική κρίση βαίνει προς οριστική εκτόνωση με τη «θυσία» Κοτζιά. Κι αυτό γιατί η πορεία των πραγμάτων στη συνέχεια θα επηρεαστεί κομβικά και από την τύχη της συμφωνίας των Πρεσπών στα Σκόπια. Αν ο Ζόραν Ζάεφ βρει ενόψει της επικείμενης ψηφοφορίας τους βουλευτές που χρειάζεται για να περάσει τη Συνταγματική Αναθεώρηση, τότε ανοίγει ο δρόμος για τη συμφωνία, κάτι που θα συνεχίσει να πιέζει τον κυβερνητικό εταίρο και να αποτελεί σημείο τριβής με τους ΑΝΕΛΛ, που βρίσκονται στη γραμμή Καμμένου. Η εικόνα αυτή αναμένεται να ξεκαθαρίσει ώς αύριο.
Αν τελικώς δεν περάσει η Συνταγματική Αναθεώρηση, εκ πρώτης όψεως φεύγει από τη μέση ένα βασικό εμπόδιο στις σχέσεις των δύο εταίρων και τυπικώς ομαλοποιείται η κυβερνητική πορεία μέχρι τις εκλογές, αν δεν προκύψουν άλλα παρατράγουδα. Αν και σε αυτή την περίπτωση απαιτείται ενδεχομένως πιο ουσιαστική αποκατάσταση των σχέσεων των δύο εταίρων, καθώς η «έντιμη συνεργασία» έχει δοκιμαστεί σοβαρά.
Πάντως, ο Αλέξης Τσίπρας με την κίνησή του να αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών θέλησε να προστατέψει ώς το τέλος τη διαδικασία στη γείτονα από τις εντυπώσεις και τις εκτιμήσεις ότι η παραίτηση Κοτζιά ενδεχομένως αποκαλύπτει και την προσωπική εκτίμηση του τέως ΥΠΕΞ ότι η συμφωνία δεν προχωρά.
Ο ίδιος χθες δήλωσε ρητά και ξεκάθαρα ότι η απόφασή του να δεχτεί την παραίτηση Κοτζιά και να αναλάβει το ΥΠΕΞ στέλνει πολλαπλά μηνύματα στο εσωτερικό της χώρας, στην κυβέρνηση και στο εξωτερικό, τα οποία και ανέλυσε.
Πρώτον και σε σχέση με την κυβέρνηση, η ενέργειά του σηματοδοτεί την απόφασή του, όπως είπε, να μην ανεχτεί στο εξής «καμία διγλωσσία από οποιονδήποτε και καμία προσωπική στρατηγική στην εθνική γραμμή της χώρας» και ταυτόχρονα να μην ανεχτεί από κανέναν, «συνειδητά ή ασυνείδητα, εν προκειμένω ασυνείδητα, να διαταράξει την ομαλή πορεία της χώρας προς την έξοδο από την κρίση, την οριστική έξοδο από τα μνημόνια που ταλαιπώρησαν τον ελληνικό λαό τα τελευταία οκτώ χρόνια».
Δεύτερον και σε σχέση με τη συμφωνία των Πρεσπών, σημείωσε ότι η επιλογή του σηματοδοτεί:
• Την αποφασιστικότητα να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να διασφαλίσει «την επιτυχή ολοκλήρωση της ιστορικής συμφωνίας των Πρεσπών που αναβαθμίζει τον διεθνή ρόλο της χώρας».
• Την ενθάρρυνση προς τους γείτονες στα Σκόπια πως είναι η «τελευταία ευκαιρία»: «Θέλω να τους ενθαρρύνω να προχωρήσουν με αποφασιστικότητα και με θάρρος, διότι δεν θα υπάρξει άλλη ευκαιρία. Η Ελλάδα, θέλω να το δηλώσω για άλλη μία φορά, δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχτεί την ένταξη της γειτονικής μας χώρας σε οποιονδήποτε διεθνή οργανισμό που η ίδια συμμετέχει, εν προκειμένω στην Ε.Ε. ή το ΝΑΤΟ, με συνταγματική ονομασία που θα λέγεται Δημοκρατία της Μακεδονίας». Ενδεχομένως να αποτελεί μήνυμα και σε όσους εκ των συμμάχων της χώρας απεργάζονται εναλλακτικά σχέδια, κάτι που ο ίδιος ο πρωθυπουργός πάντως δεν είπε.
Τώρα τα βλέμματα στρέφονται στο ποια θα είναι η επόμενη κίνηση Κοτζιά, ο οποίος χθες εκδήλωσε την πικρία του με «φαρμακερό» tweet λίγο μετά την επισημοποίηση της παραίτησης: «Έρχεται η στιγμή, λέει ο ποιητής, να αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Ο ΠΘ και σειρά υπουργών έκαναν στο χθεσινό Υ.Σ. τις επιλογές τους και εγώ κατόπιν τις δικές μου. Είναι καλό να θυμούνται, όμως, τον στίχο: βαθιά να με θάψουν θέλησαν, ξέχασαν ότι είμαι σπόρος».
Υπενθυμίζεται ότι ο Κοτζιάς είναι και βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η πολιτική του οργάνωση «Πράττω» έχει ακόμη μία βουλευτή στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, τη Γεωργία Γεννιά. Στην κίνηση αυτή ανήκε και ο βουλευτής της Β’ Αθηνών και πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας, ο οποίος όμως έχει αποχωρήσει εδώ και καιρό. Η κίνηση «Πράττω» συνεδριάζει σήμερα για να λάβει τις αποφάσεις της στον απόηχο των εξελίξεων, ωστόσο – σύμφωνα με δημοσιεύματα – το περιβάλλον του τέως υπουργού σε πρώτη φάση χθες καθησύχαζε ότι δεν προτίθεται να αποχωρήσει από την κυβερνητική πλειοψηφία. Βέβαια, ακόμη και αν οριστικοποιηθεί η απόφαση αυτή, το πιθανότερο είναι ότι οι τριβές δεν θα λείψουν στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
