Φέτος, κλείνει 30 χρόνια στην υποκριτική. Και έχει υπηρετήσει τα πάντα: από κλασικό θέατρο, underground παραστάσεις, τηλεοπτικές σειρές μέχρι διαφημιστικά. Ο Γεράσιμος Γεννατάς πιστεύει πως παίζει όπως ζει, δηλαδή τίμια. Τα υπόλοιπα, θα φανούν στο χειροκρότημα. Όπως γίνεται συνήθως…
Κοιτώντας πίσω, φανταζόσουν ότι θα σε αντέξει τόσα χρόνια η σκηνή;
(σκέφτεται). Για να πω την αλήθεια δεν ήταν ποτέ αυτό το ζητούμενό μου. Τις περισσότερες φορές όταν είσαι μέσα σε μια συνθήκη δεν σε ενδιαφέρει τόσο πολύ αυτή καθ΄ αυτή η συνθήκη, όσο η λειτουργία σου μέσα σ΄ αυτήν. Ανέκαθεν, κοιτούσα τον «ενεστώτα χρόνο». Πάντως, για να απαντήσω ολοκληρωμένα στην ερώτησή σου, όχι, δεν το περίμενα. Χαίρομαι που συμβαίνει όμως, γιατί κάτι δείχνει αυτό για μένα. Αν θέλεις, τονίζει τη ματαιοδοξία και τον εγωισμό μου.
Ένα από τα ζητούμενα σε οτιδήποτε κάνεις, είναι να υπάρχει ένας δρόμος, μια πορεία. Από εκεί και πέρα θεωρώ ότι ήμουν από τους τυχερούς, υπήρξα σε δουλειές που γνώρισα αξιόλογους ανθρώπους. Επίσης, οτιδήποτε έκανα και «φλέρταρε» με το εμπορικό -γιατί η τηλεόραση είναι μόνο εμπορικό Μέσο- προσπάθησα να το φέρω εις πέρας με όσον το δυνατόν πιο καλλιτεχνικούς και δημιουργικούς όρους. Δεν θεωρώ ότι οι ηθοποιοί είμαστε απλοί διασκεδαστές των υπολοίπων ή «χορατατζήδες». Αντιλαμβανόμαστε με έναν τρόπο τη ζωή, τη δική μας και όλων, και προσπαθούμε αυτή την αντίληψη να την μοιραστούμε με τους συνανθρώπους μας. Οφείλουμε να πούμε την άποψή μας για τον κόσμο, την κοινωνία, τη ζωή.
Σκέφτηκες κάποια στιγμή να τα εγκαταλείψεις όλα;
Το θέμα δεν είναι τι σκέφτεσαι εσύ, αλλά τι σκέφτεται η δουλειά για σένα. Δηλαδή μπορεί εσύ να λες «άντε μωρέ, θα σταματήσω» αλλά έρχεται το θέατρο και λέει «νομίζεις ότι μπορείς;». Πιστεύω δεν με άφησε το θέατρο να το εγκαταλείψω. Κάποια στιγμή «φλέρταρα» με την ιδέα να φύγω ακόμη και από την Αθήνα γιατί δεν την αντέχω αυτή την απάνθρωπη πόλη. Τελικά, δεν τα κατάφερα.
Γιατί δεν το επιχειρείς τώρα;
Τώρα, έχω μεγαλώσει πάρα πολύ για να το κάνω, ωστόσο, προσπαθώ να φεύγω «ερασιτεχνικά» από την Αθήνα. Δυστυχώς, ζούμε σε μια εποχή που είναι όλα δύσκολα. Βέβαια, οι εποχές δεν γίνονται από μόνες τους, εμείς τις φτιάχνουμε.
Πώς ορίζεις αυτή την εποχή;
Ως αποβλάκωση, αποτέλεσμα της γκατζετοποίησης. Οι άνθρωποι σήμερα, είναι συγκεντρωμένοι στη συσκευή που λέγεται «smartphone». Είμαστε η εποχή της wikipedia, όχι της δημιουργίας. Όσο περισσότερες πληροφορίες συλλέγουμε, τόσο λιγότερο ζούμε. Έχει αναχθεί το χρήμα στο μοναδικό κίνητρο για ζωή. Θα ζήσουμε καλύτερα αν σκοτώσουμε τον άλλον για πέντε ευρώ; Γιατί αυτό κάνουμε! Δεν πιστεύουμε σε κανέναν Θεό. Η μοναδική θρησκεία, η μοναδική πατρίδα, ο μοναδικός σκοπός είναι το χρήμα. Είμαστε υποταγμένοι σ΄ αυτό κι έχουμε χάσει οτιδήποτε ανθρώπινο. Κι όσο ο όχλος αποφασίζει ότι είναι μόνο όχλος, θα ζούμε έτσι.Το κακό είναι ότι δεν μας νοιάζει. Ας πάρουμε παράδειγμα, τη χώρα μας. Είμαστε τελευταίοι παντού και δεν μας νοιάζει.
Ίσως γιατί δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμη ότι είμαστε τελευταίοι… Υπάρχει ακόμη, η ελληνική νοοτροπία του «είμαστε οι καλύτεροι».
Μα, το βλέπουμε παντού. Όλες οι παγκόσμιες κατατάξεις με βγάζουν πρώτους στα «χειρότερα» και τελευταίους στα «καλύτερα». Το θέμα είναι ότι δεν μας νοιάζει. Και αυτό δεν είναι ζήτημα απαισιοδοξίας ή μεμψιμοιρίας. Ο ανταγωνισμός μας ως κοινωνία περιορίζεται στο ποιος θα περάσει πρώτος το φανάρι ή ποιος θα πάρει τη σειρά του άλλου στην τράπεζα. Γι΄ αυτό έχουμε φτάσει σ΄ αυτό το σημείο σήμερα: δεν μας ενδιαφέρει που πάμε σαν τα πρόβατα να πληρώσουμε την τράπεζα, μας ενδιαφέρει η σειρά, να περάσουμε πρώτοι. Είμαστε βλάκες δηλαδή!
Τελευταία φορά που υπήρξες αισιόδοξος;
Μπορεί να λέω ότι θα έρθουν χειρότερες μέρες όμως, το γεγονός ότι εγώ προσπαθώ για το αντίθετο, σημαίνει ότι μάλλον αισιόδοξος είμαι.
Προσπαθείς με την έννοια της αλληλεγγύης;
Σήμερα, χρησιμοποιούμε την «αλληλεγγύη» και την «ανθρωπιά» με περισσή υποκρισία. Δεν είναι αλήθεια αυτές οι λέξεις, είναι λόγια της τηλεόρασης. Όχι, καθόλου δεν μας νοιάζουν οι άνθρωποι δίπλα μας γιατί ζούμε μια πιεσμένη ζωή και όταν το ανθρώπινο πλάσμα πιέζεται, λειτουργεί αναγκαστικά πρωτογενώς και το μόνο που κοιτά είναι πώς θα επιβιώσει. Κάπου διάβασα κάτι όμορφο: «η συμπόνια αποκαλύπτεται όταν σταματήσουμε να φοβόμαστε!». Όσο φοβόμαστε, η συμπόνια είναι στα τάρταρα. Τι να συμπονέσεις; Τον ξένο, τον γείτονα, τον διπλανό σου; Κοιτάς να ζήσεις!
Παραμένεις από τους καλλιτέχνες που λένε ανοιχτά τη γνώμη τους. Έχεις παρεξηγηθεί γι΄ αυτό;
Μυριάδες φορές! Δεν είναι το θέμα της παρεξήγησης μόνο, είναι ότι έχει και κάποιο κόστος αυτό.
Εκεί ήθελα να καταλήξω. Έχεις χάσει δουλειές λόγω των απόψεών σου;
Πάρα πολλές, πολλές, δεκάδες δουλειές! Έχω τη ρετσινιά του «ο Γεννατάς λέει τη γνώμη του». Είναι μια καλή ρετσινιά αυτή, έχει μέσα της μια εκτίμηση, τώρα το αν δεν είναι ανταποδοτική ή δεν βοηθάει στην καριέρα, είναι άλλο «καπέλο». Πάντως, νομίζω ότι η άποψη των συναδέλφων προς το πρόσωπό μου δεν είναι κακή. Μπορεί να μην με πάρουν σε μια δουλειά ξέρω όμως, ότι με εκτιμούν. Οτιδήποτε λέω, είναι με αγάπη και σεβασμό. Δεν θέλω να προσβάλλω κανέναν ούτε αναφέρομαι στους ανθρώπους, γιατί τους ανθρώπους τους εκτιμώ και δεν είμαι εγώ καλύτερος από κάποιον άλλον για να τον κρίνω. Αναφέρομαι στο δημόσιο αποτύπωμά τους, με το οποίο μπορεί να διαφωνώ. Στα πάντα, υπάρχει ένα δημόσιο αποτύπωμα.
(διακόπτει ευγενικά ο σερβιτόρος του καφέ που καθόμαστε, με τον Γεράσιμο Γεννατά να λέει: «μην το συζητάτε. Ο εργαζόμενος έχει πάντα δίκιο»)
Ο εργαζόμενος έχει πάντα δίκιο;
Ναι, ο εργαζόμενος έχει πάντα δίκιο. Γιατί εργάζεται! Αυτός ο άνθρωπος τώρα, θέλει να κάνει μια δουλειά, να κατεβάσει την ομπρέλα, οπότε εγώ πρέπει να τον βοηθήσω σε αυτή τη δουλειά και όχι να είμαι αραχτός και να λέω «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο. Αλίμονο, αν είχε ο πελάτης πάντα δίκιο!» Αυτή η κοινωνία πάει κατά διαόλου και η ανθρώπινη ζωή έχει ολοένα και μικρότερη αξία.
Έχεις φανταστεί τη ζωή σου σε είκοσι χρόνια;
Κάτσε να υπάρχω, είναι μία πολύ αισιόδοξη πρόβλεψη αυτή. Θα ΄θελα πάντως, να είμαι πιο ήσυχος για να μπορώ να είμαι πιο χαρούμενος.
Έχεις κάποια άλλη πηγή εσόδων πέρα από τη δουλειά σου;
Τίποτα απολύτως. Είχα φτιάξει ένα οινοποιείο στην Αχαία για να μπορέσω να φύγω από την Αθήνα αλλά δεν ήμουν αυτή η εφεύρευση της πολιτικής κατάστασης της Μεταπολίτευσης, δεν υπήρξα λαμόγιο, να φάω τις επιδοτήσεις. Και αυτή τη στιγμή, δεν μπορώ να ζήσω. Δεν υπάρχει ούτε κέρμα. Με ό,τι βγάζω προσπαθώ να πληρώσω τους λογαριασμούς. Πήγα να πάρω τηλεοπτικά δικαιώματα εξαμήνου και μου ΄δωσαν 140 ευρώ, μεικτά. Για το μέσο που λέγεται «τηλεόραση» και δουλεύει όλη μέρα με διαφημίσεις, έτσι; Αυτό το Μέσο που δεν εκτιμώ καθόλου. Τι συζητάμε τώρα;
Θα αναρωτηθεί κάποιος αφού δεν την εκτιμάς καθόλου, γιατί συνεχίζεις να δουλεύεις στην τηλεόραση;
Γιατί προσπαθώ να επιβιώσω, προσπαθώ να δουλέψω, και προσπαθώ να συνεχίσω να κάνω αυτή τη δουλειά όσο πιο αξιοπρεπώς μπορώ.
Φαντάζομαι πλέον, η πρώτη ερώτηση που κάνεις πριν κλείσεις μια δουλειά, είναι «θα πληρωθώ;»
Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Πού είναι το κράτος, πού είναι εκείνοι οι θεσμοί που σε προστατεύουν; Δεν υπάρχουν. Και αναρωτιέσαι: «τι ήρθαμε εδώ πέρα, ρε παιδιά; Είμαστε μόνο για να πληρώνουμε; Αυτή είναι η ζωή των ανθρώπων;».
Ποια στιγμή μέσα στη μέρα σου δίνει ευτυχία;
Εκτός από την αγκαλιά του γιου μου; Έχω μια τέτοια στιγμή! Οδηγείς; Αν ναι, κάντο μια μέρα κι εσύ, ως άσκηση. Πήγαινε στη δουλειά σου ούσα αποφασισμένη ότι μέχρι να φτάσεις, θα δίνεις προτεραιότητα σε οποιονδήποτε βρίσκεις μπροστά σου και θα χαμογελάς. Μπορεί να καθυστερήσεις λίγο αλλά θα είσαι πιο χαρούμενη και ήσυχη… Ζούμε μια ανθρωποφαγική ζωή και πρέπει να το αλλάξουμε αυτό: από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα. Αυτό θα μας δώσει χαρά!
Πόσο χρονών είναι ο γιος σου;
Πέντε ετών.
Τι άλλαξε με τον ερχομό του;
Νομίζω ότι έχει δυναμώσει μέσα μου η «ανάσα» της συλλογικότητας, το ότι είναι επιτακτικό να πορευόμαστε όλοι μαζί. Γιατί εγώ αυτή τη στιγμή έχω ένα μικρό πλάσμα το οποίο μου ξυπνάει τη σκέψη ότι και ο διπλανός μου έχει ένα μικρό πλάσμα, και ο παραδίπλα, και αυτά τα μικρά πλάσματα είναι η καινούργια ζωή ολόκληρης της κοινωνίας.
Είναι πιο δύσκολο να φροντίζεις ένα παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία;
Δυστυχώς, δεν ξέρω το άλλο, δεν το έχω ζήσει αλλά είναι μεγάλη η ευθύνη και η χαρά την ίδια στιγμή.
Βρίσκεσαι τώρα, σε περιοδεία με τον «Προμηθέα Δεσμώτη»…
Σχετικά μικρή περιοδεία, δεν θα κάνουμε πάνω από είκοσι παραστάσεις αλλά θα προσπαθήσουμε να τις χαρούμε όλες, μία προς μία. Όσο για τον ρόλο, θα παίξω τον «Ωκεανό». Τώρα, τι θες να σου πω γι΄αυτό; Είναι μεγάλος ο Ωκεανός (γέλια).
INFO
Ο Γεράσιμος Γεννατάς βρίσκεται στην καλοκαιρινή περιοδεία του «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη. Από Οκτώβρη, θα πρωταγωνιστεί στο έργο του Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά αλλά και στο remake της σειράς «Πολυκατοικία» στον ΣΚΑΪ.
