Τον τελικό λόγο θα έχουν οι πολίτες της χώρας.
Η Ελβετία, η οποία διεξήγαγε τελευταία φορά πόλεμο πριν από 200 και πλέον χρόνια και δεν έχει ορατούς εχθρούς, θέλει να ξοδέψει δισεκατομμύρια για νέα μαχητικά αεροσκάφη.
Πολλοί αντιτίθενται στην ιδέα, λέγοντας ότι η ουδέτερη χώρα δεν μπορεί ούτε να αντέξει οικονομικά ούτε και χρειάζεται να προβεί σε μια τέτοια αγορά για να υπερασπιστεί την περιοχή των Αλπεων, την οποία μπορεί να διασχίσει ένα υπερηχητικό τζετ μέσα σε μόλις 10 λεπτά.
Η Ιρλανδία, η Μάλτα και το Λουξεμβούργο δεν διαθέτουν τέτοια μαχητικά, λένε οι επικριτές, χαρακτηρίζοντας το ποσό των 6 δισεκατομμυρίων ελβετικών φράγκων (περίπου 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ) «πεταμένα λεφτά».
«Ποιος είναι ο εχθρός μας; Ποιος επιτίθεται σε μια μικρή, ουδέτερη χώρα – περιτριγυρισμένη από το ΝΑΤΟ;» διερωτήθηκε η Πρίσκα Ζάιλερ Γκραφ, βουλευτής των αριστερών Σοσιαλδημοκρατών. «Είναι πραγματικά παράλογο», πρόσθεσε.
Oι ψηφοφόροι θα εκφράσουν τη γνώμη τους την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου. Η έγκριση χρηματοδότησης στο δεσμευτικό δημοψήφισμα θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να αποφασίσει το επόμενο έτος για την αγορά Eurofighter από την Airbus, Rafale από την γαλλική Dassault, F/A-18 Super Hornet από την Boeing ή F35 Lightning II της Lockheed Martin.
Το αεροσκάφη που θα προτιμηθούν θα αντικαταστήσουν τον γηρασμένο ελβετικό στόλο των 30 F/A-18 Hornets, που θα τεθούν εκτός λειτουργίας το 2030.
Η Ζάιλερ Γκραφ είπε ότι φθηνότερες εναλλακτικές λύσεις, όπως μια μαχητική έκδοση του εκπαιδευτικού M346, θα προσέφεραν καλύτερη αξία από τα υπό εξέταση «ακριβά παιχνίδια».
«Χρειαζόμαστε νέα αεροσκάφη, κάτι που δεν αμφισβητείται, αλλά η αγορά ελαφρύτερων, απλούστερων αεροσκαφών θα ήταν αρκετή», είπε. «Θα ήταν καλύτερο να έχουμε ένα Fiat από μια Maserati» περιέγραψε γλαφυρά.
Οι ψηφοφόροι πριν από έξι χρόνια απέρριψαν την αγορά αεροσκαφών Gripen από τη Σουηδία. Το 1989, μια πρόταση για διάλυση ολόκληρου του ελβετικού στρατού έλαβε το 35% της υποστήριξης των ψηφοφόρων.
Ο δημοσκόπος Λούκας Γκόλντερ από την GFS.Bern είπε ότι οι ψηφοφόροι είναι πιθανό να υποστηρίξουν το σχέδιο αγοράς των αεροσκαφών. Η οπλισμένη ουδετερότητα είναι ζωτικής σημασίας για τον τρόπο που ορίζει η Ελβετία τον ίδιο της τον εαυτό, είπε, κάτι που ανάγεται στην πεποίθηση ότι ένας ισχυρός στρατός απέτρεψε την εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στη χώρα κατά τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο βουλευτής Τόμας Χούρτερ από το δεξιό Λαϊκό Κόμμα, πρώην πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας, δήλωσε ότι η Ελβετία πρέπει να προστατευθεί χωρίς να βασιστεί σε άλλες χώρες.
«Αν δεν αντικαταστήσουμε αυτά τα παλιά αεροσκάφη, αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε αεροπορική δύναμη, δεν υπάρχει πια προστασία και δεν εκπληρώνουμε το σύνταγμά μας», είπε.
Τα μικρότερα αεροσκάφη δεν μπορούν να πετάξουν αρκετά ψηλά, είπε, ούτε έχουν την επιτάχυνση που απαιτείται για να αντιδράσουν γρήγορα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
«Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί τα επόμενα 50 χρόνια», είπε ο Χούρτερ. «Πρέπει να έχεις προετοιμασμένη την πυροσβεστική όταν ένα σπίτι φλέγεται, αλλιώς είναι πολύ αργά» κατέληξε.