ΚΩΝ.ΝΟΣ ΠΛΙΑΚΟΣΤΑΜΟΣ-Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής Χειρουργικού Τμήματος στo ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ
Η παρουσία ενός ασθενούς στον χώρο των επειγόντων ενός νοσοκομείου που δεν εφημερεύει με άτυπη εικόνα καρδιακής ισχαιμίας που επιμένει και κινητοποιεί τον ασθενή προσδίδοντάς του μόνο έντονο αίσθημα αγωνίας είναι λόγος για το νοσοκομείο αυτό να τον παραλάβει και να τον διερευνήσει; Για την επαρχία είναι ο απόλυτος μονόδρομος η εξέταση του ασθενούς αυτού και βέβαια αυτό συμβαίνει ούτως ή άλλως από την στιγμή που τα τριτοβάθμια εφημερεύοντα νοσοκομεία είναι πολύ μακριά σε απόσταση μεταξύ τους. Αν ο 49χρονος είχε βρεθεί σε ηπειρωτικό ή σε νησιωτικό μέρος και υπήρχε μόνο ένας αγροτικός ιατρός ή μία νοσηλεύτρια την ίδια ακριβώς κατάληξη θα είχε με αυτή που του επιφύλαξε η μοίρα στο νοσοκομείο Άγιος Ανδρέας.
Μέχρι πού πρέπει να ελέγχεται και να ερευνάται ένας ασθενής όμως που προστρέχει σε μη εφημερεύον νοσοκομείο αιτιώμενος σύμπτωμα που πιθανόν να παραπέμπει και σε σοβαρή παθολογία; Η απλή αναφορά του συμπτώματός του σε κάποιον επί της υποδοχής (διαλογή) ως επί το πλείστον μη ειδικό ή και μικρής εμπειρίας άτομο σε καμία περίπτωση δεν διασφαλίζει και δεν προφυλάσσει την υγεία του. Ο άνθρωπος στην υποδοχή μέχρι ποίου σημείου πρέπει να ευαισθητοποιείται και να κινητοποιεί τον απαραίτητο μηχανισμό; Με το να καταθέτεις το πρόβλημά σου δεν σημαίνει ότι το λύνεις κιόλας. Αντιθέτως η νομική ευθύνη μετακυλίεται σε όποιον ειδικό, αρμόδιο κοινωνήσει το πρόβλημα και δεν ενεργήσει τα δέοντα.
Πόσο βαριά πρέπει να είναι η κατάσταση ενός ασθενούς που προσέρχεται σε μη εφημερεύον νοσοκομείο προκειμένου αυτό να λειτουργήσει διαγνωστικά ή και θεραπευτικά για αυτόν; Η απάντηση είναι ότι για να συμβεί αυτό πρέπει ο ασθενής ήδη να έχει χάσει τη συνείδησή του, να μην έχει δηλαδή επαφή με το περιβάλλον, να έχει διαταράξει τα ζωτικά του σημεία, να αιμορραγεί σε μεγάλο βαθμό και επί της ουσίας να είναι απολύτως αδύνατον για αυτόν να μεταφερθεί από μόνος του σε άλλη πλησιέστερη υγειονομική δομή που εφημερεύει.
Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής οφείλει να λάβει πάραυτα τις πρώτες βοήθειες ακόμη κι αν το νοσοκομείο δεν εφημερεύει, να αναταχθεί δηλαδή το shock στο οποίο βρίσκεται, να σταθεροποιηθεί και ακολούθως να μεταφερθεί με ασθενοφόρο, ίσως και με συνοδεία ιατρού στην πλησιέστερη υγειονομική δομή που εφημερεύει.
Ο 49 χρόνος είχε μια πρώτη διάγνωση, έστω και λανθασμένη όμως ορθοστατούσε και ισορροπούσε ενώ ήταν σε θέση να μιλήσει για το σύμπτωμα του. Επικοινώνησε πλήρως και με σαφήνεια με τη νοσηλεύτρια η οποία του υπέδειξε το απολύτως αυτονόητο, τη μετάβασή του στο εφημερεύον νοσοκομείο το οποίο ήταν σε πολύ κοντινή απόσταση. Αν ήταν από την αρχή στην κατάσταση στην οποία περιέπεσε λίγα λεπτά αργότερα μέσα στο αυτοκίνητο του αδερφού του κανένας δεν θα του είχε αρνηθεί την οποιαδήποτε βοήθεια. Ήταν λοιπόν εξαιρετικά άτυχος και η πιθανότητα να είχε επίσης πεθάνει πηγαίνοντας προς το εφημερεύον νοσοκομείο από την αρχή ήταν επίσης μεγάλη. Ξεκάθαρα καμία ευθύνη δεν προκύπτει προς τη νοσηλεύτρια που τον προέτρεψε να πάει στο εφημερεύον νοσοκομείο, αυτή φυσικά δεν ενημέρωσε κάποιον γιατρό αλλά αποτελεί κοινή πρακτική για όλα τα μη εφημερεύοντα νοσοκομεία όταν ο ασθενής προσέρχεται σε αυτά και είναι σε θέση να ορθοστατεί, να επικοινωνεί και να συνδιαλέγεται. Εκρίθη λοιπόν από τη συγκεκριμένη ότι ήταν σε θέση να πάει και μόνος του ή έστω με τη βοήθεια ενός συγγενή του.
Υπάρχει ένα σημείο απολύτως παράλογο όμως στην περίπτωση αυτή. Ο νομός Αχαΐας έχει δύο μεγάλα νοσοκομεία, το πανεπιστημιακό το οποίο είναι απολύτως εξοπλισμένο και του Αγίου Ανδρέα παλαιότερο και μικρότερο με επίσης ικανή στελέχωση. Τα νοσοκομεία αυτά εφημερεύουν εναλλάξ.
Στο νομό Βοιωτίας το νοσοκομείο Λιβαδειάς εφημερεύει καθημερινά και ένα τέτοιο περιστατικό σε καμία περίπτωση δεν θα παραπέμπονταν οπουδήποτε αλλού χωρίς να εξεταστεί. Το περιστατικό αυτό θα το υποδεχόμασταν, θα το παρακολουθούσαμε, θα του κάναμε τον απαραίτητο διαγνωστικό έλεγχο και εφόσον βλέπαμε ότι εξελίσσεται η κλινική του εικόνα ή ότι παραμένει το σύμπτωμα αυτός θα νοσηλευόταν ή θα παραπεμπόταν σε άλλο τριτοβάθμιο νοσοκομείο με τη χρήση ασθενοφόρου. Το συγκεκριμένο πρωτόκολλο διαχείρισης είναι σωτήριο και προστατεύει τελικά τη ζωή των προσερχόμενων ασθενών και το πολύ μικρότερης δυναμικότητας νοσοκομείο Λιβαδειάς συγκρινόμενο με αυτά των δύο του νομού Αχαΐας, λειτουργεί επ’ ωφέλεια του πληθυσμού αναφοράς του.
Πώς γίνεται, εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος όμως σε έναν νομό με δύο πολύ μεγαλύτερης ανάπτυξης και στελέχωσης νοσοκομεία ένας ασθενής τελικά να μην καταφέρνει να εξεταστεί ενώ σε έναν άλλο νομό με δύο πολύ υποδεέστερα νοσοκομεία ο ασθενής αυτός να έχει τη δυνατότητα να εξεταστεί και ενδεχομένως να σωθεί; Η απάντηση είναι ότι τα δύο νοσοκομεία στο νομό Αχαΐας είναι πάρα πολύ κοντά σε απόσταση και όταν ο ασθενής έχει τη δυνατότητα της επικοινωνίας και της μετακίνησης μπορεί να πάει στο εφημερεύον.
Είναι όντως παράδοξο αλλά είναι αληθινό. Αν ο 49χρονος είχε χάσει τις αισθήσεις του μπροστά στη νοσηλεύτρια του νοσοκομείου Άγιος Ανδρέας ενδεχομένως να ζούσε τώρα. Η λογική “πρέπει να πεθάνουμε για να μας εξετάσουν” δεν με αντιπροσωπεύει φυσικά, δεν ισχύει και είναι άκρως λαϊκίστικη απηχώντας νοοτροπία συγκεκριμένου πολιτικού χώρου που μάχομαι εξ’ απαλών ονύχων.
Μία πιο προωθημένη αντιμετώπιση θα ήταν η νοσηλεύτρια να τον έβαζε μέσα στο τμήμα επειγόντων περιστατικών να του έκανε ένα καρδιογράφημα και να περίμενε από τον συγγενή του να τον παραλάβει. Η επιβεβαίωση και η καταγραφή της μη απώλειας των ζωτικών του σημείων αλλά και όλης της κλινικής του εικόνας θα λειτουργούσε και θα κατοχύρωνε νομικά τη συμπεριφορά της νοσηλεύτριας.
Δυστυχώς δεν έγινε. Φαντάζεστε επίσης πόσοι άλλοι ασθενείς θα προσέρχονταν αιτιόμενοι ασαφείς πλην ύποπτες κλινικές εικόνες μόνο και μόνο για να μην πάνε στο άλλο εφημερεύον νοσοκομείο που θα συγκέντρωνε πληθώρα ασθενών για να μην συνωστισθούν και ταλαιπωρηθούν; Συνήθης ελληνική κουτοπόνηρη πρακτική, την ίδια στιγμή όμως θα μετέτρεπαν και θα προσέδιδαν χαρακτήρα ενεργού εφημερίας στο συγκεκριμένο τμήμα των επειγόντων περιστατικών.
Σε νοσοκομεία της επαρχίας το τμήμα των επειγόντων περιστατικών πρέπει και τελικά όντως λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο. Θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εξαντλείται με τα μέσα που διαθέτει το νοσοκομείο κάθε διαγνωστικό πρωτόκολλο διερεύνησης οξείας και επείγουσας παθολογίας και μετά τη διάγνωση το περιστατικό να μεταφέρετε είτε για νοσηλεία είτε για αντιμετώπιση σε άλλο νοσοκομείο αν δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Αυτό γίνεται λοιπόν στο νομό Βοιωτίας αλλά και σε άλλους νομούς όσο μικρής δυναμικότητας και να είναι τα νοσοκομεία. Στο νοσοκομείο Λιβαδειάς τα πρωτόκολλα διερεύνησης τέτοιας κλινικής εικόνας σαν του 49 χρονου είναι ιδιαίτερα αυστηρά σε βαθμό που οι ασθενείς στο τέλος δυσφορούν και πολλές φορές υπογράφουν προκειμένου να φύγουν. Το λόγο πλέον όλοι τον κατάλαβαν από τη δημοσιότητα που πήρε το περιστατικό του 49χρονου και είναι αυτός της νομικής εμπλοκής και της ενδεχόμενης ιατρικής αμέλειας.
Ενώ η νοσηλεύτρια έκανε απολύτως σωστά τη δουλειά της βάσει οδηγιών που της είχαν δοθεί σε ανάλογα περιστατικά και στο παρελθόν, οι πολιτικοί προϊστάμενοι στο υπουργείο τι ακριβώς έκαναν; Διέταξαν υποκριτικά ένορκη διοικητική εξέταση για την ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος και ζήτησαν την παραίτηση του διοικητή του νοσοκομείου Άγιος Ανδρέας για να ικανοποιήσουν και την αντιπολίτευση. Η απάντηση της επίσημης αρχής του υπουργείου στο τι γίνεται όταν ένας πάσχων φτάνει σε ένα μη εφημερεύον νοσοκομείο και η επικοινωνία της ως καθολικό μήνυμα σε όλους τους πολίτες θα τούς ευεργετούσε σίγουρα πολύ περισσότερο αλλά φυσικά δεν συνέβη αφού προτιμήθηκε από το υπουργείο η ανάπτυξη χειριστικής και κατευναστικής συμπεριφορά σε αυτούς. Αυτοί είναι όμως οι πολιτικοί μας, τόσο προβλεπόμενοι ως προς την ανεπάρκεια τους.
Οι πρακτικές που ισχύουν στα κατά τόπους επαρχιακά νοσοκομεία λίγο πολύ είναι ίδιες με μικρές αποκλίσεις αναλόγως της στελέχωσης και της εργαστηριακής τους ανάπτυξης. Η πρόταση της εναλλάξ εφημερίας των δύο νοσοκομείων Θήβας και Λιβαδειάς στο νομό θα είναι απολύτως καταστροφική και επικίνδυνη για όλους.
Τα δύο νοσοκομεία δεν έχουν το ίδιο επίπεδο στελέχωσης, δεν απέχουν το ίδιο από άλλα τριτοβάθμια νοσοκομεία, το ιατρικό τους δυναμικό δεν έχει το ίδιο επίπεδο εμπειρίας επειδή δεν έρχεται σε καθημερινή επαφή με τον ίδιο όγκο ασθενών, απέχουν 46 χιλιόμετρα μεταξύ τους απόσταση ικανή να χαθεί ασθενής επειδή δεν θα προλάβει να τύχει της απαραίτητης πρωτογενούς εκτίμησης.
Η τελευταία παράγραφος αφιερώνεται σε όλους αυτούς που θεωρούν τον εαυτό τους σοβαρό και άξιο να εκπονεί ευφάνταστα σενάρια διαχείρισης της υγείας των πολιτών του νομού Βοιωτίας.
Δεν ξέρουν, δεν έχουν εμπειρία. Η χρόνια ακολουθούμενη πολιτική ισορροπίας μεταξύ των δύο νοσοκομείων Θήβας και Λιβαδειάς λειτουργεί σε βάρος της υγείας ολόκληρου του νομού και είναι χειρότερη κι από την πολιτική κατευνασμού της Τουρκίας. Τα αποτελέσματα γνωστά και στις δύο περιπτώσεις.
