Τα παγωμένα επιδόρπια χρονολογούνται από την αρχαία Κίνα γύρω στο 200 π.Χ., αλλά χρειάστηκαν μερικές εκατοντάδες χρόνια ακόμη και η προσθήκη γαλακτοκομικών προϊόντων για τη δημιουργία του γλυκού που γνωρίζουμε σήμερα
Αυτό το δημοφιλές επιδόρπιο δεν εφευρέθηκε μονομιάς. Αντίθετα, η εφεύρεση του παγωτού, όπως το αναγνωρίζουμε σήμερα, διήρκεσε αιώνες. Οι αρχαίοι άνθρωποι στην Κίνα και την Αίγυπτο έπαιζαν με αρωματισμένο πάγο, ενώ οι μαύροι Αμερικανοί βοήθησαν στον εκσυγχρονισμό του γλυκού. Εν τω μεταξύ, εφευρέσεις όπως το «χωνάκι παγωτού» προέκυψαν συχνά από καθαρή τύχη.
Η αρχαία αγάπη της ανθρωπότητας για τον πάγο
Πολλοί σύγχρονοι άνθρωποι απολαμβάνουν μια παγωμένη λιχουδιά. Το ίδιο φαίνεται ότι έκαναν και οι αρχαίοι πρόγονοί τους. Οι Kitchen Stories αναφέρουν ότι οι άνθρωποι στην Κίνα πρόσθεσαν χυμούς φρούτων σε θρυμματισμένο πάγο το 3000 π.Χ. και ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι επινόησαν ομοίως ευρηματικές τεχνικές για να παγώσουν το νερό.
Πράγματι, η πρώιμη ανθρώπινη ιστορία είναι πασπαλισμένη με ανέκδοτα για ανθρώπους που απολάμβαναν παγωμένες νοστιμιές. Σύμφωνα με το PBS, προσωπικότητες όπως ο βιβλικός βασιλιάς Σολομώντας αλλά και ο Μέγας Αλέξανδρος απολάμβαναν παγωμένα ποτά. Και σε Ρωμαίους αυτοκράτορες όπως ο Νέρωνας, ο Κλαύδιος και ο Ιούλιος Καίσαρας άρεσε να τρώνε χιόνι αναμεμειγμένο με φρούτα και χυμούς.
Photo: Public Domain
«Στον αρχαίο κόσμο, οι λίμνες δεν πάγωναν στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, οπότε έπαιρναν πάγο από τους παγετώνες και χιόνι από ψηλά στα βουνά», δήλωσε ο Wassberg Johnson στο
Reader’s Digest, εξηγώντας ότι, δεδομένου του κόστους τους, τις παγωμένες λιχουδιές απολάμβαναν μόνο οι πολύ πλούσιοι.
Πώς εφευρέθηκε λοιπόν το σύγχρονο παγωτό; Χρειάστηκαν μερικές εκατοντάδες χρόνια ακόμη και η προσθήκη γαλακτοκομικών προϊόντων για τη δημιουργία του γλυκού που γνωρίζουμε σήμερα.
Ποιος εφηύρε το παγωτό;
Οι περισσότερες πηγές φαίνεται να συμφωνούν ότι το πρώτο «παγωτό» προήλθε από την Κίνα γύρω στο 200 π.Χ. Το BBC και το Reader’s Digest αναφέρουν ότι οι άνθρωποι έτρωγαν μια πολύ πρώιμη εκδοχή παγωτού από πάγο, ρύζι και γάλα.
«Γύρω στο 200 π.Χ., υπάρχει μια αναφορά ότι οι άνθρωποι στην Κίνα έτρωγαν [έναν συνδυασμό] γάλακτος και ρυζιού που ήταν παγωμένο στο χιόνι», δήλωσε ο Wassberg Johnson στο Reader’s Digest.
Μερικές εκατοντάδες χρόνια αργότερα, οι Κινέζοι αυτοκράτορες της δυναστείας των Τανγκ (618 μ.Χ. έως 907 μ.Χ.) προφανώς απολάμβαναν μια παρόμοια λιχουδιά. Ανακάτευαν γάλα και μια αρωματική ουσία που ονομαζόταν καμφορά και στη συνέχεια το πάγωναν. Για το λόγο αυτό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το παγωτό εφευρέθηκε στην Κίνα. Αλλά το επιδόρπιο συνέχισε να εξελίσσεται κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων.
Τον 11ο αιώνα, οι άνθρωποι στην αρχαία Περσία άρχισαν να πειραματίζονται με ένα επιδόρπιο που έμοιαζε με παγωτό και ονομαζόταν «sharbat». Σύμφωνα με το PBS, συχνά αρωμάτιζαν αυτό το παγωμένο ποτό με κεράσι, ρόδι ή κυδώνι. Ο Wassberg Johnson δήλωσε στο Reader’s Digest ότι το «sharbat» είναι «πιθανότατα ο πλησιέστερος πρόγονος, τουλάχιστον γλωσσικά, του παγωτού και από όπου προέρχεται η λέξη «σερμπέτι»».
Από εκεί και πέρα, ενδεχομένως λόγω των Σταυροφοριών ή ακόμη και του εξερευνητή Μάρκο Πόλο, η ιδέα για ένα παγωμένο επιδόρπιο άρχισε να παίρνει το δρόμο της προς τη Δύση και την Ευρώπη. Το PBS αναφέρει ότι ένας άντρας του 17ου αιώνα, ο Antonio Latini, ήταν ο πρώτος που κατέγραψε μια συνταγή για ένα sorbetto, ή αλλιώς σορμπέ.
Από εκεί και πέρα, η ιδέα εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η Ιταλίδα βασίλισσα Αικατερίνη ντε’ Μεντίτσι το έφερε στη Γαλλία όταν παντρεύτηκε τον βασιλιά Ερρίκο Β’ το 1533. Και ένας Σικελός ονόματι Francesco Procopio dei Coltelli άνοιξε το Café Procope στο Παρίσι το 1686, όπου σέρβιρε ένα μείγμα από παγωμένο γάλα, κρέμα γάλακτος, βούτυρο και αυγά – ή, gelato.
Photo: Public Domain
Εν τω μεταξύ, η εφεύρεση του παγωτού εξαπλώθηκε στον Ατλαντικό Ωκεανό. Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον φέρεται να ξόδεψε 200 δολάρια για παγωτό το 1790, και ο Τόμας Τζέφερσον διατηρούσε ομοίως «παγωτατζίδικα» όπου μπορούσε να αποθηκεύει το αγαπημένο του γλυκό. Αλλά οι μαύροι Αμερικανοί ήταν αυτοί που βοήθησαν στην εξέλιξη του παγωτού.
Για παράδειγμα, ήταν ο σκλάβος σεφ του Τζέφερσον, Τζέιμς Χέμινγκς, που βοήθησε στην τελειοποίηση του παγωτού βανίλια, αφού πέρασε χρόνο με τον Τζέφερσον στη Γαλλία. Και ήταν ένας ελεύθερος μαύρος που εργαζόταν ως μάγειρας του Λευκού Οίκου, ο Augustus Jackson, ο οποίος, σύμφωνα με τους ιστορικούς, πρόσθεσε πρώτος αλάτι στο παγωτό για να μειώσει τη θερμοκρασία του. Αποκαλείται ο «πατέρας του παγωτού».
Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Γαλακτοκομικών Τροφίμων, το παγωτό έγινε ευρέως διαθέσιμο τον 19ο αιώνα. Και τότε ήταν που το παγωτό αναπτύχθηκε ακόμη περισσότερο με την εφεύρεση των «χωνιών παγωτού». Πώς γεννήθηκαν λοιπόν αυτές οι εμβληματικές εφευρέσεις του παγωτού;
Photo: Public Domain
Ο εκσυγχρονισμός του παγωτού
Σύμφωνα με το The Culture Trip, το παγωτό παγωτό μπορεί να προέρχεται από ένα από τρία μέρη: Evanston, Ιλινόις, Ithaca, Νέα Υόρκη, ή Two Rivers, Wisconsin.
Στο Έβανστον το 1890, ένα τοπικό εστιατόριο έπρεπε να γίνει δημιουργικό, αφού η θρησκευόμενη πόλη πέρασε νόμο που απαγόρευε την πώληση αναψυκτικών τις Κυριακές. Αντί να σερβίρουν παγωτό με σόδα, άρχισαν να σερβίρουν παγωτό με σιρόπι σόδας – και ονόμασαν τη λιχουδιά «sundae» με «e».
Δύο χρόνια αργότερα, στην Ίθακα της κομητείας Τόμπκινς της Νέας Υόρκης, ένας ιδιοκτήτης φαρμακείου επινόησε ένα πιάτο παγωτού που περιείχε σιρόπι κεράσι και ζαχαρωμένο κεράσι για τον φίλο του, τον αιδεσιμότατο της πόλης. Δεδομένου ότι είχε σκαρφιστεί την ιδέα μια Κυριακή, οι δύο άνδρες ονόμασαν τη νόστιμη λιχουδιά «Cherry Sunday».
Αλλά ο Two Rivers ισχυρίζεται ότι σκέφτηκε το παγωτό παγωτό σχεδόν μια δεκαετία νωρίτερα. Επιμένουν ότι ο ιδιοκτήτης ενός εστιατορίου και παγωτατζίδικου έβαλε σιρόπι σοκολάτας -που συνήθως χρησιμοποιείται για σόδα- στο παγωτό ήδη από το 1882, αφού το ζήτησε ένας πελάτης.
Photo: Picryl
Ομοίως, αμφισβητείται η εφεύρεση του χωνιού παγωτού. Το Ample Hills, ένα παγωτατζίδικο με έδρα το Μπρούκλιν, αναφέρει ότι ένας Σύρος μετανάστης ονόματι Ernest Hamwi πιστώνεται με την εφεύρεση του χωνιού παγωτού. Στην Παγκόσμια Έκθεση του 1904, έφτιαχνε ένα επιδόρπιο γκοφρέτας που ονομαζόταν zalabia και, προφανώς, πρότεινε σε έναν πωλητή παγωτού που βρισκόταν εκεί κοντά να συνεργαστούν.
Ωστόσο, ένας Ιταλός μετανάστης και κατασκευαστής παγωτού με το όνομα Italo Marchiony κατέθεσε επίσης δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για μια «συσκευή χύτευσης για τη διαμόρφωση κυπέλλων παγωτού και παρόμοιων προϊόντων», το οποίο του χορηγήθηκε το 1903. Αλλά η πατέντα του δεν είχε σχήμα κώνου και μάλιστα είχε μικροσκοπικές λαβές – γι’ αυτό και οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ο Χάμιουι είναι ο πραγματικός εφευρέτης του χωνιού παγωτού.
Ως εκ τούτου, η ιστορία του παγωτού είναι πλούσια. Αυτή η νόστιμη παγωμένη λιχουδιά βρίσκεται σε εξέλιξη, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Και αναμφισβήτητα εξακολουθεί να τελειοποιείται. Σήμερα, οι λάτρεις του παγωτού μπορούν να αγοράσουν παγωτό με το κιλό, παγωτό από εναλλακτικές λύσεις γαλακτοκομικών προϊόντων, ακόμη και παγωτό παγωμένο με υγρό άζωτο.
