Σήμερα συμπληρώνονται σαράντα δύο χρόνια από τη δολοφονία του θρυλικού τραγουδιστή των Beatles και ενός από τους πλέον δραστήριους ακτιβιστές της γενιάς του, του John Lennon. Το νήμα της ζωής του κόπηκε από τις σφαίρες ενός θαυμαστή του, του Μαρκ Τσάπμαν, στον οποίο νωρίτερα είχε υπογράψει ένα αυτόγραφο πάνω στο νέο του άλμπουμ. Ο ίδιος, με το μακάβριο χιούμορ που τον διέκρινε, μας είχε προϊδεάσει για το τέλος του: «Να δείτε που θα πάω είτε από αεροπορικό ατύχημα, είτε από σφαίρα κάποιου τρελού θαυμαστή μου» είχε πει σε μια του συνέντευξη πριν από χρόνια.
Τα παιδικά του χρόνια και τα πρώτα καλλιτεχνικά του βήματα
Ο τραγουδοποιός-τραγουδιστής από το Λίβερπουλ, με τα μεγάλα στρογγυλά γυαλιά και την ταξιδιάρικη φωνή, ο οποίος δε γνώρισε πατέρα, αφού τον εγκατέλειψε πριν ακόμη γεννηθεί, ήρθε στη ζωή στις 9 Οκτωβρίου του 1940.
Η μητέρα του ακολούθησε το ίδιο παράδειγμα, όταν ο μικρός Τζον ήταν μόλις 5 ετών, αφήνοντας την ανατροφή του στην αδελφή της. Στα 18 του χάνει τη μητέρα του όταν την πάτησε με το αυτοκίνητο ένας μεθυσμένος οδηγός. Δώδεκα χρόνια αργότερα έγραφε: «Μητέρα, με είχες αλλά δεν σε είχα. Σε χρειαζόμουν, αλλά εσύ δεν με χρειαζόσουν».
Ο Τζον αγαπούσε το γράψιμο και τη ζωγραφική, με το σχολείο να τον αφήνει μάλλον αδιάφορο. Φοίτησε στο κολέγιο Καλών Τεχνών του Λίβερπουλ, αλλά δεν υπήρξε ποτέ συνεπής σπουδαστής. Εκεί, όμως, γνώρισε την πρώτη του γυναίκα, τη Σίνθια Πάουελ, η οποία του χάρισε ένα παιδί, τον Τζούλιαν (1963).
Ο Τζον ζούσε για τη μουσική και τον Μάρτιο του 1957 ίδρυσε την πρώτη του μπάντα, τους Quarrymen, που πήρε το όνομά της από το σχολείο, όπου φοιτούσε. Έπαιζαν σκιφλ, ένα είδος φολκ μουσικής με τζαζ και μπλουζ επιρροές.
Στις 6 Ιουλίου 1957 γνωρίζει τον Πολ ΜαΚάρτνεϊ, ο οποίος σύντομα γίνεται μέλος του συγκροτήματος, αφού ο πατέρας του διαθέτει το υπόγειο του σπιτιού για τις πρόβες των Quarrymen. Την εποχή αυτή ο Λένον γράφει και το πρώτο του τραγούδι «Hello Little Girl», που έγινε αργότερα επιτυχία με τους The Fourmost. Στο συγκρότημα καταφθάνει με συστάσεις του ΜακΚάρτνεϊ ο νεαρός κιθαρίστας Τζορτζ Χάρισον, που δίνει έναν πιο ροκ χαρακτήρα. Οι Quarrymen μετονομάζονται σε «Johnny and the Moondogs», με τον Λένον να έχει τον πρώτο λόγο, αλλά να μην είναι ικανοποιημένος από τον ήχο τους. Το καλοκαίρι του 1958 ηχογραφούν ένα δίσκο 45 στροφών, που περιέχει δύο τραγούδια, τη σύνθεση των Λένον / ΜακΚάρντεϊ «In Spite of Αll the Danger» και τη διασκευή του κομματιού του Μπαντ Χόλι «That’ ll Be the Day».
Στα μέσα του 1959, η μπάντα του Λένον αλλάζει το όνομά της σε Beatles και αρχίζει εμφανίσεις στο Αμβούργο και στο κλαμπ του Λίβερπουλ, Cavern. Ήταν εκεί που τους ανακάλυψε ο Μπράιαν Έπσταϊν, ο πρώτος τους μάνατζερ, και στις 5 Οκτωβρίου 1962 κυκλοφορούν το παρθενικό τους σινγκλ «Love me Do».
Η επιτυχία είναι μεγάλη. Οι Beatles εκτοξεύονται στην κορυφή και εν μια νυκτί μετατρέπονται σε ζωντανό θρύλο. Στα τραγούδια τους συνδυάζουν τη ρεαλιστική προσέγγιση και την εσωτερικότητα του Λένον, με την αισιόδοξη ματιά και το μελωδικό χάρισμα του ΜακΚάρτνεϊ. Ο ένας συμπληρώνει τον άλλο και το αποτέλεσμα είναι μοναδικό. Οι Μπιτλς ανάγουν το τρίλεπτο ποπ τραγούδι σε μορφή τέχνης.
Μετά τον θάνατο του Επστάιν αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες σκιές στους Μπιτλς. Ο Μακάρτνεϊ επιζητεί να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, κάτι που δεν αρέσει στον Λένον, η ερωμένη του οποίου Γιόκο Όνο, αναμιγνύεται όλο και πιο πολύ στις υποθέσεις τους, προκαλώντας την αγανάκτηση των υπολοίπων. Έτσι είναι αναπόφευκτη η διάλυση του συγκροτήματος το 1970.
Το ’69 συνδέθηκε με τα δεσμά του γάμου με τη Γιαπωνέζα καλλιτέχνιδα Γιόκο Όνο στο Γιβραλτάρ. Ο μήνας του μέλιτος αποτέλεσε γι’ αυτούς μια ευκαιρία ιδιότυπης διαδήλωσης υπέρ της ειρήνης, αποφασίζοντας να τον περάσουν στο κρεβάτι, ενώ κάλεσαν και δημοσιογράφους.
Από την εποχή των Μπιτλς, ο Τζον Λένον είχε ξεκινήσει την προσωπική του μουσική διαδρομή. Με τη συμμετοχή της Γιόκο Όνο ηχογράφησε τρεις δίσκους με πειραματική μουσική κι ένα live στο Τορόντο με τη νεοσύστατη μπάντα των Plastic Ono Band.
Μετά τη διάλυση των Beatles και μέχρι τη δολοφονία του το 1981 κυκλοφόρησε μια σειρά άλμπουμ, που δεν έφθαναν στο δημιουργικό ύψος της μουσικής των «Σκαθαριών», αλλά παρουσίαζαν μεγάλο ενδιαφέρον και είχαν απήχηση στο μουσικόφιλο κοινό.
Κορυφαία στιγμή υπήρξε αναμφισβήτητα το άλμπουμ Imagine (1971) και το ομώνυμο τραγούδι, που έγινε ο ύμνος του αντιπολεμικού κινήματος.
Στις 31 Αυγούστου 1971 ο Λένον μετακομίζει στη Νέα Υόρκη και δεν θα επιστρέψει ποτέ στην Αγγλία. Σύντομα θα αντιμετωπίσει προβλήματα με το αμερικανικό κράτος, καθώς ο πρόεδρος Νίξον ψάχνει τρόπο να τον απελάσει. Δεν του συγχωρεί ότι είναι ένα από τα ηγετικά στελέχη του αντιπολεμικού κινήματος, που μάχεται τη συμμετοχή των Αμερικανών στο Βιετνάμ. Με ευφάνταστους τρόπους και εκμεταλλευόμενος τα ΜΜΕ (Bed-In), προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη στην υπόθεση της παγκόσμιας ειρήνης. Ο Λένον βρίσκεται στο στόχαστρο και των πανίσχυρων εκκλησιαστικών οργανώσεων, που δεν ξεχνούν τη δήλωση του 1966, ότι «οι Μπιτλς είναι ανώτεροι από τον Θεό».
Το 1973 χωρίζει από τη Γιόκο και τα φτιάχνει για δύο χρόνια με την Κινέζα γραμματέα του Μέι Παγκ. Τον Νοέμβριο του 1974 θα εμφανιστεί για τελευταία φορά επί σκηνής, συμμετέχοντας σε μια συναυλία του Έλτον Τζον στη Νέα Υόρκη.
Το 1975 επανασυνδέεται με τη Γιόκο Όνο και στις 9 Οκτωβρίου θα γεννηθεί ο γιος τους Σον. Ο Τζον εγκαταλείπει τη μουσική για να αφιερωθεί στη φροντίδα του νεογέννητου παιδιού του. Πέντε χρόνια αργότερα θα επιστρέψει δυναμικά στη μουσική, με το διπλό άλμπουμ «Double Fantasy», που θα αποτελέσει το κύκνειο άσμα της σύντομης, αλλά σπουδαίας καριέρας του.
Στις 8 Δεκεμβρίου του 1980 το νήμα της ζωής του κόπηκε από τις σφαίρες ενός θαυμαστή του, του Μαρκ Τσάπμαν, στον οποίο νωρίτερα είχε υπογράψει ένα αυτόγραφο πάνω στο νέο του άλμπουμ.
Δισκογραφία
Άλμπουμς
1. Unfinished Music No.1: Two Virgins (1968) [ΗΠΑ: Νο124]
2. Unfinished Music No.2: Life with the Lions (1969) [ΗΠΑ: Νο174]
3. Wedding Album (1969) [ΗΠΑ: Νο178]
4. John Lennon/Plastic Ono Band (1970) [Μ.Β: Νο8, ΗΠΑ: Νο6,
Χρυσό]
5. Imagine (1971) [Μ.Β: Νο1, ΗΠΑ: Νο1, 2 φορές πλατινένιο]
6. Some Time in New York City (1972) [Μ.Β: Νο11, ΗΠΑ: Νο48]
7. Mind Games (1973) [Μ.Β: Νο13, ΗΠΑ: Νο9, Χρυσό]
8. Walls and Bridges (1974) [Μ.Β: Νο6, ΗΠΑ: Νο1, Χρυσό]
9. Rock ‘n’ Roll (1975) [Μ.Β: Νο6, ΗΠΑ: Νο6, Χρυσό]
10. Double Fantasy (1980) [Μ.Β: Νο1, ΗΠΑ: Νο1, 3 φορές πλατινένιο]
11. Milk and Honey (1984) [Μ.Β: Νο3, ΗΠΑ: Νο11, Χρυσό]
Συλλογές
1. Shaved Fish (1975) [Μ.Β: Νο8, ΗΠΑ: Νο 12, Πλατινένιο]
2. The John Lennon Collection (1982) [Μ.Β: Νο1, ΗΠΑ: Νο33, 3 φορές πλατινένιο]
3. Menlove Ave. (1986) [ΗΠΑ: Νο147]
4. Imagine: John Lennon (1988) [Μ.Β: Νο64, ΗΠΑ:Νο31, Χρυσό]
5. Lennon (4CD box set) (1990)
6. Lennon Legend: The Very Best of John Lennon (1997) [Μ.Β: Νο3, ΗΠΑ: Νο65, Χρυσό]
7. John Lennon Anthology (1998) [Μ.Β: Νο64, ΗΠΑ: Νο99, Χρυσό]
8. Wonsaponatime (1998) [Μ.Β:Νο76]
9. Acoustic (2004) [Μ.Β: Νο133, ΗΠΑ: Νο31]
10. Peace, Love & Truth (2005)
11. Working Class Hero: The Definitive Lennon (2005) [Μ.Β: Νο11, ΗΠΑ: Νο135]
12. The U.S. vs. John Lennon (2006)
13. Remember (2006)
14. Instant Karma (2007): Συλλογή της Διεθνούς Αμνηστίας για το Νταρφούρ, με διάφορους καλλιτέχνες και αποσπάσματα από τραγούδια του Λένον.
Ζωντανές Ηχογραφήσεις
1. Live Peace in Toronto (1969) [ΗΠΑ: Νο10]
2. Live in New York City (1986) [Μ.Β: Νο55, ΗΠΑ: Νο41, Χρυσό]
3. Live Peace in Toronto (2006)
Σινγκλς
1. Give Peace a Chance (1969) [Μ.Β: Νο2, ΗΠΑ: Νο14]
2. Cold Turkey (1969) [Μ.Β: Νο12, ΗΠΑ: Νο30]
3. Instant Karma! (1970) [Μ.Β: Νο4, ΗΠΑ: Νο3, Χρυσό]
4. Mother (1971) [ΗΠΑ:Νο43]
5. Power to the People (1971) [Μ.Β: Νο6, ΗΠΑ: Νο11]
6. Imagine (1971) [ΗΠΑ: Νο3]
7. Happy Xmas (War Is Over) (1971, 1972) [Μ.Β: Νο4]
8. Woman Is the Nigger of the World (1972) [ΗΠΑ: Νο57]
9. Mind Games(1973) [Μ.Β: Νο26, ΗΠΑ: Νο18]
10. Whatever Gets You Thru the Night (1974) [Μ.Β: Νο36, ΗΠΑ: Νο1]
11. Νο9 Dream(1975) [Μ.Β: Νο23, ΗΠΑ: Νο9]
12. Stand by Me (1975) [Μ.Β: Νο30, ΗΠΑ: Νο20]
13. Imagine (1975) [Μ.Β:Νο6]
14. (Just Like) Starting Over (1980) [Μ.Β: Νο1, ΗΠΑ: Νο1, Χρυσό]
15. Woman (1981) [Μ.Β: 1, ΗΠΑ: Νο2, Χρυσό]
16. Watching the Wheels (1981) [Μ.Β: Νο30, ΗΠΑ: Νο10]
17. Love (1982) [Μ.Β: Νο41]
18. Nobody Told Me (1984) [Μ.Β: Νο6, ΗΠΑ: Νο5]
19. Borrowed Time (1984) [Μ.Β: Νο32]
20. I’m Stepping Out (1984) [Μ.Β: Νο88, ΗΠΑ: Νο55]
21. Every Man has a Woman who Loves Him (1984)
22. Jealous Guy (1985) [Μ.Β: Νο65]
23. Jealous Guy (1988) [ΗΠΑ: Νο80]
