ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ
Καλό μήνα! Στα προηγούμενα άρθρα ασχοληθήκαμε με την κύηση στην ευρύτερή της έννοια και δώσαμε συμβουλές για την διατροφή, την άσκηση, την εργασία κατά τη διάρκειά της. Σήμερα ξεκινούμε μία ειδικότερη αναφορά στα στάδια της εγκυμοσύνης.
…Το συνολικό διάστημα της ζωής του παιδιού μέσα στη μήτρα, μπορούμε να το χωρίσουμε σε τρεις μεγάλες περιόδους:
- Εμβρυογένεση: Το χρονικό διάστημα από τη γονιμοποίηση μέχρι και το τέλος της τρίτης εβδομάδας. Στη διάρκειά της, ξεκινώντας από το αρχικό κύτταρο που είναι το αποτέλεσμα της γονιμοποίησης του ωαρίου από το σπερματοζωάριο, σχηματίζεται το έμβρυο ( γι’ αυτό ονομάζουμε αυτή την περίοδο εμβρυογένεση).
- Οργανογένεση: Η δεύτερη περίοδος, από την 4η έως την 8η εβδομάδα ζωής. Είναι το στάδιο στο οποίο σχηματίζονται τα διάφορα όργανα του μωρού.
- Εμβρυϊκή περίοδος: Στη διάρκεια των δύο πρώτων μηνών, το μικρό ον παίρνει σιγά σιγά μορφή και σχήμα. Από την αρχή του τρίτου μήνα, είμαστε πια σε θέση να μιλάμε για έμβρυο. Αυτό γιατί καθώς κυλάει ο τρίτος μήνας, αρχίζει πια να παίρνει μια καθαρά ανθρώπινη μορφή.
Σήμερα θα ασχοληθούμε με τις πρώτες τρεις εβδομάδες:
Την εμβρυογένεση.
Οι τρεις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης είναι θεμελιώδεις, αλλά παρ’ όλα αυτά, στη διάρκεια του σταδίου αυτού η εγκυμοσύνη δεν είναι ακόμη γνωστή (το πολύ- πολύ να την υποπτευόμαστε) επειδή πρόκειται για το διάστημα από τη γονιμοποίηση μέχρι τις πρώτες ημέρες καθυστέρησης της περιόδου.
Πρώτη εβδομάδα
Κατά τη γονιμοποίηση, η κεφαλή του σπερματοζωαρίου εισχωρεί στο ωάριο: έτσι σχηματίζεται το αρχικό κύτταρο με 46 χρωμοσώματα. Ο αριθμός των κυττάρων αυξάνεται με διαδοχικές διαιρέσεις: 2,4,6,8,16,32,κλπ. Κάποια στιγμή μοιάζει μορφολογικά με ένα μικρό μούρο και ονομάζεται μορίδιο.
- Την τέταρτη μέρα από τη γονιμοποίηση και ενώ το μορίδιο βρίσκεται στη σάλπιγγα, σχηματίζει στο κέντρο του κοιλότητα και μεταβάλλεται σε βλαστοκύστη. Τότε έχει μέγεθος 150 μικροχιλιοστά.
- Την έκτη μέρα η βλαστοκύστη εμφυτεύεται στην πιο πρόσφορη επιφάνεια του ενδομητρίου (κατεβαίνει μέσα στη μήτρα δηλαδή). Έχει την ιδιότητα να προσανατολίζεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο εμβρυϊκός κόμβος να παίρνει θέση όσο πιο κοντά γίνεται στο τοίχωμα της μήτρας.
Δεύτερη εβδομάδα
Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η διάταξη του εμβρυϊκού κόμβου σε δύο επάλληλα στρώματα. Το κέντρο αυτού του κόμβου χαράζεται από μια μικρή κοιλότητα. Όπως θα δείξει η συνέχεια, πρόκειται για την αμνιακή κοιλότητα.
- Το μέγεθος του ωαρίου μεγαλώνει για να φθάσει το ένα χιλιοστό στις 12 περίπου ημέρες.
- Το ωάριο «φωλιάζει» για τα καλά στην επιφάνεια του ενδομητρίου.
- Η τροφοβλάστη αρχίζει να διαφοροποιείται, μετατρεπόμενη σε πλακούντα και να χαράζεται σε μικρά κενά μεσοδιαστήματα που περιέχουν μητρικό αίμα.
Τρίτη εβδομάδα
Στη διάρκεια της τρίτης εβδομάδας, το κύριο χαρακτηριστικό είναι η εμφάνιση μιας τρίτης στιβάδας που «φυτρώνει» από την ανώτερη προϋπάρχουσα στιβάδα και παίρνει θέση ανάμεσα στις δύο άλλες. Οι τρεις αυτές στιβάδες, έχουν ήδη ξεχωριστούς προδιαγεγραμμένους ρόλους:
- Η ανώτερη στιβάδα που ονομάζεται εξώδερμα, θα αποτελέσει τη βάση απ’ όπου θα σχηματιστούν το δέρμα και ο νευρικός ιστός.
- Η ενδιάμεση στιβάδα, το μεσόδερμα, θα δώσει τον σκελετό, τους μύες και τα όργανα της κυκλοφορίας και των νεφρικών λειτουργιών.
- Η κατώτερη στιβάδα, το ενδόδερμα, θα αποτελέσει τη βάση σχηματισμού των εντοσθίων, των πεπτικών αδένων και του αναπνευστικού επιθηλίου.
Όπως βλέπετε, η μαγεία ξεκινά από την πρώτη στιγμή της νέας ζωής! Στο επόμενο άρθρο θα ασχοληθούμε με τον δεύτερο μήνα της κύησης, την περίοδο της οργανογένεσης.
Σας ευχαριστώ
Αποστολοπούλου Άννα-Μαρίνα, Μαία ΚΥΑ
*** Όλες οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το περιοδικό «Παιδί και νέοι γονείς» που κυκλοφορούσε πριν πολλά χρόνια. Υπογράφουν σπουδαίοι γιατροί- Γυναικολόγοι, Γενετιστές, Εμβρυολόγοι, κα.
