Σε καλό κλίμα η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Άγκυρα – Συνεχίζονται τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο – Έντονη διαφωνία για τη Χαμάς – Μισόλογα για τη Μονή της Χώρας – Ευχολόγια για το Κυπριακό
Με μια έντονη διαφωνία, όσον αφορά την παλαιστινιακή οργάνωση της Χαμάς, ολοκληρώθηκε η συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στην Άγκυρα. Αλλά, η έντονη αυτή διαφωνία δεν ήταν ικανή για να αμαυρώσει το καλό κλίμα εντός του οποίου διεξήχθησαν οι συνομιλίες.
Ιδιαίτερα, όσον αφορά την πρόθεση και των δύο πλευρών να διατηρήσουν, όπως αποκαλούνται, τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο, τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν, όσο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσαν μεγαλύτερη σημασία στα οικονομικά μεγέθη και στον οικονομικό παράγοντα ως μέσα διατήρησης του θετικού κλίματος και της εποικοδομητικής συμπεριφοράς στις σχέσεις των δύο χωρών. Οι αναφορές στο μειονοτικό και στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης ή στα μειονοτικά ζητήματα των Ελλήνων στην Τουρκία, πραγματοποιήθηκαν σε χαμηλούς τόνους με φανερή την πρόθεση και των δύο ανδρών να μην προκληθεί κανένα ιδιαίτερο ζήτημα.
Όσον αφορά τώρα το Κυπριακό, οι επίσημες αναφορές και των δύο πλευρών στις δηλώσεις τους περιορίστηκαν σε ευχολόγια.
Τέλος, όσον αφορά το πρόβλημα που προέκυψε τα τελευταία 24ωρα με τη μετατροπή εκ νέου της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε μουσουλμανικό τέμενος, παρότι από το 1945 με διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ είχε μετατραπεί σε μουσείο, ήταν φανερή η προσπάθεια των Ερντογάν και Μητσοτάκη να περιοριστούν σε λέξεις και λόγια που δεν θα έβαζαν λάδι στη φωτιά. Μισές κουβέντες δηλαδή και το πρόβλημα, όπως λέμε και στην Τουρκία και στην Ελλάδα, το σπρώξαμε κάτω από το χαλί.
Αναλυτικά οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου
Η συνέντευξη Τύπου ξεκίνησε με τις δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος αναφέρθηκε στην ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, χαρακτηρίζοντας άκρως εποικοδομητικές τις επαφές με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Τόνισε δε ότι οι δύο πλευρές εργάζονται ώστε να ανεβάσουν στα 10 δισ. δολάρια τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών.
Όπως είπε ο Ερντογάν, συζητήθηκαν και τα αλληλένδετα προβλήματα των δύο χωρών. Αναφέρθηκε στις τρομοκρατικές οργανώσεις και στην προσπάθεια να αντιμετωπιστούν.
Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε ξανά στην τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα.
Δεν παρέλειψε να επιτεθεί ξανά στο Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα, κάνοντας λόγο για «σφαγή». Τόνισε δε, ότι η μόνη λύση είναι η ίδρυση ενός Παλαιστινιακού κράτους στα όρια που είχαν οριστεί το 1967, με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ. «Περιμένουμε από την Ελλάδα να στηρίξει τις διεθνείς προσπάθειες για ειρήνη στη Γάζα», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στις σχέσεις με την Ελλάδα, είπε ότι σε κάθε συνάντηση, μεγαλώνει η ελπίδα για λύσεις.
Μιλώντας για τη Μονή της Χώρας, είπε ότι η απόφαση είχε ληφθεί το 2020 και ότι μετά τη μετατροπή του είναι ανοιχτό προς όλους.
Οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού
«Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. «Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος», συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην συμφωνία για την επίσημη ίδρυση επιχειρηματικού συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.
«Και οι δύο λαοί μας όπως είχα δεσμευτεί απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά», συμπλήρωσε.
«Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ», υπογράμμισε.
«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης. «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας», πρόσθεσε. «Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία», συνέχισε. «Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους», επισήμανε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. «Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.
Για το κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
«Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στις συμφωνίες που υπέγραψαν σήμερα στην Άγκυρα. «Επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε το θετικό δρόμο», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.
«Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά συμφωνούμε στην ανάγκη άμεσης κατάπαυσης του πυρός και πάνω από όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι», απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ο Τάγιπ Ερντογάν είπε ότι διαφωνούν με το χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση.
«Αυτό μπορεί να γίνει», ανταπάντησε ο Τούρκος Πρόεδρος.
