Καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και οι πισίνες και οι παραλίες γεμίζουν με κόσμο μια άλλη εποχική κρίση εμφανίζεται σιγά-σιγά: η απότομη αύξηση των κρουσμάτων της νόσου του κολυμβητή
Αυτή η συχνή και δυσάρεστη πάθηση — κλινικά γνωστή ως εξωτερική ωτίτιδα — μπορεί να μετατρέψει μια χαλαρωτική μέρα στο νερό, σε μια επώδυνη κατάσταση. Η «ωτίτιδα της πισίνας» ή «αυτί του κολυμβητή» (swimmer’s ear), όπως είναι επίσης γνωστή, επηρεάζει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού και κυρίως το καλοκαίρι. Αν και συνήθως δεν είναι σοβαρή, μπορεί να είναι επίμονη, επώδυνη και να καταστρέψει τα σχέδια των διακοπών μας, αν δεν αντιμετωπιστεί.
Τα καλά νέα; Μπορεί να αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό με τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης. Κατανοώντας τα αίτια της ωτίτιδας αυτής και ακολουθώντας μερικές απλές πρακτικές που βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία, μπορείτε να απολαύσετε το χρόνο σας στο νερό, διατηρώντας τα αυτιά σας υγιή και χωρίς μολύνσεις.
Τι ακριβώς είναι το «αυτί του κολυμβητή»;
Η νόσος του κολυμβητή είναι μια λοίμωξη του εξωτερικού ακουστικού πόρου, του τμήματος του αυτιού που εκτείνεται από το εξωτερικό του κεφαλιού μας, μέχρι το τύμπανο. Η πάθηση προκαλείται συνήθως από βακτηριακή ανάπτυξη σε ένα υγρό, ζεστό περιβάλλον — συνθήκες που συχνά επικρατούν μετά το κολύμπι.
Σε αντίθεση με τις λοιμώξεις του μέσου αυτιού – που είναι πιο συχνές στα παιδιά και συνήθως συνδέονται με κρυολογήματα ή λοιμώξεις των ιγμορείων -, η εξωτερική ωτίτιδα ξεκινά από το εξωτερικό μέρος του αυτιού. Προκαλείται από νερό που παραμένει παγιδευμένο στον ακουστικό πόρο, ειδικά σε άτομα που περνούν πολύ χρόνο κολυμπώντας. Πιο συγκεκριμένα, όταν το νερό παραμένει στον ακουστικό πόρο, μαλακώνει το δέρμα και επιτρέπει στα βακτήρια ή τους μύκητες που υπάρχουν φυσιολογικά στο αυτί να πολλαπλασιαστούν, προκαλώντας λοίμωξη.
Αναγνώριση των συμπτωμάτων
Η ωτίτιδα του κολυμβητή ξεκινά συνήθως με κνησμό και ήπια ενόχληση, αλλά μπορεί να επιδεινωθεί γρήγορα αν δεν αντιμετωπιστεί. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Κνησμό στον ακουστικό πόρο
Ερυθρότητα ή πρήξιμο του αυτιού
Πόνο, ειδικά όταν τραβιέται το εξωτερικό αυτί
Αίσθημα βουλωμένου αυτιού
Εκκρίσεις διαυγούς υγρού, μερικές φορές με δυσάρεστη οσμή
Προσωρινή απώλεια ακοής (σε σοβαρές περιπτώσεις)
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και, σε σπάνιες περιπτώσεις, η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί στους γύρω ιστούς ή ακόμη και στα οστά, ιδιαίτερα σε άτομα με διαβήτη ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Πώς να την αποφύγετε
1. Κρατήστε τα αυτιά σας στεγνά
Η πρώτη συμβουλή για την πρόληψη είναι απλή: αποφύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο να μπει νερό στα αυτιά σας.
Στεγνώστε καλά τα αυτιά σας μετά το κολύμπι ή το μπάνιο. Γείρετε το κεφάλι σας προς κάθε πλευρά για να στραγγίξει το νερό και σκουπίστε απαλά το εξωτερικό μέρος με μια πετσέτα. Αποφύγετε το κολύμπι σε πισίνες με αμφίβολη υγιεινή, καθώς μπορεί να περιέχουν υψηλά επίπεδα βακτηρίων.
2. Χρησιμοποιήστε ωτοασπίδες ή σκουφάκι κολύμβησης
Εάν κολυμπάτε συχνά, εξετάστε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε ειδικά σχεδιασμένες ωτοασπίδες για κολύμβηση ή ένα σκουφάκι κολύμβησης που καλύπτει τα αυτιά. Αυτά δημιουργούν ένα φράγμα που εμποδίζει την είσοδο του νερού. Βεβαιωθείτε ότι οι ωτοασπίδες είναι καθαρές και σας ταιριάζουν σωστά, καθώς οι κακώς τοποθετημένες ωτοασπίδες μπορούν να ερεθίσουν τον ακουστικό πόρο.
3. Αποφύγετε να βάζετε οτιδήποτε στα αυτιά σας
Μπατονέτες, δάχτυλα, οτιδήποτε εισάγεται στον ακουστικό πόρο μπορεί να προκαλέσει μικρές εκδορές στο δέρμα, διευκολύνοντας την είσοδο βακτηρίων. Αυτά τα εργαλεία μπορούν επίσης να ωθήσουν το κερί και το νερό πιο βαθιά, επιδεινώνοντας το πρόβλημα. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ωτορινολαρυγγολογίας, το αυτί είναι αυτοκαθαριζόμενο και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζεται να αφαιρούν το κερί από τα αυτιά τους. «Ο καλύτερος τρόπος για να καθαρίσετε τα αυτιά σας είναι να μην τα καθαρίζετε», συμβουλεύει η Ακαδημία.
4. Χρησιμοποιήστε σταγόνες (με προσοχή)
Μετά το κολύμπι, ορισμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούν σταγόνες για το στέγνωμα των αυτιών που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή και περιέχουν ισοπροπυλική αλκοόλη και γλυκερίνη ή ξύδι. Αυτές οι λύσεις βοηθούν στην εξάτμιση της υγρασίας και στην πρόληψη της ανάπτυξης βακτηρίων. Πολλοί ωτορινολαρυγγολόγοι συνιστούν αυτές τις σταγόνες σε άτομα που είναι επιρρεπή σε κολύμβηση, αλλά μόνο εάν δεν έχουν ρήξη τυμπάνου ή ανοιχτές πληγές στον ακουστικό πόρο. Εάν έχετε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο αυτί ή έχετε χρόνιες λοιμώξεις του αυτιού, συμβουλευτείτε έναν γιατρό πριν χρησιμοποιήσετε οποιεσδήποτε σταγόνες για τα αυτιά.
5. Αποφύγετε το κολύμπι εάν έχετε ωτίτιδα ή δερματικές παθήσεις
Εάν έχετε ήδη πρόβλημα με τα αυτιά σας, αποφύγετε το κολύμπι μέχρι να θεραπευτεί. Το κολύμπι μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα ή να εισάγει νέα βακτήρια σε μια ήδη φλεγμονώδη περιοχή.
Πώς να δράσετε εάν πάθετε εξωτερική ωτίτιδα
Εάν παρατηρήσετε πρώιμα συμπτώματα, η άμεση θεραπεία μπορεί να αποτρέψει την επιδείνωση της λοίμωξης. Οι σταγόνες για τα αυτιά που περιέχουν οξικό οξύ ή αλκοόλη και διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή μπορεί να βοηθήσουν σε ήπιες περιπτώσεις. Ωστόσο, εάν ο πόνος ενταθεί, εμφανιστεί έκκριση ή επηρεαστεί η ακοή, ζητήστε ιατρική βοήθεια.
Οι γιατροί συνήθως αντιμετωπίζουν το αυτί του κολυμβητή με σταγόνες για τα αυτιά που περιέχουν αντιβιοτικά για τη μείωση της φλεγμονής. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν από του στόματος αντιβιοτικά ή ωτικά σφουγγαράκια (μικρά σφουγγαράκια που βοηθούν στη χορήγηση του φαρμάκου). Μην προσπαθήσετε να θεραπεύσετε μόνοι σας τα μέτρια ή σοβαρά συμπτώματα και ποτέ μην χρησιμοποιείτε υπολείμματα αντιβιοτικών από προηγούμενη λοίμωξη, καθώς η ακατάλληλη θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές ή αντοχή στα αντιβιοτικά.
Παιδιά και το αυτί του κολυμβητή
Οι γονείς πρέπει να προσέχουν τα παράπονα για πόνο στο αυτί, ειδικά μετά από ημέρες κολύμβησης. Σε αντίθεση με τις κοινές λοιμώξεις, οι οποίες είναι εσωτερικές και δεν σχετίζονται με την κολύμβηση, ο πόνος από το αυτί του κολυμβητή συνήθως επιδεινώνεται όταν αγγίζεται ή τραβιέται το εξωτερικό σημείο του αυτιού.
Εάν το παιδί σας κολυμπά συχνά, συζητήστε στρατηγικές πρόληψης με τον παιδίατρό του. Ορισμένα παιδιά μπορεί να ωφεληθούν από ειδικές ωτοασπίδες ή σταγόνες για τα αυτιά υπό ιατρική παρακολούθηση. Λαμβάνοντας μερικές απλές προφυλάξεις — διατηρώντας τα αυτιά στεγνά, αποφεύγοντας τραυματισμούς στον ακουστικό πόρο και χρησιμοποιώντας προστατευτικό εξοπλισμό — μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο μόλυνσης. Σε περίπτωση αμφιβολίας λοιπόν, ακούστε τα αυτιά σας. Λίγη προσοχή τώρα μπορεί να αποτρέψει έναν πολύ έντονο πόνο αργότερα.
