Ο Συνήγορος του Πολίτη ζητά να εφαρμοστεί η απόφαση του ΣτΕ για τη Μαλακάσα – «Οδηγός» και για τους άλλους χώρους φιλοξενίας σε όλη την Ελλάδα;
Το κλείσιμο της δομής φιλοξενίας μεταναστών στη Μαλακάσα ζητά, για τρίτη φορά μέσα στους τελευταίους πέντε μήνες, ο Συνήγορος του Πολίτη, καθώς σύμφωνα με απόφαση του ΣτΕ (Συμβουλίου της Επικρατείας), ο χώρος δεν λειτουργεί νόμιμα.
Η αδειοδότηση του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης κρίθηκε παράνομη πριν δύο χρόνια (2023), όμως το υπουργείο Μετανάστευσης και τα συναρμόδια υπουργεία, δεν έχουν προχωρήσει στην εφαρμογή της απόφασης για οριστικό κλείσιμο της δομής.
Πίεση ασκεί και ο Δήμος Ωρωπού
Ο Δήμος Ωρωπού, ο οποίος ήταν αυτός που προσέφυγε αρχικά στο ΣτΕ το καλοκαίρι του 2020, εξακολουθεί να πιέζει για τη διακοπή λειτουργίας του Κέντρου. Την Πέμπτη, 17 Ιουλίου, προσέφυγε στο Συμβούλιο Συμμόρφωσης του ΣτΕ, όργανο που μεριμνά για την εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων και μπορεί να κινήσει διαδικασίες επιβολής προστίμου.
Ο Δήμος ζητά να ασκηθεί πίεση από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Πολιτεία, ώστε να εφαρμοστεί η απόφαση του 2023.
Να υπενθυμίσουμε ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε παράνομη τη χωροθέτηση της δομής διότι η συγκεκριμένη έκταση είχε ήδη χαρακτηριστεί δύο φορές αναδασωτέα, το 1993 και το 2015. Με καθυστέρηση τριών ετών, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκανε δεκτή την προσφυγή του Δήμου Ωρωπού, επειδή δεν εξετάστηκαν εναλλακτικές λύσεις.
Συγκεκριμένα, το ΣτΕ στήριξε την απόφασή του στο γεγονός ότι η έκταση έχει κηρυχθεί αναδασωτέα και η διοίκηση δεν έκανε έρευνα για την εγκατάσταση της δομής σε άλλες κατάλληλες θέσεις, ενώ παράλληλα δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Η επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη
«Τον Φεβρουάριο του 2025, ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε τις απόψεις των Υπουργών Μετανάστευσης και Ασύλου, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, για τη μη συμμόρφωση της διοίκησης προς την υπ’ αρ. 1532/2023 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η οποία έκρινε, ότι η δομή του Στρατοπέδου Γερακίνη στη Μαλακάσα δεν θεωρείται νομίμως λειτουργούσα.
Συγκεκριμένα, με την ανωτέρω απόφαση το ΣτΕ ακύρωσε σχετικές πράξεις της διοίκησης, καθώς έκρινε, ότι δεν είναι ανεκτή η ίδρυση και κατασκευή του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης και η Ελεγχόμενη Δομή Προσωρινής Φιλοξενίας Μαλακάσας, αφενός διότι η έκταση έχει κηρυχθεί αναδασωτέα, ενώ η διοίκηση δεν προέβη σε έρευνα άλλων κατάλληλων θέσεων πριν την εγκατάστασή της, και αφετέρου διότι δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Κατόπιν και σχετικής υπενθύμισης προς τα συναρμόδια υπουργεία τον Απρίλιο του 2025, αναμένεται η ανταπόκριση της διοίκησης στο σχετικό έγγραφο της Ανεξάρτητης Αρχής».
Τι ισχύει για τις δομές φιλοξενίας
Τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, καθώς και οι προσωρινές δομές φιλοξενίας, επιτράπηκαν νομοθετικά το 2016, με βάση τον νόμο 4375/16, ο οποίος προβλέπει δυνατότητα παράκαμψης της πολεοδομικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας σε περιπτώσεις επείγουσας ανάγκης και δημοσίου συμφέροντος.
Στις αρχές του 2020, λόγω των αυξημένων μεταναστευτικών ροών, τα υπουργεία Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Μετανάστευσης αποφάσισαν την ταχεία δημιουργία δύο νέων δομών φιλοξενίας. Μία από αυτές εδραιώθηκε στη Μαλακάσα, σε έκταση 60 στρεμμάτων του πρώην στρατοπέδου Γερακίνη, με δυνατότητα στέγασης 1.500 προσφύγων.
Η έκταση παραχωρήθηκε από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ενώ το Μάιο 2020 εκδόθηκε η σχετική απόφαση χωροθέτησης. Ακολούθησε ειδική νομοθετική ρύθμιση (ν. 4759/20) που επέτρεψε τη δημιουργία τέτοιων εγκαταστάσεων ακόμη και σε περιοχές αναδασωτέου χαρακτήρα.
Παρ’ όλα αυτά, το 2023, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε την αδειοδότηση της δομής παράνομη.
