36 χρόνια χωρίς τον Τάσο Λειβαδίτη

«Όμως εδώ τελείωσα. Ώρα να φύγω. Όπως θα φύγετε κάποτε κι εσείς. Και τα φαντάσματα της ζωής μου θα μ’ αναζητούν τώρα τρέχοντας μες στη νύχτα και τα φύλλα θα ριγούν και θα πέφτουν. Έτσι συνήθως έρχεται το φθινόπωρο. Γι’ αυτό, σας λέω, ας κοιτάξουμε τη ζωή μας με λίγη περισσότερη συμπόνοια/ μιας και δεν ήτανε ποτέ πραγματική».

Ο Τάσος Λειβαδίτης «έφυγε» από την ζωή στα 66 του χρόνια, ξημερώματα Κυριακής στις 30 Οκτωβρίου του 1988.

36 χρόνια μετά τον θάνατό του, εξακολουθεί να εμπνέει και να αγγίζει τις ψυχές ανθρώπων κάθε ηλικίας.

Πώς να ξεκινήσεις και τι να πεις για τον ποιητή, που όταν τον διάβασα πρώτη φορά ένιωσα σαν ένα αόρατο χέρι να χάιδεψε την ψυχή μου, να την ταχτάρισε, να της μίλησε γλυκά, σαν να μάντεψε τα βαθύτερα νοήματά της και τις ενδόμυχες επιθυμίες της, σαν να έζησε μαζί της όλες τις ανθρώπινες εμπειρίες. Γιατί ο Τάσος Λειβαδίτης ήταν ο ποιητής, που μου απέδειξε ότι τα συναισθήματα και οι στιγμές δεν είναι εγωιστικά μοναχικές αλλά είναι συλλογικά μοναδικές. Και αυτό το συλλογικά μοναδικό δεν μετουσιώνεται μόνο μέσα από τον ερωτικά του ποιήματα αλλά και από την ιδεολογία και το όραμα, που εκφράζονται στην ποίησή του και ας ξέρει ότι κάπου μέσα στα “στενά” της κοινωνίας έχουν χαθεί και ας βλέπει τη γενιά και τους συντρόφους του να καταρρέουν. Αυτός συνεχίζει να αναζητά, ως γνήσιος υπαρξιστής, την ομορφιά της ζωής και την ευτυχία του κόσμου ακόμα και μέσα από το τίποτα.

Η ζωή του

Ο Τάσος Λειβαδίτης γεννήθηκε το βράδυ της Ανάστασης του 1922 από τον Λύσσανδρο Λειβαδίτη και την Ερμιόνη Κοντοπούλου.

Tο 1940 εγγράφεται στη Nομική Σχολή του Πανεπιστήμιου της Aθήνας. Δεν θα τελειώσει όμως ποτέ, καθώς τον κερδίζει η Aντίσταση, οργανώνεται στην ΕΠΟΝ.

Το 1946 παντρεύτηκε τη Μαρία Στούπα, με την οποία απέκτησαν μια κόρη. Την τετραετία 1948-1952 εξορίστηκε στο Μούδρο, τον Άη- Στράτη και τη Μακρόνησο μαζί με άλλους αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενος, όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Άρης Αλεξάνδρου, ο Μάνος Κατράκης και πολλοί άλλοι και συνέχισε να γράφει ποιήματα. Από το 1952 και μετά συνεργάστηκε με τον Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίο έκαναν μαζί συναυλίες, με τον Κώστα Κοτζιά στο σενάριο και έγραψε τους στίχους των τραγουδιών (η μουσική του Θεοδωράκη) για την ταινία του Αλέκου Αλεξανδράκη «Συνοικία το όνειρο», που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία του νεορεαλιστικού ελληνικού κινηματογράφου και απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία. Συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά, από τα οποία διέκοψε κατά την περίοδο της δικτατορίας του Παπαδόπουλου. Τιμήθηκε με πολλά διεθνή και εγχώρια βραβεία.

Η Ποίηση του

Η ποίησή του επαναστατική, συμβολική, υπαρξιακή, πολυδιάστατη και πολυθεματική, πάντα στον παλμό της εποχής, πάντα σύμφωνη με τον παλμό της καρδιάς του. Ο έρωτας, η αγάπη, η ενοχή, η μοναξιά, ο θάνατος, η θλίψη, το μεταφυσικό, η σιωπή διαχέονται και κατακλύζουν τις λέξεις, τους στίχους, τοναναγνώστη. Η πρώτη του ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή η “ Μάχη στην άκρη της νύχτας” ήταν το 1946 επηρεασμένη από τη ζοφερή πολιτική αλλά και κοινωνική κατάσταση στη χώρα ο ποιητής εκφράζει τις ανησυχίες του. “O κόσμος είναι για την ευτυχία…σαν μια παλάμη που πότε ζητιανεύει και πότε σφίγγει σε γροθιά.” Η επόμενη “ Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας” είναι αφιερωμένη στη γυναίκα του, το στήριγμά του, τον φύλακα- άγγελό του ακόμα και στις δύσκολες στιγμές της εξορίας. “Δώσ’ μου τα χέρια σου να κρατήσω τη ζωή μου… Στην πιο μικρή στιγμή μαζί σου, έζησα όλη τη ζωή.” Ακολούθησε το “ Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου” , το οποίο θεωρήθηκε «κήρυγμα ανατρεπτικό» και κατασχέθηκε. Υπήρξαν και άλλες ποιητικές συλλογές αλλά σταθμός στην ποιητική του διαδρομή και σχηματικό ορόσημο της πορείας του προς τη δεύτερη, εσωτερικότερη και υπαρξιακής αγωνίας, φάση της δημιουργίας του αποτέλεσε κατά τους θεωρητικούς της λογοτεχνίας το βιβλίο του “Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια” . “ Δεν ήξερε,πως το κλειδί της φυλακής του καθένας το κρατάει στην τσέπη του… Nάσαι τόσο πρόσκαιρος, και να κάνεις όνειρα τόσο αιώνια!” “ Οι τελευταίοι” είναι η τελευταία συλλογή του που έχει πιο επαναστατικά μηνύματα, “Ο τυφλός με το λύχνο” είναι αυτή που κλείνει των κύκλο των συμβολικών και τα “Χειρόγραφα του Φθινοπώρου” είναι τα τελευταία υπαρξιακά του. “ Κύριε, αδίκησες τους ποιητές δίνοντας τους μόνο ένα κόσμο”.

Ο Λειβαδίτης ήταν ο ποιητής που ζούσε την ποίηση σε όλο της το μεγαλείο, σε όλη της την έκφανση ακόμη και στα πιο πεζά και τετριμμένα πράγματα της καθημερινότητας. Η ποίηση ήταν τρόπος ζωής, καθώς υποστήριζε ότι “ η ποίηση είναι η μεταστοιχείωση της ζωής σε πηγή ζωής” .

Ω, που έζησα μια ζωή συγκεχυμένη ακαθόριστη σαν ένα όνειρο που το ξεχνάς το πρωί και μετά το ξαναθυμάσαι, μέχρι που δεν ξέρεις αν ήταν όνειρο ή το ίδιο το πεπρωμένο. Και είδα τ’ ανοιχτά παράθυρα σα μεγάλα βιβλία της ερημιάς όπου διάβασα το ποτέ και το τίποτα. Κι έπρεπε εδώ απ’ αυτό το ποτέ και το τίποτα/ να φτιάξω μια ποίηση για πάντα.

Πηγή: arive.gr

Σχετικά