Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στο Καπνεργοστάσιο για την εκδήλωση με αφορμή την συμπλήρωση 15 χρόνων από την έκδοση της εφημερίδας «Δημοκρατία», με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, να χτυπά νέα καμπανάκια για το ζήτημα των θεσμών και τον Ευάγγελο Βενιζέλο να εκφράζει την άποψη ότι όλες οι εμβληματικές υποθέσεις εξελίσσονται με τρόπο που καλλιεργεί την κοινωνική πεποίθηση, ότι κυριαρχεί η αδιαφάνεια και η συγκάλυψη.
Με θέμα «Η κρίση της Δημοκρατίας σήμερα», η συζήτηση συγκέντρωσε τον δημόσιο διάλογο στην «καρδιά» των θεσμών, σε μια περίοδο όπου τα ζητήματα διαφάνειας, λογοδοσίας και δημοκρατικών ισορροπιών βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και όχι για καλό λόγο.
Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραµανλής και ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος. Τη συζήτηση που ακολούθησε, συντόνισε ο δημοσιογράφος, διευθυντής της εφημερίδας «Εστία» και αρθρογράφος της «δημοκρατίας» Μανώλης Κοττάκης.
Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στο Καπνεργοστάσιο για την εκδήλωση με αφορμή την συμπλήρωση 15 χρόνων από την έκδοση της εφημερίδας «Δημοκρατία», με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, να χτυπά νέα καμπανάκια για το ζήτημα των θεσμών και τον Ευάγγελο Βενιζέλο να εκφράζει την άποψη ότι όλες οι εμβληματικές υποθέσεις εξελίσσονται με τρόπο που καλλιεργεί την κοινωνική πεποίθηση, ότι κυριαρχεί η αδιαφάνεια και η συγκάλυψη.
Με θέμα «Η κρίση της Δημοκρατίας σήμερα», η συζήτηση συγκέντρωσε τον δημόσιο διάλογο στην «καρδιά» των θεσμών, σε μια περίοδο όπου τα ζητήματα διαφάνειας, λογοδοσίας και δημοκρατικών ισορροπιών βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και όχι για καλό λόγο.
Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραµανλής και ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος. Τη συζήτηση που ακολούθησε, συντόνισε ο δημοσιογράφος, διευθυντής της εφημερίδας «Εστία» και αρθρογράφος της «δημοκρατίας» Μανώλης Κοττάκης.
Το παρών στην πρώτη σειρά έδωσε ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος μπαίνοντας στον χώρο αναφέρθηκε στις κινητοποιήσεις των αγροτών. «Το σίγουρο είναι ότι αυτοί που βρίσκονται στα μπλοκα δεν κερδίζουν το Τζόκερ κάθε τόσο», είπε χαρακτηριστικά.
Παρίσταντο επίσης, οι, Δένδιας, Λαλιώτης, Λαζόπουλος, Καμμένος, Τζαβέλλα, Παυλόπουλος, Σπανάκης, Βαληνάκης, Κουντουρά, Κόκκαλης, Λαζόπουλος, Λιάνης, Αργύρης Ντινόπουλος, Μελισσανίδης, Λιαρέλλης, Βλάχος, Σαλμάς, Θάνου, Αντώναρος, Κασιμάτη, Κακλαμάνης, Κόκκαλης, Ζαχαριάδης, Μυτιληναίος, Σπηλιωτόπουλος, Παπανικολάου, Μουρούτης, Παναγιωτόπουλος από OPEN, Κουρής, Τσουκαλάς, Λατινοπουλου, Καββαθάς, Σπίρτζης, Δένδιας, Φορτσάκης, Χατζηθεοδοσίου.
Καραμανλής: Κρίση απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος
Επανερχόμενος στο πλαίσιο που έχει θέσει εδώ και καιρό, ο Κ. Καραμανλής υπογράμμισε ότι «ένα ολοένα διευρυνόμενο τμήμα της κοινωνίας θεωρεί ότι οι θεσμοί δεν λειτουργούν με την πληρότητα που απαιτείται. Ότι το Κοινοβούλιο υποβαθμίζεται. Ότι η Δικαιοσύνη επηρεάζεται. Ότι τα ΜΜΕ χειραγωγούνται. Ότι οι κυβερνήσεις δεν ακούνε και δεν καταλαβαίνουν. Ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην τους. Ότι η πολιτική ασκείται με όρους κλειστών συστημάτων, χωρίς έγνοια, χωρίς αναφορά, στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας».
«Όταν αυτή η αντίληψη γενικεύεται και παγιώνεται ως πεποίθηση», συνέχισε ο πρώην πρωθυπουργός, «ακόμα κι αν δεν ανταποκρίνεται απολύτως στην πραγματικότητα, τότε οδηγούμαστε σε κρίση εμπιστοσύνης. Κρίση αντιπροσώπευσης, κρίση αμφισβήτησης των θεσμών, κρίση απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. Τότε δοκιμάζεται η Δημοκρατία και η ποιότητά της».
Ταυτόχρονα, ο Κ. Καραμανλής επισήμανε τις στρεβλώσεις που προκαλεί η παγκοσμιοποίηση και η υποταγή στις αγορές («η στρεβλή παγκοσμιοποίηση, οι ανώνυμες αγορές που υπερισχύουν πάσης πολιτικής ή κοινωνικής προτεραιότητας, η άκαμπτη δημοσιονομική πειθαρχία έχουν ναρκοθετήσει την μέγιστη των Ευρωπαϊκών κατακτήσεων») και επισήμανε ότι «η συσσώρευση πλούτου στα χέρια ολίγων και η περιθωριοποίηση όλο και περισσοτέρων, η απίσχνανση της άλλοτε κραταιάς μεσαίας τάξης είναι νάρκη στα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος, και πάντως σίγουρα της ποιότητας και της ευρυθμίας του».
Υπογράμμισε, δε, ότι «η μεγάλη αυτή κοινωνική ανατροπή, σε βάρος των πολλών και σε όφελος των ολίγων, έχει άμεση σχέση με την επιδείνωση του πολιτικού κλίματος στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες», προσθέτοντας ότι «οι παραδοσιακοί σχηματισμοί να περιθωριοποιούνται ή και να εξαερώνονται και φωνές πιο οξείες, ενίοτε και ακραίες, να παίρνουν το πάνω χέρι. Είναι εσφαλμένη και επιδερμική ανάλυση ότι αυτά οφείλονται σε ρηχή και ανεύθυνη πολιτική συμπεριφορά. Αντιθέτως, δείχνει την αποστροφή αυξανόμενων κοινωνικών ομάδων προς εκείνους που πίστεψαν και θεωρούν ότι τους πρόδωσαν και την ανάγκη τους να ακουστούν η δυσφορία και οι αγωνίες τους».
«Η απαξίωση της πολιτικής, η όξυνση του δημόσιου λόγου, η αυξανόμενη ένταση της πολιτικής συμπεριφοράς είναι ευθέως ανάλογη με την ανατροπή του Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου στα μεταπολεμικά χρόνια. Η πολιτική οξύτητα όμως, οι ακρότητες και η τοξικότητα ακόμα και στην εκφορά λόγου είναι πρόσθετοι λόγοι ανησυχίας για την ομαλή και ποιοτική λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος», συμπλήρωσε.
Ο Κ. Καραμανλής επισήμανε ότι «η υποβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου, όταν συμβαίνει, είναι πλήγμα στην ποιότητα της Δημοκρατίας. Απαξιώνεται η Βουλή στα μάτια των πολιτών όταν αισθάνονται ότι οι Εξεταστικές Επιτροπές για παράδειγμα λειτουργούν προσχηματικά ή παρελκυστικά», και υποστήριξε ότι ο κίνδυνος σήμερα «προέρχεται από την αργόσυρτη, υπόγεια διολίσθηση προς την ανοχή και εξοικείωση σε φαινόμενα υποβάθμισης των κανόνων. Η ποιότητα της Δημοκρατίας δεν διαβρώνεται από μια και μόνη πράξη, αλλά από την σωρευτική επίδραση πολλών μικρών παρεκκλίσεων».
Κάνοντας, δε, ειδική αναφορά στη Δικαιοσύνη, επισήμανε ότι «τα τελευταία χρόνια έχει απλωθεί μια σκιά σε πολλές Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Μια σκιά αμφισβήτησης, μια αίσθηση μεροληψίας υπέρ των ισχυρών, μια αντίληψη ότι και η Δικαιοσύνη δέχεται πιέσεις, επηρεασμό, απόπειρα χειραγώγησης», επισημαίνοντας, μάλιστα, σε μια σαφή αιχμή για την κυβέρνηση, ότι «η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων πολιτικών αρχηγών, υπουργών, ανώτερων στρατιωτικών, δημοσιογράφων και άλλων δεν έπεισε ότι δόθηκαν απαντήσεις στα καίρια ερωτήματα που προέκυψαν, αναφορικά με τη νομιμότητα, την σκοπιμότητα, τους λόγους που έγιναν, τις εγκρίσεις που δόθηκαν, το περιεχόμενό τους».
Τέλος, υπογράμμισε ότι «ο πολιτικός διάλογος διεξάγεται πια με όρους επικοινωνίας και θεάματος, έχοντας ως πρώτο στόχο την πρόκληση πρόσκαιρων εντυπώσεων. Η επιχειρηματολογία έχει αντικατασταθεί από την συνθηματολογία. Η αντιπαράθεση ιδεών , προτάσεων, προγραμμάτων υποχωρεί, η δεν ακούγεται, από τον θόρυβο των υπερβολών, των αστήρικτων κατηγοριών, των ύβρεων, των προσωπικών προσβολών, των θεωριών συνωμοσίας», επισημαίνοντας ότι «η Δημοκρατία απαιτεί σοβαρότητα, νηφαλιότητα, μετριοπάθεια και υπευθυνότητα. Από όλους».
Αναλυτικά, η ομιλία του πρώην Πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή στην επετειακή εκδήλωση για τα 15 χρόνια κυκλοφορίας της εφημερίδας «δημοκρατία»
Πριν 15 χρόνια, 2 Δεκεμβρίου του 2010, κυκλοφορούσε το πρώτο φύλλο της «Δημοκρατίας». Ήταν μια φιλότιμη, φιλόδοξη και παράτολμη προσπάθεια. Σε μια συγκυρία βαριά για τη χώρα. Σε συνθήκες αποτρεπτικές για την ανάληψη επιχειρηματικών ρίσκων. Τα κίνητρα της εκδοτικής ομάδας ήταν καθαρά. Τα περιέγραφε ο Γιάννης Φιλιππάκης στο σημείωμα της πρώτης σελίδας του πρώτου φύλλου. Έγραφε: «στόχος της εφημερίδας είναι να εστιάσει καθημερινά στον Έλληνα που σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς επιχειρεί να υπερασπισθεί την τιμή και την αξιοπρέπεια της χώρας του…»
Η εξέλιξη δικαίωσε την εκδοτική και συντακτική ομάδα της εφημερίδας. Παρά την γενικότερη κρίση των εντύπων παραδοσιακών μέσων και την υποχώρησή τους έναντι των ηλεκτρονικών, παρά την σημαντική πτώση που παρουσιάζουν οι κυκλοφορίες, το εγχείρημα του ομίλου αποδεικνύει ότι οι εφημερίδες καταφέρνουν και σήμερα να βάζουν την ατζέντα στο δημόσιο βίο, εκπληρώνοντας έτσι την αποστολή τους.
Εύχομαι στην «Δημοκρατία» αλλά και στην «Εστία» που γιορτάζει τα 150 χρόνια κυκλοφορίας, να συνεχίσουν για πολλά χρόνια να προσφέρουν στην ενημέρωση των πολιτών και την πολυφωνία. Με πλήρη ειδησεογραφία, με τολμηρή άποψη, έγκυρη ανάλυση, ασυμβίβαστη στα εθνικά θέματα και σε ζητήματα δημοσίου συμφέροντος. Μπορεί ενίοτε να διαφωνείς, μπορεί κάποτε να τη βρίσκεις υπέρ το δέον επιθετική το βέβαιο είναι ότι καθιερώθηκε ως μια δυνατή, ανεξάρτητη φωνή του Τύπου.
Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι σε αυτή την συνάντηση μαζί με έναν πολιτικό, που μας χωρίζουν πολλά και γνωστά. Διαφορετική αφετηρία, διαφορετικά κόμματα, άλλες κυβερνήσεις, πολιτικές αντιπαραθέσεις, κοινοβουλευτικοί διαξιφισμοί. Μας ενώνουν όμως περισσότερα. Η πίστη στο δημοκρατικό πολίτευμα, στον πολιτισμένο διάλογο, στην παράθεση στέρεης επιχειρηματολογίας. Ο σεβασμός στην άλλη άποψη. Η αγάπη για την πατρίδα, την υψηλή πολιτική, και μάλιστα με όρους «μεταπολιτικής» όπως την προσδιόρισε ο ίδιος. Η αγάπη για τα καλά Ελληνικά. Ίσως πάνω απ΄ όλα η αγάπη για τη Θεσσαλονίκη. Με άλλα λόγια έναν πολιτικό που χαίρεσαι να τον έχεις συνομιλητή. Είτε ως συμπαίκτη είτε ως αντίπαλο.
Κυρίες και Κυρίοι
Συμπληρώθηκαν φέτος 51 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και 50 από την ψήφιση του Συντάγματος του 1975. Δύο μείζονα ιστορικά επιτεύγματα που φέρουν αμφότερα την σφραγίδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μετά από μισό αιώνα έχουμε το προνόμιο να ανήκουμε στις γενιές των Ελλήνων που δεν βίωσαν τα νοσηρά φαινόμενα της πολιτικής μας ζωής πριν το 1974. Εκτροπές, πραξικοπήματα, δικτατορίες, διχασμοί και εμφύλιοι πόλεμοι. Είμαστε σε θέση να διακηρύσσουμε, πρώτοι στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας, ότι το πολίτευμα είναι εδραιωμένο. Αυτό όμως προσδιορίζει και το μέγεθος της ευθύνης μας. Για την μακροβιότητά του. Για την ποιότητά του. Για την άρτια θεσμική λειτουργία του. Δεν αρκεί να λέμε ότι η Δημοκρατία υπάρχει. Οφείλουμε να εξετάζουμε αν λειτουργεί όπως πρέπει. Αν οι θεσμοί της παραμένουν ανθεκτικοί. Αν οι εγγυήσεις που συγκροτούν το Κράτος Δικαίου παραμένουν αξιόπιστες. Αν οι πολίτες εμπιστεύονται τους θεσμούς και το πολιτικό σύστημα. Γιατί θεμέλιο της Δημοκρατίας είναι η εμπιστοσύνη και η συμμετοχή των πολιτών. Γιατί χωρίς εμπιστοσύνη καμμιά Δημοκρατία δεν μπορεί να σταθεί όρθια.
Η αλήθεια είναι ότι ένα ολοένα διευρυνόμενο τμήμα της κοινωνίας θεωρεί ότι οι θεσμοί δεν λειτουργούν με την πληρότητα που απαιτείται. Ότι το Κοινοβούλιο υποβαθμίζεται. Ότι η Δικαιοσύνη επηρεάζεται. Ότι τα ΜΜΕ χειραγωγούνται. Ότι οι κυβερνήσεις δεν ακούνε και δεν καταλαβαίνουν. Ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην τους. Ότι η πολιτική ασκείται με όρους κλειστών συστημάτων, χωρίς έγνοια, χωρίς αναφορά, στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
Όταν αυτή η αντίληψη γενικεύεται και παγιώνεται ως πεποίθηση, ακόμα κι αν δεν ανταποκρίνεται απολύτως στην πραγματικότητα, τότε οδηγούμαστε σε κρίση εμπιστοσύνης. Κρίση αντιπροσώπευσης, κρίση αμφισβήτησης των θεσμών, κρίση απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. Τότε δοκιμάζεται η Δημοκρατία και η ποιότητά της.
Μη κρυβόμαστε. Τα φαινόμενα αυτά και υπαρκτά είναι και συνεχώς ογκούμενα. Σε όλον τον κόσμο, στην Ευρώπη και στην χώρα μας.
Κυρίες και Κύριοι
Η πολιτική ομαλότητα στην Ευρώπη, η άνθιση της Ευρωπαϊκής δημοκρατίας σε μεγάλο βαθμό στηρίχθηκε στην οικονομική πρόοδο που επετεύχθη στην μεταπολεμική περίοδο και πρωτίστως στην διάχυση των καρπών της ανάπτυξης σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα. Η διαρκής βελτίωση των μισθών και των συντάξεων, η συρρίκνωση της ανεργίας, η οικοδόμηση του κοινωνικού κράτους, η πίστη ότι οι συνθήκες ζωής και εργασίας, οι ευκαιρίες για τους νέους, η μέριμνα για τους ασθενέστερους θα βελτιώνονται συνεχώς ήταν το στέρεο θεμέλιο πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η Ευρώπη της πολιτικής σταθερότητας, της ήρεμης δημόσιας ζωής, της κοινωνικής συνοχής.
Οι σταθερές αυτές δεν υφίστανται πλέον. Η στρεβλή παγκοσμιοποίηση, οι ανώνυμες αγορές που υπερισχύουν πάσης πολιτικής ή κοινωνικής προτεραιότητας, η άκαμπτη δημοσιονομική πειθαρχία έχουν ναρκοθετήσει την μέγιστη των Ευρωπαϊκών κατακτήσεων. Όλο και μεγαλύτερα στρώματα βλέπουν το μέλλον δυσοίωνο, τις συνθήκες ζωής να δυσκολεύουν, τις ευκαιρίες να λιγοστεύουν, το κράτος πρόνοιας να συρρικνώνεται, τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας και παιδείας να υποβαθμίζονται, τις κοινωνικές ανισότητες, αντί να αμβλύνονται, να οξύνονται και μάλιστα με ρυθμό καλπάζοντα. Τα πρόδρομα φαινόμενα των «γκέτο των πλουσίων» όπου οι λίγοι έχοντες και κατέχοντες θα διάγουν βίο πολυτελείας, αποκομμένοι, προστατευμένοι, φυλασσόμενοι και περιφρουρούμενοι, μακριά από την ευρεία κοινωνία, μοιάζουν εικόνες ενός κοντινού δυστοπικού μέλλοντος.
Η συσσώρευση πλούτου όμως στα χέρια ολίγων και η περιθωριοποίηση όλο και περισσοτέρων, η απίσχνανση της άλλοτε κραταιάς μεσαίας τάξης είναι νάρκη στα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος, και πάντως σίγουρα της ποιότητας και της ευρυθμίας του.
Κυρίες και Κύριοι
Η μεγάλη αυτή κοινωνική ανατροπή, σε βάρος των πολλών και σε όφελος των ολίγων, έχει άμεση σχέση με την επιδείνωση του πολιτικού κλίματος στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.
Ενώ τα προηγούμενα 60 χρόνια πρωταγωνιστούσαν πολιτικοί σχηματισμοί με παράδοση και ιστορία, μετριοπαθή λόγο και πρόγραμμα, διασφαλίζοντας ομαλή εναλλαγή στην εξουσία και πολιτική σταθερότητα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ακριβώς το αντίθετο φαινόμενο.
Οι μεν παραδοσιακοί σχηματισμοί να περιθωριοποιούνται ή και να εξαερώνονται και φωνές πιο οξείες, ενίοτε και ακραίες, να παίρνουν το πάνω χέρι. Είναι εσφαλμένη και επιδερμική ανάλυση ότι αυτά οφείλονται σε ρηχή και ανεύθυνη πολιτική συμπεριφορά. Αντιθέτως, δείχνει την αποστροφή αυξανόμενων κοινωνικών ομάδων προς εκείνους που πίστεψαν και θεωρούν ότι τους πρόδωσαν και την ανάγκη τους να ακουστούν η δυσφορία και οι αγωνίες τους. Η απαξίωση της πολιτικής, η όξυνση του δημόσιου λόγου, η αυξανόμενη ένταση της πολιτικής συμπεριφοράς είναι ευθέως ανάλογη με την ανατροπή του Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου στα μεταπολεμικά χρόνια. Η πολιτική οξύτητα όμως, οι ακρότητες και η τοξικότητα ακόμα και στην εκφορά λόγου είναι πρόσθετοι λόγοι ανησυχίας για την ομαλή και ποιοτική λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Κυρίες και Κύριοι
Το Κοινοβούλιο δεν είναι χώρος τυπικών διαδικασιών, ούτε όργανο επικύρωσης αποφάσεων. Είναι, ή θα έπρεπε να είναι, ο τόπος όπου διεξάγεται ο ουσιαστικός διάλογος, η αντιπαράθεση ιδεών και προγραμμάτων, η νομοθέτηση, ο έλεγχος της εκτελεστικής εξουσίας. Η υποβάθμιση του ρόλου του, όταν συμβαίνει, είναι πλήγμα στην ποιότητα της Δημοκρατίας.
Απαξιώνεται η Βουλή στα μάτια των πολιτών όταν αισθάνονται ότι οι Εξεταστικές Επιτροπές για παράδειγμα λειτουργούν προσχηματικά ή παρελκυστικά.
Ο κίνδυνος σήμερα δεν προέρχεται από θορυβώδεις εκτροπές ή θεαματικές, ηχηρές συγκρούσεις. Αντιθέτως, προέρχεται από την αργόσυρτη, υπόγεια διολίσθηση προς την ανοχή και εξοικείωση σε φαινόμενα υποβάθμισης των κανόνων. Η ποιότητα της Δημοκρατίας δεν διαβρώνεται από μια και μόνη πράξη, αλλά από την σωρευτική επίδραση πολλών μικρών παρεκκλίσεων.
Κυρίες και Κύριοι
Το κύρος της Δικαιοσύνης είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών. Η πίστη στην ανεξάρτητη και αδέκαστη Δικαιοσύνη είναι μείζων προϋπόθεση για την λειτουργία της Δημοκρατίας.
Κι όμως, τα τελευταία χρόνια έχει απλωθεί μια σκιά σε πολλές Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Μια σκιά αμφισβήτησης, μια αίσθηση μεροληψίας υπέρ των ισχυρών, μια αντίληψη ότι και η Δικαιοσύνη δέχεται πιέσεις, επηρεασμό, απόπειρα χειραγώγησης.
Η αμφιβολία – και μόνο η αμφιβολία – αρκεί για να τραυματιστεί η πολιτική και κοινωνική συνοχή. Η ποιότητα της Δημοκρατίας δεν κινδυνεύει μόνο όταν η Δικαιοσύνη παύει να είναι ανεξάρτητη. Κινδυνεύει ήδη από την στιγμή που η ανεξαρτησία της τεθεί υπό αμφισβήτηση.
Η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων πολιτικών αρχηγών, υπουργών, ανώτερων στρατιωτικών, δημοσιογράφων και άλλων δεν έπεισε ότι δόθηκαν απαντήσεις στα καίρια ερωτήματα που προέκυψαν, αναφορικά με τη νομιμότητα, την σκοπιμότητα, τους λόγους που έγιναν, τις εγκρίσεις που δόθηκαν, το περιεχόμενό τους. Ο χρόνος κύλησε, τα γεγονότα έπαψαν να απασχολούν την επικαιρότητα, η πολιτική αντιπαράθεση κόπασε. Για την μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών όμως τα αναπάντητα ερωτήματα μένουν και ρίχνουν την σκιά της αμφισβήτησης στην εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης.
Κυρίες και Κύριοι
Ένα ακόμη σοβαρό σύμπτωμα της θεσμικής κρίσης είναι και η υποβάθμιση του δημόσιου λόγου. Ο πολιτικός διάλογος διεξάγεται πια με όρους επικοινωνίας και θεάματος, έχοντας ως πρώτο στόχο την πρόκληση πρόσκαιρων εντυπώσεων. Η επιχειρηματολογία έχει αντικατασταθεί από την συνθηματολογία. Η αντιπαράθεση ιδεών , προτάσεων, προγραμμάτων υποχωρεί, η δεν ακούγεται, από τον θόρυβο των υπερβολών, των αστήρικτων κατηγοριών, των ύβρεων, των προσωπικών προσβολών, των θεωριών συνωμοσίας. Κάπως έτσι ο δημόσιος λόγος χάνει και την ουσία του, αλλά και τη δύναμή του να φωτίζει προβλήματα και να οδηγεί σε λύσεις. Η Δημοκρατία απαιτεί σοβαρότητα, νηφαλιότητα, μετριοπάθεια και υπευθυνότητα. Από όλους.
Ακόμα, καίριας σημασίας ζήτημα για την ποιότητα της Δημοκρατίας είναι η έγκυρη, ακριβής και αμερόληπτη ενημέρωση. Είναι αναγκαίος όρος για την ελεύθερη επιλογή, η οποία υπονομεύεται όταν η πληροφόρηση εξυπηρετεί σκοπιμότητες ή συμφέροντα. Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στο πεδίο της επικοινωνίας, οι τεράστιες δυνατότητες του Διαδικτύου, οι ασύλληπτες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, οι υπαρκτοί κίνδυνοι αποπροσανατολισμού, παραπληροφόρησης και διασποράς fake news, ο ρόλος της προπαγάνδας δεν μπορεί παρά να μας προβληματίζουν και να μας κινητοποιούν.
Πρέπει να θυμόμαστε πάντα ότι ο κανόνας είναι ένας και απαράβατος. Στις Δημοκρατίες η σωστή και έγκυρη πληροφόρηση οδηγεί τους πολίτες σε καλύτερες αποφάσεις. Το μέγα ζήτημα της εποχής δεν είναι η ταχύτητα με την οποία διαδίδεται η πληροφορία. Το μέγα ζήτημα είναι η δυνατότητα απόκρυψης ή υποβάθμισης της πληροφορίας, η οποία όταν φθάνει στους πολίτες εγκαίρως διαμορφώνει σκέψεις, προβληματισμούς, αποφάσεις. Οι πολίτες χρειάζονται το φως σε όλα τα θέματα του δημοσίου ενδιαφέροντος.
Καμιά σκοπιμότητα δεν είναι υπέρτερη. Η αποστολή του Τύπου δεν είναι να εξωραΐζει καταστάσεις, ούτε να λιβανίζει τις εξουσίες. Είναι να τις ελέγχει με αυστηρότητα, όποιες και αν είναι, όσο ψηλά και αν βρίσκονται.
Κυρίες και Κύριοι
Τιμούμε σήμερα έναν ξεχωριστό Έλληνα. Έναν σκηνοθέτη που μας χάρισε σπουδαίες ταινίες, από τον Καβάφη και τον Ελ Γκρέκο ως τον Βαρβάκη και τον Καζαντζάκη. Έναν δημιουργό που δεν εξιστορεί απλώς, δεν διηγείται μόνο γεγονότα, δεν αρκείται να σκιαγραφεί χαρακτήρες, όσο σημαντικά και αν είναι, όσο περίτεχνα κι αν τα σκηνοθετεί. Αλλά που με το έργο του ζωντανεύει μια άλλη Ελλάδα. Την Ελλάδα της πίστης, της αυτοπεποίθησης, της καλλιέργειας, της γλώσσας, της σχέσης με το Θείο. Την Ελλάδα της εθνικής υπερηφάνειας, του φωτόκαι η Δικαιοσύνη δέχεται πιέσεις, επηρεασμό, απόπειρα χειραγώγησηςς και του λόγου. Την Ελλάδα που έχει πλήρη συναίσθηση της ιστορικής αποστολής της ως κιβωτός αξιών, πολιτισμού και παραδείγματος.
Αγαπητέ Γιάννη Σμαραγδή, είμαι βέβαιος ότι και με το καινούργιο σου έργο για τον Ιωάννη Καποδίστρια θα μας καθηλώσεις, θα μας ταρακουνήσεις, θα μας εμπνεύσεις.
Άλλωστε η επιλογή του θέματος μόνο τυχαία δεν είναι. Ο πρώτος Έλληνας κυβερνήτης και οι χαμένες ευκαιρίες της εποχής του. Η άνανδρη δολοφονία του για να μας θυμίζουν τα δεινά της διχόνοιας και των διχασμών μας, αλλά και τα επίχειρα της εξάρτησης από αλλοεθνή συμφέροντα. Θερμά συγχαρητήρια! Καλή επιτυχία!
Βενιζέλος: Κυριαρχεί η αδιαφάνεια και η συγκάλυψη
«Αναμφίβολα η συντριπτική πλειονότητα των δικαστικών λειτουργών υπηρετεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, ενώ γίνονται θύματα ως προς την επιτάχυνση των δικών. Όλες όμως οι εμβληματικές υποθέσεις εξελίσσονται εκ των πραγμάτων με τρόπο που καλλιεργεί την κοινωνική πεποίθηση, ότι κυριαρχεί η αδιαφάνεια και η συγκάλυψη», ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Βενιζέλος.
«Ο πολίτης παρακολουθεί τις ημέρες αυτές να διεξάγεται στο ακροατήριο του Πλημμελειοδικείου, δηλαδή με πολύ αναφορές κατηγορίες. Η δίκη για την υπόθεση των υποκλοπών, στην οποία γίνονται εντυπωσιακές αποκαλύψεις που δεν μπορούν να εκκαθαριστούν από το συγκεκριμένο δικαστήριο. Σπίτι διπλανή αίθουσα του προοιμίου του διεξάγεται σε δεύτερο βαθμό. Η δίκη των γνωστών ως Κουκουλοφόρων μαρτύρων της σκευωρίας Νοβάρτις. Κάτι ξέρει ο αντώνης και εγώ με 6 χρόνια κάτι τέτοιους;», πρόσθεσε.
Αναλυτικά η ομιλία του Ευάγγελου Βενιζέλου στην επετειακή εκδήλωση για τα 15 χρόνια κυκλοφορίας της εφημερίδας «δημοκρατία»:
«Πράγματι υπήρξαν πολλές στιγμές σκληρής κριτικής, ακόμη και σύγκρουσης, αλλά ναι, αυτό πρέπει να είναι αποδεκτό. Τα πολιτικά πρόσωπα, τα δημόσια πρόσωπα έχουν την υποχρέωση την οποία έχει υπογραμμίσει κατ επανάληψη το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου να αποδέχονται σκληρή ακόμη και άδικη κριτική και να στηρίζουν εμπράκτως την ελευθερία του Τύπου και το ρόλο του τύπου, ο οποίος μπορεί να ασκεί.
Και εις άλλα λόγια, η κριτική ακριβώς επειδή η λειτουργεί ως θεμελιώδες ζωτικό αντίβαρο για τη δημοκρατία. Δημοκρατία, άλλωστε σημαίνει ικανότητα για διάλογο εντός του συνταγματικού φάσματος, σημαίνει ανεκτικότητα αμοιβαίος, σεβασμός, αίσθηση προτεραιοτήτων εθνικών και θεσμικών. Χαίρομαι επίσης γιατί στη σημερινή δήλωση, θυμάται ο κύριος Γιάννης Σμαραγδής, παλιός καλός φίλος, έχω ζήσει προηγουμένως προσπάθειες του καλλιτεχνικές, την διαρκή αγωνία του. Για τις προϋποθέσεις παραγωγής, οι οποίες προηγούνται του καλλιτεχνικού προϊόντος και χαίρομαι γιατί θα απολαύσουμε τώρα τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Κυρίες και κύριοι. Χαίρομαι. Γιατί βρίσκομαι εδώ σήμερα;
Ως συνομιλητής με τον πρώην Πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή. Ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία αυτή. Αντιστρέφω και επαυξάνω τα θερμά φιλικά λόγια που είπε για το πρόσωπό μου ο Κώστας Καραμανλής προηγουμένως. Μας συνδέει, θα έλεγα η διάθεση αναστοχασμού. Η σχέση που έχουμε με τη μελέτη της ιστορίας. Και η βεβαίως τώρα πια και η μεταπολιτική στην οποία τον υποδέχτηκαν με χαρά όταν αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Βουλή των Ελλήνων μετά από μακρά θητεία σε αυτή.
Είχαμε άλλωστε ζήσει ο ένας στον άλλον στα έδρανα της Βουλής στην ατμόσφαιρα του ημικυκλίου και νομίζω ότι έχουμε και οι 2 την ικανότητα να αρχίζουμε πρόσωπα και καταστάσεις. Μας συνδέει βεβαίως η μακρά κοινή μας πορεία ως βουλευτών Θεσσαλονίκης. Η συμμετοχή μας στην ίδια γενιά. Είμαστε συνομήλικοι. Της γενιάς της μεταπολίτευσης.
Πρόκειται για την αμοιβαία ειλικρινή εκτίμηση μεταξύ ανθρώπων που είχαν την τιμή να ηγηθούν των
ιστορικών παρατάξεων. Ο Κώστας Καραμανλής της Νέας Δημοκρατίας. Και αναδείχθηκε ως πρωθυπουργός της χώρας και εγώ του ΠΑΣΟΚ. Άρα γνωρίζουμε και οι δύο βιωματικά ότι η αντιπαράθεση, η εναλλαγή και εν τέλει συνύπαρξη βρίσκονται στην καρδιά της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Αυτό είναι άλλωστε το μεγάλο κεκτημένο της μεταπολίτευσης. Που θεμελίωσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και συνέχισε, ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Προσωπικά, επιτρέψτε μου. Να πω ότι είμαι υπερήφανος που συμμετείχα στην τελευταία κυβέρνηση και στις κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη και εξίσου υπερήφανους. Γιατί διετέλεσα αντιπρόεδρος 3 κυβερνήσεων; Που σήκωσαν το βάρος της οικονομικής κρίσης κράτησαν τη χώρα όρθια μέσα στην ευρωζώνη και μέσα στη δημοκρατία. Με κορύφωση την κυβέρνηση Σαμαρά . Τότε που η έξοδος από την κρίση είχε αρχίσει να φαίνεται στην αγορά. Χωρίς να είναι αναγκαίο το τρίτο μνημόνιο, ούτε η δραματική περιπέτεια του πρώτου εξαμήνου του 2015. Είχε επιτευχθεί η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και είχε συμφωνηθεί η ασφαλής διαδικασία εξόδου χωρίς το βάρος του υπερπλεονάσματος της υπερφορολόγησης.
Τι; Η δημοκρατία. Η φιλελεύθερη δημοκρατία ή Δυτική Δημοκρατία; Είναι ένα μειοψηφικό φαινόμενο στο σημερινό ποστ. Μόλις 900 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν υπό συνθήκες δημοκρατίας περίπου το 1/10 του παγκόσμιου πληθυσμού, τα 9 θα ζουν σε αυταρχικά ή ολοκληρωτικά καθεστώτα. Σύμφωνα με τους πίνακες που έδωσε στη δημοσιότητα φέτος, ένα έγκυρο διάθεσή του, το V Τεμ στον κόσμο υπάρχουν 88 δημοκρατίες, μόνον 29 φιλελεύθερες, δηλαδή πλήρη. Και 59 προς εκλογικές. Χωρίς δηλαδή να διασφαλίζεται η προστασία του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, άρα και
των μειοψηφιών.
Τοποθετούνται συνεπώς σε μια κατώτερη βαθμίδα. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν 91 αυταρχικά καθεστώτα μερικά εκλογικά. Η εξαγωγή, εκλογές. Αλλά εντός ενός αυταρχικού πλαισίου εκλογές μη εγγυημένες ως προς τη γνησιότητά τους. Αυτή είναι η πιο ήπια μορφή, ενώ τα υπόλοιπα χαρακτηρίζονται στα αυταρχικά καθεστώτα που είναι η ακραία μορφή. Ιστορικά. Η σύγχρονη δημοκρατία είναι αντιπροσωπευτική και φιλελεύθερη, αλλιώς πολύ απλά δεν υπάρχει.
Φιλελεύθερη είναι η δημοκρατία όταν συνυφαίνεται με το κράτος δικαίου, όταν είναι συνταγματική δημοκρατία που σέβεται τον πολυκομματισμό, τη λειτουργία του Κοινοβουλίου, τα δικαιώματα της αντιπολίτευσης, τον πολιτικό πλουραλισμό, τις ελεύθερες περιοδικές εκλογές, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Την αρχή της νομιμότητας, τη διάκριση των εξουσιών και πρωτίστως την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, τις ανεξάρτητες αρχές, την υποχρέωση λογοδοσίας, την διαφάνεια, το κύρος των θεσμών.
Η δημοκρατία είναι ιστορική κατάκτηση των 3 τελευταίων αιώνων, μια κατάκτηση της νεωτερικότητας, ένα επίτευγμα της Δύσης. Που τώρα δοκιμάζεται συνολικά ως ιστορική αξία, κι θεσμική και γεωπολιτική οντότητα. Ζούμε λοιπόν την κρίση της Δύσης.
Την κρίση των ευρωαμερικανικών της πίεσης. Και την κρίση της δυτικής δημοκρατίας, καθώς η αμερικανική και η ευρωπαϊκή αντίληψη περί δημοκρατίας φαίνεται να αποκλίνουν σοβαρά. Το έγγραφο για την αστέρω σύμβουλοι της στράτευσης που έδωσε προχθές στη δημοσιότητα ο Λευκός Οίκος. Ασκεί σκληρή κριτική στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Θεωρεί μειονέκτημα την απουσία ισχυρών κυβερνήσεων. Αντιτίθεται στη λήψη θεσμικών μέτρων κατά των ακροδεξιών κομμάτων υποψηφίων. Συνδέει τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας στην Ευρώπη με τη μεταναστευτική πολιτική και την προετοιμασία της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας, αλλά και με την αντίληψη του Κυριακή για τις σχέσεις με τη Ρωσία και το δόγμα της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Τα ενιαία φοιτητικά αυτονόητα είναι προφανές ότι έχουν πάψει να ισχύουν. Η φιλελεύθερη δημοκρατία ως αξιακή επικράτεια της Δύσης. Δοκιμάζεται σκληρά και στις 2 πλευρές του Ατλαντικού. Η θεσμική κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της Σχέσης Ομοσπονδίας και Πολιτειών
και του ρόλου του Ανώτατου Δικαστηρίου, δεν έχει μεγάλη σχέση με αυτό που περιέγραψε ο Τοκβίλ. Η Ευρώπη. Ως Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και κάθε κράτος μέλος χωριστά.
Καλείται τώρα να συμβιβάσει το δημοσιονομικό κόστος των εύλογων κοινωνικών απαιτήσεων με την αύξηση του κόστους για την άμιλλα της. Γνωρίζοντας ότι σε αυτήν την δύσκολη ισορροπία κρίνεται σε μεγάλο βαθμό η ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Έχει λοιπόν ζωτική σημασία για τη Δύση, για τη Δημοκρατία να αποκατασταθεί η σχέση εμπιστοσύνης και η συναντίληψη ανάμεσα στις 2 πλευρές του Ατλαντικού που έχει τεράστιο ιστορικό βάθος. Και η αρχή όμως οφείλουμε να το παραδεχτούμε. Το φαινόμενο της δημοκρατικής κόπωσης. Η δημοκρατία, ενώ πρέπει να είναι μαχόμενη για να προστατευτεί, μετατρέπεται σε μια δημοκρατία φοβική, σε μια δημοκρατία που φοβάται τους πολίτες της. Τα αποτελέσματα των εκλογών. Κάθε φορά που διεξάγεται μια εκλογική αναμέτρηση στη Δύση. Τρέμουν όλοι για τα αποτελέσματα.
Εάν θα μείνει μια χώρα σταθερή στην πίστη της στη φιλελεύθερη δημοκρατία, εάν θα αμφισβητηθεί η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και το κράτος δικαίου, αν θα αμφισβητηθεί η συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μια δημοκρατία που φοβάται τις εκλογές είναι μια δημοκρατία των ενοποιημένοι. Δεν μπορεί να πάρει σημαντικές πρωτοβουλίες, υπάρχουν αναμφίβολα. Τα γενετικά προβλήματα της δημοκρατίας, από τα οποία 3 είναι τα κορυφαία.
Πρώτος η δημοκρατία έχει αντιφατική σχέση με το χρόνο. Κινείται πάντα μεταξύ συγκυρίας και ιστορίας. Βασίζεται στις περιοδικές εκλογές. Αν δεν έχεις περιοδικές εκλογές κάθε 3 4 5 χρόνια δεν έχεις δημοκρατία, αλλά όταν έχεις περιοδικές εκλογές, τα πάντα κρίνονται μέσα στον εκλογικό ορίζοντα στο λεγόμενο εκλογικό κύκλο. Η προσέγγιση είναι συγκυριακή γιατί θέλεις να κερδίσεις τις εκλογές; Θέλεις να σε γράψει η ιστορία; Αλλά πρώτος στόχος είναι η νίκη στις επόμενες εκλογές. Φανταστείτε δε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είμαστε συνεχώς σε προεκλογική περίοδο. Πάντα υπάρχει κάτι εκκρεμές σε κάποια χώρα, σε κάποιο ομόσπονδο κράτος επίκεινται εκλογές.
Υπάρχει μια εκκρεμότητα που μπορεί να επηρεάσει την Ευρώπη συνολικά. Βγήκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε ομοσπονδιακό και πολιτειακό επίπεδο. Δεύτερον, η δημοκρατία βασίζεται στην πλειοψηφική αρχή. Για να πείσει την πλειοψηφία. Ο πολιτικός λόγος είναι το πολύ τυφλά συνθηματικός, απλουστευτικός, δημαγωγικός, λαϊκιστικός. Ο πολύπλοκος τη ὑπεύθυνος λόγος ενοχλεί. Υπάρχουν επίσης κρίσιμα ζητήματα για την αντιμετώπιση των οποίων η περιοδική και παροδική πλειοψηφία δεν αρκεί, δεν μπορεί να βρει λύσεις.
Απαιτούνται επιλογές ευρύτερης αποδοχής και μακροχρόνιας απόδοσης. Υπάρχουν επίσης αποφάσεις που συνδέονται με ειδικούς θεσμούς. Όπως η επιλογή της ηγεσίας της δικαιοσύνης των ανεξάρτητων αρχών, η μεταβολή του εκλογικού συστήματος και κυρίως η αναθεώρηση του συντάγματος που πρέπει να λαμβάνονται με αυξημένες πλειοψηφίες. Τρίτον. Η δημοκρατία καλείται να ανεχθεί και να συμπεριλάβει στις διαδικασίες και τους θεσμούς της τους εχθρούς.
Πριν οριακών περιπτώσεων για τις οποίες προβλέπονται δικαστικά μέτρα απαγόρευσης κομμάτων ή αποκλεισμού συνδυασμών. Τώρα σ αυτά τα γενετικά προβλήματα έχουν προστεθεί τα προβλήματα μιας κοινωνίας μετανεωτερικής, μεταβιομηχανικής και πολυδιασπασμένης και μιας τεχνολογικής εξέλιξης που μέσα από το Διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης δίνει την ψευδαίσθηση της άμεσης συμμετοχής.
Υπονομεύει τον ρόλο των αντιπροσωπευτικών θεσμών και τη σημασία της πολιτικής συμμετοχής. Πολλαπλασιάζει τις αθέμιτες πρακτικές για την άσκηση επιρροής στις εκλογικές συμπεριφορές. Χρήσιμη είναι και η σχέση δημοκρατίας και κυριαρχίας. Όταν το κράτος όχιμόνο χάνει πολλούς βαθμούς κυριαρχίας. Αλλά γίνεται και αναποτελεσματικό. Η δημοκρατική διακυβέρνηση του καθίσταται αδιάφορη για μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Επιπλέον, η κλιματική κρίση μεγεθύνει όλα τα προβλήματα ενός κράτους που δεν αρκεί να είναι δημοκρατικό και φιλελεύθερο. Πρέπει να είναι και σοβαρό κράτος πολιτικής προστασίας. Η λειτουργία του αυτή είναι πλέον τμήμα της εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας. Έχει σημασία εφάμιλλη της άμυνας. Η δημοκρατία υπονομεύεται όταν καλλιεργείται η αίσθηση ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, αλλά είναι μοιραία ή υποχρεωτική η αναπαραγωγή των ίδιων προσεγγίσεων φυσικά και των ίδιων προσώπων. Επιβάλλεται επίσης μια δημοκρατική παθητικότητα.
Η κοινωνία δηλητηριάζεται σταδιακά από μια διάχυτη αντι θεσμική τοξικότητα από ποικίλες εκδηλώσεις
συμβολικής και υλικής βίας, απέναντι στην οποία οι πολίτες αποκτούν ανοσία. Δεν κυριαρχεί ένας λόγος συναινετικός της συμπεριληπτικός, αλλά ένας λόγος τεχνητά συγκρουσιακός πίσω από τον οποίο κρύβονται οι ανεπάρκειες των κρατούντων, συχνά και της αντιπολίτευσης. Κυρίες και κύριοι. Το θεμελιώδες πρόβλημα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας είναι ότι έχει διαρραγεί το κοινωνικό συμβόλαιο. Πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε ιστορικά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά επί 80 χρόνια. Η ευρωπαϊκή δημοκρατία έφτασε στην κορύφωση των επιτευγμάτων και της θεσμικής ποιότητας της μέσα σε συνθήκες που διασφάλιζαν συνεχή ανάπτυξη και βελτίωση των εισοδημάτων και του επιπέδου ζωής. Αυτό εξελίχθηκε μέσα στο προστατευτικό κέλυφος του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους, που δεν είναι συνεισφορά μόνο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, αλλά όλων των κομμάτων του ευρωπαϊκού συνταγματικού Τόξου που εναλλάσσονταν στα κυβερνητικά σχήματα.
Η ευρωπαϊκή δημοκρατία θυμίζουν. Οδηγήθηκε στην καταλυτική κρίση του μεσοπολέμου μέσα από το κραχ της 929 και την πληθωριστική κρίση. Προφανώς δεν συγκρίνεται το τότε και το τώρα. Όμως η ακρίβεια. Όγκος των ανισοτήτων. Η πρόκληση του μεγάλου πλούτου που είναι αντιπαραγωγικός και συνδέεται με τη χρηματοοικονομική σφαίρα, η οποία εύκολα γίνεται φούσκα. Τροφοδοτεί αντισεισμικές συμπεριφορές και θέτει υπό αμφισβήτηση την αντιπροσωπευτικότητα και την αξιοπιστία των θεσμών. Όχι μόνο των πολιτικών θεσμών, της κυβέρνησης των κομμάτων της Βουλής αλλά και των δικαιοκρατικών θεσμών, της δικαιοσύνης, των ανεξάρτητων αρχών. Η κρίση του ευρωπαϊκού κοινωνικού συμβολαίου μετατρέπεται από κρίση κοινωνική, οικονομική και πολιτική σε κρίση αξιακή και ταυτοτική.
Το δημοκρατικό πρόβλημα καθίσταται πρόβλημα κοινωνικής και εθνικής συνοχής της σημερινής. Κυρίες και κύριοι. Η Ελλάδα μέσα σε αυτά τα συμφραζόμενα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας έχει τα δικά της ιδιαίτερα προβλήματα που εκκινούν από τον τρόπο με τον οποίο διακηρύχθηκε το τέλος της οικονομικής κρίσης και η επιστροφή στην περιβόητη κανονικότητα. Αυτή μπορεί να επιτευχθεί πραγματικά μόνο αν συναφθεί ένα νέο κοινωνικό σύμφωνο που θα λειτουργεί ως οικονομικό και αξιακό υπόβαθρο μιας σοβαρής σύγχρονης δημοκρατίας που σέβεται τόσο τους θεσμούς της όσο και τους πολίτες της. Αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο μπορεί να συναφθεί μόνο εάν προβλέπει την άρση των ασυμμετριών που κυριαρχούν. Η χώρα δεν μπορεί να πορευθεί προς το μέλλον με βασικές κοινωνικές
ασυμμετρίες. Καταγράφονται από την Φροστ, σύμφωνα με την οποία το 67% των Ελλήνων απαντά ότι σε συνθήκες υποκειμενικής περιοχές. Δηλαδή θεωρεί ότι το εισόδημά του είναι ανεπαρκές, παρότι μπορεί να εργάζεται. Ακόμη και αν αντικειμενικά και με βάση τη διαστρωμάτωση των δηλωμένων εισοδημάτων ανήκει στη μεσαία τάξη που ψάχνει τον εαυτό της. Η χώρα δεν μπορεί να πορευθεί προς το μέλλον με ασύμμετρο πολιτικό σύστημα που αντιμετωπίζει με αμηχανία την ανάγκη για εθνικές και τεχνικές πλευρές.
Αλλά και την ανάγκη για συνεργασίες που μπορεί να καταστούν αναπόφευκτα. Η διαφορά μεταξύ συναίνεσης και συνεργασίας είναι μεγάλη. Αλλά ακόμη πιο μεγάλη είναι η διαφορά από την μονοκομματική εκδοχή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας που φαίνεται να έχει εξαντλήσει τα όριά της, ιδίως υπό τη μορφή μιας αυτοδύναμης μονοκομματικής κυβερνητικής πλειοψηφίας που έχει μετατραπεί σε μονοπρόσωπη εξουσία χωρίς θεσμούς αντιρρόπησης. Και ουσιαστικές, σύγχρονες εγγυήσεις διαφάνειας. Δεν νοείται να κυριαρχεί στις έρευνες της κοινής γνώμης η αίσθηση της διαφθοράς και η κραυγαλέα έλλειψη εμπιστοσύνης προς όλους τους θεσμούς. Συμπεριλαμβανομένης, δυστυχώς και της
δικαιοσύνης. Η χώρα δεν μπορεί να πορευτεί προς το μέλλον με την κοινωνία να προσλαμβάνει μια ασύμμετρη εικόνα της δικαιοσύνης.
Αναμφίβολα η συντριπτική πλειονότητα των δικαστικών λειτουργών υπηρετεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, ενώ γίνονται θύματα ως προς την επιτάχυνση των δικών. Όλες όμως οι εμβληματικές υποθέσεις εξελίσσονται εκ των πραγμάτων με τρόπο που καλλιεργεί την κοινωνική πεποίθηση, ότι κυριαρχεί η αδιαφάνεια και η συγκάλυψη. Ο πολίτης παρακολουθεί τις ημέρες αυτές να διεξάγεται στο ακροατήριο του Πλημμελειοδικείου, δηλαδή με πολύ αναφορές κατηγορίες. Η δίκη για την υπόθεση των υποκλοπών, στην οποία γίνονται εντυπωσιακές αποκαλύψεις που δεν μπορούν να εκκαθαριστούν από το συγκεκριμένο δικαστήριο. Σπίτι διπλανή αίθουσα του προοιμίου του διεξάγεται σε δεύτερο βαθμό. Η δίκη των γνωστών ως Κουκουλοφόρων μαρτύρων της σκευωρίας Νοβάρτις. Κάτι ξέρει ο αντώνης και εγώ με 6 χρόνια κάτι τέτοιους;
Ενώ η αρχή κατά του ξεπλύματος έχει λάβει μέτρα εναντίον τους και ελέγχει ποσά πολλών εκατομμυρίων. Στη Βουλή η λειτουργία της εξεταστικής επιτροπής για τον οπεκεπε, στη συγκρότηση της οποίας φτάσαμε όπως φτάσαμε, προσφέρει καθημερινό υλικό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και αποκαλύπτει το μέγεθος του σκανδάλου, χωρίς η κοινή γνώμη να βλέπει με ποιο τρόπο, σε ποιους και πότε θα αποδοθούν οι ευθύνες. Το δε μεγάλο ζήτημα είναι η συνολική υστέρηση του πρωτογενούς τομέα που οδηγεί σε απόγνωση τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους.
Τον Μάρτιο, πλην απροόπτου αναμένεται η έναρξη της δίκης για τα Τέμπη. Και με τη δίκη αυτή σε εξέλιξη θα εισέλθει η χώρα στην τελευταία φάση της βουλευτικής περιόδου, πλησιάζοντας προς τις εκλογές. Κυρίες και κύριοι. Δημοκρατία σημαίνει κάτι πολύ περισσότερο από δημοκρατική διακυβέρνηση. Η δημοκρατία μαζί με το κράτος δικαίου είναι ολόκληρος πολιτικός και θεσμικός πολιτισμός. Ένας τρόπος είναι η μορφής και συμπεριφοράς ή είσαι ένα πολύτιμο ιστορικό κεκτημένο; Η δημοκρατία είναι όμως πρωτίστως ένα σύστημα διακυβέρνησης. Κρίση της δημοκρατίας υπάρχει όταν η χώρα έχει καταστεί ουσιαστικά μη διακυβέρνηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει κυβέρνηση που διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία και ασκεί τις συνταγματικές της αρμοδιότητες ή ότι δεν μπορεί να αποκτήσει και μετά τις επόμενες εκλογές κυβέρνηση.
Σημαίνει κάτι πολύ πιο βαθύ και ουσιαστικό. Που αφορά το πολιτικό σύστημα αλλά και την κοινωνία των πολιτών και όλες τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου. Σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη για υπερβάσεις. Ρήξεις αλλά και σήμαινες που αν το αντιμετωπίσουμε παθογένειες και αδυναμίες οι οποίες καθηλώνουν τη χώρα στις τελευταίες θέσεις των ευρωπαϊκών κατατάξεων. Πρώτη και θεμελιώδης προϋπόθεση είναι η αναστήλωση των δημοκρατικών και δικαιοκρατικών θεσμών. Αλλιώς φοβούμαι ότι αδικούμε την ίδια την εθνική μας προοπτική μέσα σε ένα αβέβαιο και ρευστό παγκόσμιο και περιφερειακό σκηνικό.
Τίποτα δεν είναι πιο κρίσιμο, πιο προοδευτικό και πιο σημαντικό από τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Η ποιότητα και η ουσιαστική λειτουργία της φιλελεύθερης δημοκρατίας, ο σεβασμός και η αξιόπιστη λειτουργία των θεσμών είναι το θεμέλιο ολόκληρης της εθνικής στρατηγικής. Αυτή είναι η πρώτη προϋπόθεση της ανάπτυξης.
Της ανταγωνιστικότητας, της μείωσης των ανισοτήτων, της κοινωνικής συμπερίληψης και συνοχής της εθνικής ισχύος, της ικανότητας να απαντήσουμε στις καταιγιστικές προκλήσεις του παρόντος που βρίσκεται ήδη βαθιά μέσα στο μέλλον, αλλά ανακόπτεται από το παρελθόν σου».
