Όλοι μας έχουμε βιώσει αυτές τις ένοχες στιγμές αργά το βράδυ, όταν ανοίγουμε το ψυγείο και καταναλώνουμε ό,τι πιο παχυντικό υπάρχει εκεί μέσα, με ανεξήγητη λύσσα και σε τεράστιες ποσότητες. Ή ακόμα, εκείνες τις φορές που η ψυχολογία μας έχει αγγίξει ιστορικό χαμηλό και το μόνο που μπορεί να μας τονώσει είναι μια σοκολάτα ή ένα παγωτό.
Η λιγούρα μοιάζει λίγο με την πείνα. Στην πραγματικότητα, οι αιτίες που προκαλούν το εκάστοτε αίσθημα δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Η πείνα είναι ένα βασικό ένστικτο επιβίωσης και μας οδηγεί στο να φάμε τροφές θρεπτικές, που θα μας δώσουν την απαραίτητη ενέργεια για να ζήσουμε. Η ορμόνη που πυροδοτεί το αίσθημα της πείνας είναι η γκρελίνη, η οποία δεν έχει καμία απολύτως συμμετοχή στο αίσθημα της λιγούρας.
Όταν νιώθουμε αυτή την ανεξήγητη λαιμαργία, σπάνια είναι για κάποια υγιεινή τροφή. Αυτό που λαχταράμε θα είναι κάτι πολύ γλυκό, πολύ αλμυρό ή πολύ λιπαρό, κάτι που ξέρουμε πως δεν πρέπει να τρώμε συχνά, κάτι που είχαμε ως αγαπημένη λιχουδιά όταν ήμασταν παιδιά, που θα μας δημιουργήσει μια, έστω και παρωδική, αίσθηση πληρότητας. Εν ολίγοις, οι λιγούρες δε συνδέονται με την ανάγκη μας για ενέργεια, μα με την ανάγκη μας για απόλαυση, επιβράβευση, παρηγοριά. Και πράγματι, η ορμόνη που συνδέεται με τη λιγούρα δεν είναι άλλη από την «ορμόνη της χαράς», τη σεροτονίνη.
Οι λιγούρες είναι ένα περίεργο εγκεφαλικό παιχνίδι και οι περιοχές του εγκεφάλου που ευθύνονται γι’ αυτό το σαρωτικό αίσθημα πείνας είναι αυτές που ρυθμίζουν τη μνήμη, τα συναισθήματα και την απόλαυση. Ενεργοποιούνται τα ίδια ακριβώς κέντρα που συνδέονται με την αίσθηση ικανοποίησης που απορρέει από την κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών, τον τζόγο, το shopping therapy και κάθε άλλη ψυχολογικά εθιστική δραστηριότητα των ανθρώπων. Αυτό που συμβαίνει όταν πρόκειται να φάμε κάτι που λιγουρευόμαστε, είναι πως ο εγκέφαλός μας έχει συνδέσει τη μνήμη της τροφής αυτής με τη –εικονική- συναισθηματική επιβράβευση που ακολουθεί.
Εντούτοις, δεν είναι μόνο αυτή η μνήμη που μας δίνει την ψευδαίσθηση της πληρότητας και ανακουφίζει την εγκεφαλική μας πείνα. Η σεροτονίνη, η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για το συναίσθημα της ευτυχίας, παράγεται κυρίως στο γαστρεντερικό σωλήνα και συνδέεται με τη διάθεσή μας, την όρεξή μας και την πέψη μας. Είναι αποδεδειγμένο πως η κατανάλωση υδατανθράκων, ζάχαρης και λιπαρών αυξάνει τη σεροτονίνη κι έτσι αισθανόμαστε, βραχυπρόθεσμα, πιο χαρούμενοι. Χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης στον οργανισμό, είτε λόγω προβλημάτων σωματικής ή ψυχικής υγείας είτε λόγω κατανάλωσης αλκοόλ και ουσιών, αυτόματα μας οδηγούν στο να θέλουμε να φάμε τέτοιες τροφές. Επίσης, η ζάχαρη και το αλάτι αυξάνουν τις ενδορφίνες, τα φυσικά οπιοειδή του οργανισμού μας, που μας χαλαρώνουν και βελτιώνουν τη διάθεση και μας κάνουν να τα επιζητούμε σε κάθε δύσκολη συναισθηματικά στιγμή, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι «κακές» ορμόνες του άγχους.
Με ποιο τρόπο επομένως θα μειώσουμε τις λιγούρες μας;
Κατ’αρχάς, μειώνοντας το στρες. Το μόνιμο άγχος, τα συναισθήματα αβεβαιότητας, χαμηλής αυτοπεποίθησης, βαρεμάρας, λύπης, η διατάραξη της καθημερινής ρουτίνας, είναι οι βασικοί παράγοντες που πυροδοτούν τη λαιμαργία μας. Δεν είναι τυχαίο που ο περισσότερος κόσμος έβαλε κάποια κιλά κατά τη διάρκεια της καραντίνας.
Πιείτε νερό- η αφυδάτωση ρίχνει τα επίπεδα ενέργειας και εγκεφαλικής λειτουργίας και συχνά μπερδεύουμε τη δίψα μας με την πείνα. Διατηρείστε μια σταθερή ρουτίνα 5 γευμάτων μέσα στη μέρα, φροντίστε να κοιμάστε 8-9 ώρες κάθε νύχτα και, όσο κλισέ κι αν ακουστεί, γυμναστείτε. Η καλή σωματική κατάσταση μάς βοηθά να έχουμε καλή ψυχολογία και αυτοεκτίμηση και η γυμναστική κάνει το σώμα μας να παράγει ενδορφίνες.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως η λαιμαργία μας είναι ένα παιχνίδι του μυαλού μας. Πριν κατασπαράξετε μια τεράστια πίτσα ή όλες τις σοκολάτες που βρίσκονται στο ντουλάπι σας, δώστε στον εαυτό σας λίγο χρόνο να σκεφτεί αν πραγματικά πεινάει. Δοκιμάστε να πιείτε πρώτα ένα ποτήρι νερό και να φάτε ένα φρούτο, αναβάλλοντας για λίγο την κατανάλωση της ανθυγιεινής τροφής. Το πιθανότερο είναι πως η λαιμαργία σας θα έχει εξαφανιστεί μέσα σε λίγη ώρα. Αν επιμένει, επιτρέψτε στον εαυτό σας μια μικρή και μετρημένη ατασθαλία. Φάτε μια μικρή ποσότητα από αυτό που λιγουρεύεστε και συγχαρείτε τον εαυτό σας για την εγκράτειά του.
Και πάνω απ’ όλα, μην απαγορεύσετε στον εαυτό σας καμία τροφή και κανένα γλυκό. Το μυαλό μας, σαν μικρό παιδί, θα ζητήσει ακριβώς αυτό που του είναι απαγορευμένο. Και όπως με όλες οι κακές συνήθειες, η δυσκολία βρίσκεται πάντα στην αρχή. Μην αποθαρρύνεστε και μην ξεχνάτε να φροντίζετε τον εαυτό σας, κάνοντάς του μικρά δώρα κάθε μέρα -αρκεί να μην περιέχουν ζάχαρη και λιπαρά!
