Η φράση – κλειδί του Τσαβούσογλου που εξόργισε και η αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών που συγκίνησε τους Ελληνες
«Η ελληνική διπλωματία πάει στην Αγκυρα χωρίς ψευδαισθήσεις, κρατώντας χαμηλούς τόνους και σίγουρα χωρίς μεγάλες προσδοκίες». Αυτά έλεγαν πηγές του ΥΠΕΞ και του Μεγάρου Μαξίμου, on και off the record, πριν από την επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Αγκυρα για να συναντήσει τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ωστόσο οι δηλώσεις είχαν προετοιμαστεί έχοντας υπόψη τέσσερα συγκεκριμένα σενάρια, από το «καλό» που θα επέτρεπε «χλιαρές» και «ακίνδυνες» τοποθετήσεις μέχρι το «χειρότερο». Σενάρια που ετοιμάστηκαν, με το διπλωματικό γραφείο του Πρωθυπουργού και το ΥΠΕΞ να είναι σε απόλυτη συνεργασία, καθώς εξαρχής ήταν σαφές ότι η Αθήνα θα στείλει το δικό της σαφές μήνυμα, με δεδομένο ότι η Αγκυρα δεν έκανε «εκπτώσεις» σε ρητορική το προηγούμενο διάστημα προδιαγράφοντας, ουσιαστικά, τις εξελίξεις.
Συνάντηση
Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Δένδιας συναντήθηκαν αρχικά την Τρίτη, οπότε επαναβεβαίωσαν τις «κόκκινες γραμμές» και τις προθέσεις της Αθήνας στην Αγκυρα για αποκλιμάκωση, εμπέδωση ενός καλού κλίματος και συνέχεια του διαλόγου, ως σαφή θέση ότι η ελληνική πλευρά δεν θα δώσει κανένα άλλοθι στην Τουρκία για τη διακοπή του.
Οι εμπρηστικές δηλώσεις Ερντογάν, το απόγευμα της Τετάρτης, με αναφορές στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, τα «δικαιώματα» της Τουρκίας στην περιοχή, την ένδεια μέσων της ελληνικής πλευράς να πραγματοποιήσει έρευνες και γεωτρήσεις, αλλά και οι «προειδοποιήσεις» για την Κύπρο, που θύμισαν άλλες εποχές, με τον τούρκο πρόεδρο να μιλά για «επέμβαση αν χρειαστεί», δεν άφηναν κανένα περιθώριο ψευδαισθήσεων στο κυβερνητικό στρατόπεδο για το τι θα ακολουθούσε.
Η επίσκεψη προετοιμάστηκε λεπτομερώς από Μέγαρο Μαξίμου και ΥΠΕΞ, σε κάθε της βήμα. Και όπως ανέφεραν καλά πληροφορημένες πηγές στα «ΝΕΑ», ο Δένδιας είχε φύγει από την Αθήνα με εναλλακτικά κείμενα δηλώσεων, ανάλογα με την πρόκληση με την οποία θα ήταν αντιμέτωπος. Οι συσκέψεις ήταν διαδοχικές, με το διπλωματικό γραφείο του Πρωθυπουργού και το ΥΠΕΞ να αναλύουν κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Οσο για την αναβάθμιση της επίσκεψης Δένδια, μέσω της συνάντησης Ερντογάν, χαρακτηρίστηκε θετική μεν, αλλά και ως προσπάθεια εξισορρόπησης της εικόνας της Τουρκίας, προς την ΕΕ και όχι μόνο, ώστε να επιδειχθεί η διάθεση διαλόγου, που ενίσχυε την ανάγκη ετοιμότητας.
Το κλίμα στις συναντήσεις ήταν «ήπιο» αλλά όχι εύκολο και όποιος γνωρίζει τη γλώσσα της διπλωματίας μπορούσε να καταλάβει τι θα ακολουθούσε. Γι’ αυτό και Δένδιας – Μητσοτάκης μίλησαν ακόμα δύο φορές ενόσω ο ΥΠΕΞ ήταν στην Αγκυρα. Και η γραμμή ήταν ότι «αν προκληθεί θα απαντήσει».
Η φωτιά
Ο Τσαβούσογλου άναψε τη φωτιά κάνοντας αναφορά σε «διάλογο άνευ προϋποθέσεων», συνέχισε με το ότι πρέπει να αποφεύγονται «προκλήσεις και τετελεσμένα», ενώ μίλησε και για «τουρκική μειονότητα της Θράκης». «Οποιος γνωρίζει τι σημαίνει διάλογος άνευ όρων για την Τουρκία, γνωρίζει καλά και ότι αυτό δεν είναι αποδεκτό από την Αθήνα. Και γνωρίζει ότι είναι και εκτός του πνεύματος των όσων είχαν συμφωνήσει στο Βερολίνο Σουρανή και Καλίν», όπως έλεγαν ανώτατες διπλωματικές πηγές στα «ΝΕΑ».
Και ως εκ τούτου ο Δένδιας απάντησε ακολουθώντας το κείμενο του «κακού σεναρίου», αιφνιδιάζοντας την Αγκυρα. Μίλησε για την εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού στον Εβρο, για τη Συνθήκη της Λωζάννης και τη «μουσουλμανική μειονότητα», για τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και το τουρκολιβυκό μνημόνιο, για τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, για το Κυπριακό και τη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, για την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας, για το casus belli, για fake news από συγκεκριμένους κύκλους. Τόνισε δε ιδιαίτερα τα μέτρα που είναι στο τραπέζι της ΕΕ εάν δεν υπάρξει αποκλιμάκωση, κάτι που «θα σηκώσει» από εδώ και πέρα η Αθήνα. Ο Τσαβούσογλου απάντησε με αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και pushbacks μεταναστών, για τα οποία κατηγόρησε την Αθήνα. Ο Δένδιας επανήλθε λέγοντας ότι ο Στρατός στα νησιά υπάρχει γιατί απειλούνται και θύμισε ότι η Ελλάδα είναι χώρα – μέλος της ΕΕ.
Προχθές ο Νίκος Δένδιας είχε νέα συνάντηση, πριν αναχωρήσει για την Κύπρο και την πρώτη τετραμερή Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, με τον Πρωθυπουργό προκειμένου να τον ενημερώσει για τα όσα συνέβησαν σε ένα «δύσκολο ταξίδι». Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι η αντίδραση του Δένδια «ικανοποίησε» το Μαξίμου και τη χαρακτήρισαν μονόδρομο έπειτα από έναν χρόνο ακραίας έντασης και των όσων ειπώθηκαν από τον Τσαβούσογλου. Ελεγαν δε ότι η μπάλα είναι πλέον στο γήπεδο της Τουρκίας, η οποία είναι σαφώς ενοχλημένη. Το πώς και πότε θα αντιδράσει δεν είναι ωστόσο σαφές, με την Αθήνα να περιμένει από την Αγκυρα «τα πάντα και τίποτα».