Η Ιερά Μονή Πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου.
Κοντά στη Δαύλεια Βοιωτίας, στις πλαγιές του Παρνασσού βρίσκεται η ιστορική μονή της Ιερουσαλήμ ή ‘Γερσαλή’.
Θεωρείται πως κτίστηκε τον 11ο αιώνα μ.Χ. Ο ναός της μονής είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ (3)Κατά τα μέσα του 18ου αιώνα η μονή υπάγεται στη μονή του Όρους Σινά για να προστατευτεί η κτηματική της περιουσία και να τύχει φοροαπαλλαγής. Κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1770 η μονή καταστρέφεται από επιδρομές Αλβανών. Την περίοδο της ελληνικής Επανάστασης το μοναστήρι απετέλεσε τροφοδότη και κέντρο ανεφοδιασμού των εξεγερμένων της ανατολικής Στερεάς. (Η νικηφόρα έκβαση της μάχης της Αράχωβας το 1826, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, σε μήνυμα που έστειλε ο ηγούμενος της μονής Παφνούτιος στον Γ. Καραϊσκάκη με τον ανιψιό του να του πει πως ένα ασκέρι 2000 Τουρκαλβανών έχουν κατασκηνώσει στο μοναστήρι και πως την επαύριο θα περάσουν από την Αράχωβα με προορισμό τα Σάλωνα να βοηθήσουν τους πολιορκημένους Τούρκους από τον Πανουριά και τον Δυοβουνιώτη).
Η μονή είναι προστατευμένη από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα σε μία διάταξη που θυμίζει μεσαιωνική οχύρωση καθώς το εσωτερικό των τειχών αποτελούν τα κελιά των μοναχών. Στο κέντρο του τετραγώνου που διαμορφώνεται εσωτερικά βρίσκεται το καθολικό της μονής. Ο ναός είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος τετρακιόνιος με προσθήκη δύο πεσσών δυτικά.
Ένα από τα αξιοθέατα της μονής είναι και ο σπηλαιώδης ναός της Φανερωμένης λίγο ψηλότερα, που αποτελούσε σκήτη μοναχού.
Ο ναός εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τον τρόπο που είναι προσαρτημένος στο βράχο και για την αρμονική σύνδεσή του με το φυσικό τοπίο. Η σπηλιά μετασχηματίστηκε σε ναό την εποχή που οι ασκητές των Αγίων Τόπων κατέφυγαν στην περιοχή λόγω των διωγμών τους από τους Άραβες Σαρακηνούς.
Το ναό κοσμούν τοιχογραφίες, που χρονολογούνται το 17ο αιώνα και ακολουθούν την τεχνοτροπία της Κρητικής Σχολής ενώ σε ένα σημείο νερό αναβρύζει από τα σπλάχνα του βράχου κάτι σαν φυσικός αγιασμός για τον προσκυνητή.
