Το ενδεχόμενο μίας συμφωνίας Τουρκίας – Συρίας για τις θαλάσσιες ζώνες στο προσκήνιο
Ποια θα είναι η θέση της Τουρκίας σε μία Μέση Ανατολή που αλλάζει; Θα επιτύχει τις επιδιώξεις του τούρκος πρόεδρος Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν για αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας στο γεωπολιτικό παιχνίδι, μετά την ανατροπή του Άσαντ; Τι κέρδη θα αποκομίσει η Τουρκία για το ρόλο της στη Συρία; Και τελικά πώς θα επηρεάσει αυτή η κατάσταση τα συμφέροντα Ελλάδας και Κύπρου;
Τα παραπάνω ερωτήματα έρχονται να προστεθούν στα βασικά ζητήματα που αφορούν την εξέλιξη της ανατροπής του Άσαντ στη Συρία από τους τζιχαντιστές της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σάμ (HTS).
Πώς θα κυβερνηθεί η Συρία, τελικά, και από ποιους;
Η HTS θα επιδιώξει μία συμπεριληπτική κυβέρνηση;
Θα κινηθεί με «μετριοπαθή» τρόπο και πώς ορίζονται τα όρια αυτά, ώστε η Δύση να μην άρει την υποστήριξη που δείχνει να δίνει στους τζιχαντιστές που επιδιώκουν να μεταμορφωθούν σε κυβερνητικούς ηγέτες;
Θα βρεθούν και πώς οι πόροι ώστε να μπορέσει να σταθεί η οποιαδήποτε κυβέρνηση στη Συρία;
Ποια θα είναι η στάση των χωρών του Κόλπου που έχουν την οικονομική δύναμη να ελέγξουν το παιχνίδι, όπως είναι η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και του Κατάρ;
Ποιες θα είναι οι επιλογές των ΗΠΑ, μετά την εγκατάσταση του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο;
Πώς θα διαχειριστούν τα δικαιώματα οι τζιχαντιστές;
Ήδη η κατάσταση στο Ιντλίμπ προμηνύει εφαρμογή της Σαρίας, ενώ η σύνδεση με την Τουρκία είναι εμφανής.
Σενάρια για συμφωνία Τουρκίας – Συρίας
Η σύνδεση των τζιχαντιστών της HTS με την Τουρκία ανακινεί και τα σενάρια για ενδεχόμενη προσπάθεια μίας συμφωνίας Άγκυρας – Δαμασκού για καθορισμό θαλασσίων ζωνών στο πρότυπο του τουρκολιβυκού μνημονίου, ή για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών ανάμεσα σε ψευδοκράτος και Συρία.
Αυτό το σενάριο σύμφωνα με αναλυτές στην Αθήνα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για την Κύπρο, αφού η Συρία με κυβέρνηση τζιχαντιστών θα μπορούσε – υπό συνθήκες – να υπογράψει συμφωνία με το κατοχικό κράτος και να γίνει η πρώτη χώρα, εκτός της Τουρκίας που θα αναγνωρίσει με αυτό τον τρόπο το ψευδοκράτος.
Διπλωματικές πηγές και αναλυτές σημείωναν στο in πως κανένα σενάριο δεν μπορεί να αποκλειστεί, ως ενδεχόμενο.
Ωστόσο επισημαίνουν πως η κατάσταση στη Συρία είναι ακόμα τόσο ρευστή, που δεν μπορεί να προεξοφληθεί μία τέτοια κίνηση. Δεδομένου μάλιστα πως κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την επόμενη μέρα στη χώρα.
Με το γεγονός ότι η όποια κυβέρνηση προκύψει, ακόμα και των τζιχαντιστών θα πρέπει να διατηρήσει ισορροπίες «νομιμότητας» με τη διεθνή κοινότητα.
Δημοσιεύματα και δηλώσεις
Τα σενάρια έχουν ήδη γραφτεί και στον ελληνικό Τύπο, ενώ στον τουρκικό Τύπο, το θέμα ανακίνησε με δηλώσεις του ο απόστρατος Τζιχάτ Γιαϊτζί, ο οποίος είχε γίνει γνωστός στην Ελλάδα για το ρόλο του στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά πλέον οι σχέσεις του με την κυβέρνηση Ερντογάν δεν χαρακτηρίζονται καλές.
Ο Γιαϊτζί ισχυρίστηκε σε δηλώσεις του ότι μια συμφωνία της Τουρκίας με τη Συρία θα προσφέρει και στις δύο χώρες σημαντικά γεωπολιτικά πλεονεκτήματα. Υποστήριξε ότι έτσι η Συρία θα αποκτήσει κατά 12% μεγαλύτερη ΑΟΖ σε σχέση με την πρόταση της Κύπρου, ενώ η Τουρκία θα επεκτείνει την επιρροή της κατά 4.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
«Αυτή η συμφωνία θα δημιουργήσει μια τουρκική ασπίδα στα ανατολικά, όπως ακριβώς έγινε στα δυτικά με τη Λιβύη», όπως είπε.
Στην ίδια γραμμή και ο πρώην υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος πλέον είναι βουλευτής του ΑΚΡ, ο οποίος δεν απέκλεισε μετά την εκλογή νέας διοίκησης στη Συρία και την αποκατάσταση της τάξης στη χώρα, η Τουρκία να προβεί σε κίνηση θαλάσσιας δικαιοδοσίας. «Στη νέα περίοδο, μια πιθανή συμφωνία ΑΟΖ με τη Συρία θα επεκτείνει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στη Μεσόγειο», όπως είπε.
Χριστοδουλίδης και Γεραπετρίτης
Με το βλέμμα στις εξελίξεις στη Συρία, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε από τις Βρυξέλλες, πως «η απομάκρυνση του Άσαντ μαζί με την απομάκρυνση κάποιων χωρών που δεν είχαν θετικό ρόλο, είναι μια θετικότατη εξέλιξη», τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της χώρας, χωρίς επηρεασμούς «ούτε από τη Ρωσία, ούτε από το Ιράν, ούτε φυσικά και από την Τουρκία».
Ενώ ο Γεραπετρίτης σχολιάζοντας τις γενικότερες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στη Συρία στη σκιά της ανατροπής του Άσαντ την Τετάρτη δήλωσε πως «θα πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι είναι προς όφελος της περιφερειακής, αλλά και της οικουμενικής ασφάλειας, να μπορέσει η Συρία να σταθεί στα πόδια της με αυτοδιάθεση, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς εξωτερικές επιρροές».
Ανέφερε δε ότι η Ελλάδα «από την πρώτη στιγμή, ήταν παρούσα ενεργώς στο θέμα της Συρίας. Πρώτα απ’ όλα, ο ίδιος, βρίσκομαι σε διαρκή επικοινωνία με όλους τους Άραβες ομολόγους μου, έτσι ώστε να έχουμε μια κοινή στάση, η οποία ακριβώς θα επιδιώξει τα συγκεκριμένα δεδομένα, τη δημοκρατική ομαλότητα, η οποία ακόμη δεν είναι διασφαλισμένη.
ΚΚΕ
Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, στη διάρκεια της ομιλίας του στη Βουλή στο νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση των σιδηροδρόμων, αναφερόμενος στις εξελίξεις στη Συρία και το ενδεχόμενο υπογραφής ενός τουρκοσυριακού συμφώνου μίλησε για ένα επικίνδυνο ενδεχόμενο που «θα αγνοεί εντελώς την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας καταρχήν».
«Το ΚΚΕ καταδικάζει και προειδοποιεί για μία τέτοια εξέλιξη, ωστόσο τόσο η κυβέρνηση, όσο και τα υπόλοιπα κόμματα, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, που χαιρέτισαν την πτώση Άσαντ, δηλαδή την επέμβαση των στηριζόμενων απ’ την Τουρκία και του Ισραήλ τζιχαντιστών, γιατί τα δύο αυτά δεν διαχωρίζονται, έχουν τεράστια ευθύνη» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κουτσούμπας.
Για να καταλήξει λέγοντας «δεν διδαχτήκατε τίποτα από αυτό που έγινε με την ευρωατλαντική επέμβαση στη Λιβύη, που και τότε στηρίξατε και την οποία εκμεταλλεύτηκε και τότε η τουρκική κυβέρνηση. Είστε υποκριτές και φαρισαίοι, πάνω απ’ όλα, όμως, είστε επικίνδυνοι».
ΠΑΣΟΚ
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης από την πλευρά του υποστήριξε πως «η ελληνική διπλωματία πρέπει να κινηθεί άμεσα, μαζί με την ευρωπαϊκή, για να αποτρέψουμε ένα νέο επικίνδυνο σενάριο ενός «τουρκολιβυκού συμφώνου», τώρα με τη Συρία. Άμεσα αλληλεγγύη και κοινές πρωτοβουλίες. Είναι μονόδρομος για να απαντήσουμε στις εξελίξεις που δημιουργούν νέα αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή».
