Δίστομο –Όσιος Λουκάς – Δίστομο – Αντίκυρα – Δεσφίνα – Κίρα – Ιτέα – Δελφοί – Συμπληρωματικοί προορισμοί για εναλλαγή
Βόλτα στους εκδρομικούς «δορυφόρους» Αράχωβας και Παρνασσού
Δίστομο –Όσιος Λουκάς – Δίστομο – Αντίκυρα – Δεσφίνα – Κίρα – Ιτέα – Δελφοί – Συμπληρωματικοί προορισμοί για εναλλαγή
Για όσους βρίσκονται ή θα πάνε στον Παρνασσό – Αράχωβα, Λιβάδι, Αγόριανη, Αμφίκλεια κ.α. – προτείνουμε αυτή την συμπληρωματική εκδρομή για εναλλαγή περιβάλλοντος και παραστάσεων: Μια διαδρομή που προσφέρει στοιχεία Βυζαντινής Ελλάδος, νεώτερης Ιστορίας μας, ενώ ταυτόχρονα συνδυάζει το βουνό και τη θάλασσα, όπως προτείνει το arachova.tripod.com που είχε την βασική ιδέα!
Ξεκινώντας λοιπόν από Αράχωβα κ.λπ συναντάμε το Μαρτυρικό και Ιστορικό Δίστομο, μια όμορφη κωμόπολη με σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα – έχει Αρχαιολογικό Μουσείο του Υπ. Πολιτισμού με εκθέματα από την ευρύτερη περιοχή – και η οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821 με πιο γνωστή την ονομαστή μάχη του έδωσε ο Καραϊσκάκης το 1827. Ωστόσο έγινε παγκόσμιο σύμβολο κατά του φασισμού- ναζισμού και του Αγώνα διεκδίκησης των Γερμανικών Αποζημιώσεων για τους 228 σφαγιασθέντες κατοίκους του στις 20 Ιουνίου 1944 από τους Γερμανούς κατακτητές – ένα από τα πιο άγρια εγκλήματα του Γ Ράιχ στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Για τα θύματα αυτά υπάρχει το επιβλητικό Μαυσωλείο με τα οστά των Σφαγιασθέντων – ανάμεσα τους και 57 παιδιά- και Μουσείο Θυματων Ναζισμου (ελεύθερα επισκέψιμα).
Στη συνέχεια, μετά το Στείρι, βρίσκουμε τον Όσιο Λουκά το βυζαντινό Μοναστήρι που είναι κτισμένο στις πλαγιές του Ελικώνα, κα τον οποίο είναι υπό την προστασία της ΟΥΝΕΣΚΟ ως Μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ο Όσιος Λουκάς είναι ένα από τα πιο σπουδαία δείγματα Βυζαντινής τέχνης και αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα.
Το κυρίως κτίριο είναι μια οκτάγωνη εκκλησία με τρούλο. Στη Βόρεια πλευρά του βρίσκεται μια μικρότερη εκκλησία η κοίμηση της Θεοτόκου.Το Μοναστήρι περιέχει αξιοσημείωτα μωσαϊκά του 11ου αιώνα , τοιχογραφίες από την ίδια περίοδο και εικόνες ζωγραφισμένες από τον Μιχαήλ Δαμασκηνό (16ο αιώνα).
Γυρίζοντας στο κεφαλοχώρι Δίστομο μπορείτε να κατέβετε στη θάλασσα σταματώντας πρώτα στη Παραλία Διστόμου ( με 2-3 οικισμούς, πιο γνωστός ειναι τα Άσπρα Σπίτια των εργαζομένων στο εργοστάσιο Αλουμινίου ) και κατόπιν στο παραθαλάσσιο χωριό Αντίκυρα με τον φάρο της, και πιο κει την υπέροχη παραλία Άγιος Ισίδωρος, εξαιρετικό αγκυροβόλι στα αρχαία χρόνια.
Από Αντίκυρα μπορείτε να ανηφορίσετε αρχικά με κατεύθυνση προς Δεσφίνα αλλά σύντομα στρίβοντας και κατηφορίζοντας αριστερά προς τη θάλασσα θα βρείτε τις ωραίες παραλίες Ποταμοί, Βάλτος, Πρόσακος, Αγ. Ανδρέας και Γιαλινάμος.
Στην συνέχεια, επιστρέφοντας στον κυρίως δρόμο συνεχίζουμε προς το ορεινό χωριό Δεσφίνα, το οποίο έχει ένα πολύ τοπικό χρώμα και παραδόσεις.
Από τη Δεσφίνα ο δρόμος κατηφορίζει για τον κόλπο της Ιτέας όπου φτάνουμε στο παραθαλάσσιο χωριό Κίρα ( ή Κύρα ή Ξεροπήγαδο) και στις όμορφες παραλίες του. Το χωριό κατέχει την θέση της αρχαίας Κίρας στις εκβολές του ποταμού Πλειστού.
Περνώντας μέσα από την πόλη της Ιτέας, με την ωραία ρυμοτομία , επιστρέφουμε μέσω Χρυσού (με ωραία θέα του ελαιώνα Αμφίσσης και της θάλασσας) και Δελφών, στην Αράχωβα κ.λπ. —
( info: Τα βασικά στοιχεία από το https://arachova.tripod.com/area_around_ell_3.htm)