Την προηγούμενη δεκαετία ένα φάντασμα πλανιόταν πάνω από τη Σοσιαλδημοκρατία: η απειλή της «πασοκοποίησης» (έγινε και διεθνής όρος ως «Pasokification»), η οποία περιέγραφε την απομείωση της ισχύος των σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων ανά την Ευρώπη μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Η εμπιστευτική εκτίμηση γνωστού και επιτυχημένου δημοσκόπου ήδη από τις αρχές του 2011, η οποία μας έλεγε ότι «από το 45% του ΠΑΣΟΚ το 15% έχει ήδη φύγει, άλλο ένα 15% ταλαντεύεται και το τρίτο 15% θα παραμείνει στο κόμμα ό,τι και να γίνει», αποδείχτηκε υπεραισιόδοξη για το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, αφού μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 2015, με πρόεδρο τον Ευάγγελο Βενιζέλο, το ποσοστό του κατρακύλησε στο 4,68% και εμφάνισε μια μικρή ανάκαμψη στο 6,29% τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε ο διάδοχος του ΠΑΣΟΚ στον ευρύτερο χώρο και κυβέρνησε από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι τις αρχές Ιουλίου του 2019, διαδεχόμενος την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά και του ΠΑΣΟΚ, αλλά από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Το Κίνημα, αργά αλλά σταθερά, με προέδρους τη Φώφη Γεννηματά, η οποία διαδέχτηκε τον Βενιζέλο, και τον Νίκο Ανδρουλάκη ανέκαμπτε μέχρι που έφτασε το 11,84% τον Ιούνιο του 2023 και το 12,79% στις ευρωεκλογές του 2024.
Καθώς όμως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πλέον γκρεμιστεί στο 17,83% του 2023 και στο 14,92% του 2024, έχει χάσει τον Αλέξη Τσίπρα, έχει διασπαστεί, ο Στέφανος Κασσελάκης δεν τα έχει καταφέρει και μια νέα διάσπαση είναι ένα σοβαρό ενδεχόμενο, το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ φάνηκε μικρό σε μια σειρά στελεχών του, τα οποία έθεσαν θέμα ηγεσίας αμφισβητώντας τον Ανδρουλάκη. Συνεπώς το κόμμα πάει σε εσωκομματικές εκλογές στις 6 και 13 Οκτωβρίου ώστε τα μέλη και οι φίλοι του να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο.
Η αλήθεια είναι ότι το ΠΑΣΟΚ έχει καταφέρει να ισορροπήσει, να αναδειχτεί αυτόνομη δύναμη που έχει την πολυτέλεια να αρνείται συμπληρωματικούς κυβερνητικούς ρόλους και να διεκδικεί τη δεύτερη θέση από τον ΣΥΡΙΖΑ, από τον οποίο στις πρόσφατες ευρωεκλογές το χώριζαν 2,13 μονάδες. Ωστόσο οι προκλήσεις είναι πάρα πολλές και ουδεμία βεβαιότητα υπάρχει για τη συνέχιση της ανοδικής του πορείας.
Ο άμεσος κίνδυνος
Ο πρώτος και αμεσότερος κίνδυνος είναι η «συριζοποίηση», ο νεολογισμός που ήρθε ως συνέχεια της «πασοκοποίησης» μετά τις αλυσιδωτές εκρήξεις στο κόμμα της Ριζοσπαστικής (και λοιπής) Αριστεράς που επέφεραν το αποτέλεσμα του 2023 και την παραίτηση του Τσίπρα. Τι είναι όμως η συριζοποίηση και γιατί αποτελεί κίνδυνο για το ΠΑΣΟΚ; Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι:
● Η συνεχής πτώση ποσοστών – ανεξαρτήτως αρχηγού – και η απώλεια 1.315.965 ψήφων από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Ιούνιο του 2023 (ή 1.652.811 εάν βάλουμε στον λογαριασμό, παραβλέποντας την αρχή περί σύγκρισης μόνο ίδιων εκλογικών αναμετρήσεων, τις πρόσφατες ευρωεκλογές).
● Οι βαθιές ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές μεταξύ των μελών του ΣΥΡΙΖΑ.
